Page 17 -

Column

de juiste toon

De geur van hout. Vers gezaagd. Wie na een zijn vaak bijzondere en mondige types. Een
aantal lambada-achtige bewegingen de ver- zekere eigenwijsheid is hen niet vreemd. Veel
voersstromen nabij knooppunt Amsterdam- studenten spelen zelf piano en hebben ook
Sloterdijk heeft weten te ontraadselen en naar het conservatorium gelonkt. Derdejaars
binnentreedt in het tamelijk nieuwe onder- Dustin (21) is er zo eentje. Mutsje op, enthou-
komen van het HMC (voorheen Hout- en siast bezig met het afregelen van een mecha-
Meubileringscollege), weet meteen waar hij niek. Hij loopt stage bij Lucas den Hartog, een
aan toe is. In de hal prijken de houten blijken Amsterdamse pianostemmer en restaurateur,
van groeiend vakmanschap, maar ik begeef die al veertig jaar in het vak zit. Bij deze mees-
mij naar een klein, gezellig hoekje van het im- ter voelt gezel Dustin zich erg op zijn gemak.
posante gebouw. Hier huist de opleiding pia- Hij leert veel en ‘het is een prachtige kerel met
notechniek en coördinator Simon Jorritsma is een hoop verhalen’.
mijn gids. In de jaren vijftig is deze opleiding Want ja, als
begonnen als cursus voor pianostemmers. pianostemmer
Vandaag de dag praten we over een driejarige kom je veel
opleiding waarin alle ‘ins and outs’ van piano bij de mensen
en vleugel aan de orde komen. Want piano- thuis. ‘Een piano is voor
techniek is zoveel meer dan alleen het vinden veel mensen hun kindje,’ vertelt
van de juiste toon. Het mechaniek van het in- Simon. ‘Ik ben ooit begonnen als timmerman,
strument moet worden ontrafeld, maar ook de dan mocht je je koffie buiten opdrinken, maar
geheimen van het materiaal, met een voorname als pianostemmer ben je een belangrijk per-
rol voor hout, dienen te worden doorgrond. soon en word je met alle egards ontvangen.’
De eerstejaars leren daarom veel over Dus niet alleen op de piano moet de juiste
houtbewerking, waarbij ze uiteraard hun han- toon aangeslagen worden, aan de sociale as-
den lekker laten wapperen. De bekoring van pecten wordt ook veel aandacht gegeven. Niet
dit ambachtelijk onderwijs doet bij mij ook een in het minst door het vertellen van anekdotes,
verdrongen knutselverleden herleven, maar dat want daar zijn er natuurlijk heel veel van. Simon
je voor de zangbodem van een piano hout van en zijn collega’s staan ook nog altijd met min-
een ‘kwartiergezaagde boom’ moet gebrui- stens één voet in de praktijk. Het past bij de
ken is toch wel een nieuwtje. Dan trekt het huiskamer-achtige setting, waarin dit clubje
hout niet krom, omdat er vanuit het hart van aan de gang is. Er zijn geluiddichte cabines
de boom door alle jaarringen naar buiten toe waarin het stemmen van piano en vleugel kan
wordt gezaagd. worden verfijnd, maar samenwerking wordt
De opleiding telt zo’n dertig leerlingen, in ook gestimuleerd. Zo zijn er clusters van eer-
het eerste jaar zitten nu ook vijf meisjes. Het ste en tweedejaars leerlingen aan de slag om
projectmatig oude piano’s op te knappen en
speelklaar te maken.
Vanuit de branche is er veel steun, instru-
menten worden ter beschikking gesteld en
er zijn stageplaatsen. Maar het belangrijkste
is natuurlijk de liefde voor het instrument. Je
moet van de klank houden. En voorzichtig zijn
met geluidsoverlast. Je oren zijn je kapitaal.
‘Je bent pianostemmer voor het leven,’ zegt
Simon, ‘dit raak je niet meer kwijt.’

Marcel Verreck

Opleiding Pianotechniek,
HMC Amsterdam

maart 2014 17