Page 25 -

Professioneel examineren in de beroepspraktijk

praktijkopdracht. Maar even belangrijk is te begrijpen hoe men de criteria vast te stellen. Een beoordelingsspecialist
een ondernemer denkt en doet. Sommige werkprocessen zorgt dat deze een vertaling zijn van het kwalificatiedossier
zijn eigenlijk alleen in de praktijk te beoordelen, andere zijn en dat de beoordeling plaats vindt binnen de regels van het
meer geschikt om op school uit te voeren. Dit zijn essentiële examen.
keuzes die alleen gemaakt kunnen worden door professio- Voor een ondernemer is een beoordeling van gedrag vaak
nele vakdocenten. In de regel leveren deze keuzes een be- te vaag. Door het bedrijf juist te betrekken in deze beoorde-
perkte hoeveelheid ‘examenonderdelen’ op die eenvoudig in ling, kan de onderwijsprofessional zijn expertise laten zien.
de praktijk kunnen worden uitgevoerd en beoordeeld. Ofwel, Bijvoorbeeld door hen aanwezig te laten zijn bij een metho-
bedrijven participeren in de beoordeling van die onderdelen, disch beoordelingsgesprek of een observatie. Hier kan de be-
die het beste bij hen passen. oordelaar van school laten zien op welke manier de beoorde-
Vervolgens moeten onderwijsprofessionals met de bedrij- ling van gedrag tot stand komt. Zo kijken twee professionals
ven afstemmen wat er per examenonderdeel van bedrijven vanuit een gelijkwaardige rol en vanuit hun eigen expertise
wordt verwacht. Ook dit is een kwestie van communicatie. naar een student.
We spreken op het niveau van een professional die zijn eigen
verantwoordelijkheid neemt. Dus géén 80 pagina’s tellende En u? Bedrijven vragen om professionals die zich langdurig
exameninstructie in inspectietaal. Liever beschrijven we op en diepgaand hebben bekwaamd in hun vak. Allen dan ont-
een heldere manier de ‘complexiteit’ of moeilijkheidsgraad staat een gesprek op niveau en wordt de praktijk ook werke-
van de examenopdrachten. De professional stelt de voor-
waarden op waaraan een examenopdracht moet voldoen.
Vervolgens toetst hij bij de bedrijven of deze zich hierin her- Kunt u het gekwaak uit het
kennen. Scholen kunnen dit ook samen doen. Een voorbeeld
hiervan is het consortium beroepsonderwijs. Tientallen kwalificatiedossier vertalen naar
scholen werken samen, ieder met hun eigen praktijkbedrij- taal uit de praktijk?
ven, om het kwalificatiedossier te vertalen naar onderwijs.
Het niveau van opleiding en de examenopdrachten wordt
uiteraard landelijk vastgesteld. De uitdaging voor scholen is
om een stap verder te gaan. lijk betrokken bij de beoordeling. Ziet u zichzelf al als profes-
sional, of nog liever - als beoordelingsspecialist? Kunt u als
Beoordelingsspecialist geen ander het gekwaak uit het kwalificatiedossier vertalen
School en bedrijf weten welke delen in de praktijk worden naar taal uit de praktijk? In hoeverre beheerst u alle instru-
beoordeeld. Vervolgens wordt de manier van beoordelen be- menten die horen bij het beoordelen van complexe vaardig-
paald. Een werkproces bestaat uit kennis, vaardigheden en heden?
waarneembaar gedrag. Het is essentieel dat de onderwijs- Nog veel wezenlijker is de vraag of andere professionals
professional zich ontwikkelt tot een absolute, onbetwiste u zo zien. Bent u diegene naar wie wordt gevraagd als het
specialist in het beoordelen hiervan. Want alleen als hij in aankomt op beoordelen in de beroepspraktijk? Kortom, bent
staat is de juiste instrumenten te kiezen voor de beoordeling u die professional in hart en nieren die ook de taal van het
van deze complexe processen, kunnen delen worden ‘uitbe- bedrijfsleven spreekt?
steed’ aan praktijkbeoordelaars. Alleen dan zal een bedrijf
de docent als ‘professional’ ervaren en vertrouwen op zijn Henk Bente Aalbersberg is docent mediavormgeving bij ROC Midden
expertise. Nederland en op uitleenbasis deeltijd werkzaam als ontwikkelteamleider
Veel werkprocessen leveren een product op dat direct her- mediavormgever voor het Consortium Beroepsonderwijs. Hij verzorgt
kenbaar is in de praktijk. Een bedrijf is de meest logische op 18 september a.s. in Leerhotel Het Klooster een workshop tijdens de
plek voor de beoordeling van een product of dienst, dat doen Profiel Expertmeeting Borging van examenkwaliteit in de mbo-beroeps-
ze elke dag! Het is een kwestie van (zelf)vertrouwen om sa- praktijk.

SEPTEMBER 2014 25