Page 22 - My FlipBook

Maak standaarden voor beoordelaars

eenduidiger

Veel mbo-instellingen werken ermee: de proeve
van bekwaamheid. Met dit exameninstrument
beoordelen praktijkexaminatoren van een bedrijf Examineren in de praktijk:
of instelling in de beroepspraktijk competen-
ties van mbo-studenten. Onderwijsinstellingen
moeten daarbij waarborgen dat deze beoordeling welke factoren zijn van
valide en betrouwbaar is. Uit onderzoek blijkt
dat beslissingen die deze praktijkexaminatoren
nemen, het meest worden beïnvloed door hoe invloed op de beslissing?
zij de beoordelingsstandaarden interpreteren en
toepassen. Daarin zitten grote verschillen.
Centrale rol voor examenstandaard
Rianne Banning In tien van de twaalf gevallen was degene die de stage bege-
leidde, dezelfde als degene die de proeve beoordeelde. Deze
De proeve van bekwaamheid is een examen waarbij studenten praktijkexaminatoren gaven aan dat zij persoonlijke vaardig-
hun competenties demonstreren in een realistische beroeps- heden en ontwikkeling tijdens de stageperiode bewust of on-
situatie. Tijdens de proeve observeren, interpreteren en beoor- bewust mee lieten spelen in het interpreteren van de standaar-
delen praktijkexaminatoren product en proces, met behulp van den van het exameninstrument: ‘Als het examen onvoldoende
een observatielijst met standaarden waaraan moet worden vol- is, kijk ik naar de stage, het proces.’ Of: ‘Iedereen komt op een
daan. Onderwijsinstellingen kopen deze proeven van bekwaam- ander niveau binnen en maakt een andere groei door. Ja, dat
heid vaak in bij gecertificeerde examenleveranciers, waardoor beoordeel ik anders’. Opvallend is dat zes praktijkexaminato-
de kwaliteit van dit exameninstrument op orde lijkt. Het garan- ren het als voordeel zagen om de stageperiode te laten mee-
deren van de kwaliteit tijdens het examenproces is voor onder- wegen in de eindbeslissing. ‘Het kan zijn dat net tijdens het
wijsinstellingen echter vaak een worsteling, omdat onderwijs- examen de bewoner boos of agressief wordt. Dan moet ik tegen
instellingen te weinig zicht hebben op het examenproces. de leerling zeggen: ‘je hebt het niet gehaald’, terwijl ik weet dat
ze het wel kan.’
Het onderzoek
Om de kwaliteit van het examenproces, de beoordeling van de Ervaren beoordelaars waren zich bewust van de standaarden,
proeve, te garanderen, is het zinvol om het beslissingsproces maar zij gebruikten bij hun beoordeling vooral hun ‘fingerspit-
van praktijkexaminatoren te onderzoeken. Welke factoren be- zengefühl’. Zij zagen de standaarden als een kapstok en inter-
invloeden de beslissing van de praktijkexaminatoren tijdens de preteerden deze vanuit hun ervaring en voelden zich daardoor
proeve van bekwaamheid en wat zegt dit over de kwaliteit van zelfverzekerder: ‘Onervaren beoordelaars tekenen volgens mij
de beslissing? Het onderzoek bestond uit twaalf semigestruc- heel snel af. Ik denk dat ik dat in het begin ook weleens heb
gedaan. Die verantwoordelijkheid is ook wel wat. Je wilt de dis-
tureerde interviews bij praktijkexaminatoren. De beïnvloe-
www.profielactueel.nl dingsfactoren zoals die bekend zijn uit de literatuur, werden cussie niet aangaan.’ De meeste praktijkexaminatoren overleg-
den bij twijfel met een collega. Alleen in de zorg- en de recrea-
bevraagd. De praktijkexaminatoren waren in dienst van een be-
drijf of instelling en examineerden mbo-studenten van diverse
tiesector werd de beslissing door twee personen genomen. Alle
geïnterviewden gaven aan het lastig te vinden om studenten
mbo’s waaronder ROC A12, in de recreatie-, zorg-, commerciële
in de laatste fase van de opleiding te laten zakken. Vier prak-
dienstverlenings-, sport en bewegen- of handelssector.

22 VAKBLAD PROFIEL NUMMER 6