Page 15 -

Leesplezier in het mbo, wat valt er te winnen?

van boeken, waardoor ze vaker lezen in hun vrije tijd. Dat zorgt
er weer voor dat hun woordenschat en tekstbegrip toenemen. Wat blijkt uit onderzoek?
Hun stijgende leesvaardigheid maakt vervolgens weer dat ze De resultaten van wetenschappelijk onderzoek liegen er
vaker gaan lezen. Deze positieve spiraal geldt zowel voor lezen niet om. Het komt er in het kort op neer: van lezen word je
in de vrije tijd als binnen de lesuren op school. Overigens blijkt slim. Studenten die in hun vrije tijd lezen en leesplezier er-
uit onderzoek (Mol, 2010) ook het omgekeerde: minder lezen varen, hebben een grotere woordenschat en scoren hoger
leidt tot een negatieve spiraal. En dat is nu juist vaak aan de op toetsen leesvaardigheid dan studenten die niet lezen in
orde bij mbo-studenten. hun vrije tijd.
Ter illustratie: Lees je per dag 10 minuten, dan kom je
Positieve spiraal jaarlijks zo’n 600.000 woorden tegen. Lees je 20 minu-
Wat is nu nodig om in een positieve spiraal terecht te komen? ten per dag, dan kom je op een aantal van 1,8 miljoen
Aan hoopvolle inzichten uit de wetenschap ontbreekt het niet. woorden. Twee keer zoveel lezen is dus drie keer zoveel
De vraag is vooral: hoe vertaal je die naar de praktijk van het woorden tegenkomen. En wat doet dat lezen dan voor
onderwijs in het mbo-veld? je woordenschat, is een voor de hand liggende vraag.
Allereerst is van belang wat de visie op lezen is van de Een en ander is natuurlijk afhankelijk van wat je leest.
instelling of opleiding. Maakt het verbeteren van de leesat- Amerikaanse onderzoekers schatten dat studenten die per
titude van studenten deel uit van het beleidsplan? Hoe kan dag 15 minuten lezen, jaarlijks een miljoen woorden tegen-
het thema een structurele plek krijgen in het curriculum? komen en hun woordenschat kunnen uitbreiden met 1.000
Werken taal- en vakdocenten samen en hoe krijgt dat vorm? nieuwe woorden per jaar (www.leesmonitor.nu, onderzoek
Welke doelen stel je en hoe bereik je die? De praktijk leert dat van Andersond e.a., 1988; Nagy e.a., 1987).
Wat moet er gelezen worden om de woordenschat van
Van lezen word je slim van belang voor het verwerven van nieuwe woorden. Het
studenten optimaal uit te breiden? Variatie in teksten is

gaat om teksten waarin studenten werkelijk geïnteresseerd
zijn. Zo vertrek je vanuit de motivatie van de student. Uit
onderzoek van o.a. Atwell (2007) en Marzano (2004) blijkt
dat wanneer interesses van studenten centraal stonden bij
lezen, de leesmotivatie en leesvaardigheid vooruit gingen
(Vrij Lezen, CPS).
de inzet op leesplezier vaak afhankelijk is van individuele
docenten die het belang van leesplezier kennen en zelf en-
thousiaste lezers zijn. Deze docenten geven een impuls aan opdoen. Hoe zorg je nu dat studenten tot die positieve leeser-
leesplezier door een leesproject te starten, bijvoorbeeld vrij varingen komen? Succesfactoren zijn onder meer de vrijheid
lezen in de klas. Het inbedden van dergelijke projecten in het van studenten om dat te lezen wat hij of zij leuk vindt en de
onderwijs, de activiteiten uitbreiden naar andere docenten werkvormen die de docent inzet (leesmonitor.nu, Stichting
Lezen). Een illustratie hoe deze succesfactoren te vertalen
zijn naar de praktijk, vind je bij het Johan Cruyff College van
het ROC van Nijmegen.
Zorg dat studenten
positieve leeservaringen opdoen jaarlijks een boek lezen
Docente Communicatie Anoushka van Bemmel laat haar
studenten van de opleiding Marketing en Communicatie
jaarlijks een boek lezen binnen de lesuren Nederlands.
en opleidingen, een samenwerking opzetten met de biblio- Hiermee beoogt ze bij te dragen aan leesplezier, een positie-
theek, dat lijkt niet zo vanzelfsprekend te zijn. Om struc- vere leesattitude en uiteindelijk een betere leesvaardigheid.
tureel in te zetten op versterking van de leesattitude van De topsporters van haar opleiding kennen een druk bestaan
mbo-studenten is beleid op het gebied van leesbevordering en boeken lezen staat bij bijna geen van hen al standaard
onontbeerlijk. op het programma. Van Bemmel motiveert de studenten te
Kern van de bij het werken aan de leesattitude van stu- lezen wat ze leuk vinden en wat ze interesseert, fictie of
denten is zorgen dat de studenten positieve leeservaringen non-fictie. De boeken uit de ‘Slash-serie’ en boeken van of >>

Maart 2014 15