Page 21 -

inzet van deze docenten vindt plaats op vrijwillige basis. Bij
Instellingsexamens taal: deze generieke examinering is ook een taaldocent beoordelaar.

De beroepsgerichte taalexaminering komt zoveel mogelijk bij
beroepsvakdocenten te liggen. Het draagvlak voor de exami-
van improvisatie nering én het vak Nederlands is binnen de opleidingen groter
geworden: examinering Nederlands is nu de verantwoordelijk-
heid van de hele opleiding. Docenten Nederlands op hun beurt
naar organisatie zijn goed ingevoerd in de opleidingsinhoud.
Ook deze aanpak charmeerde een deel van het publiek. Wel
had men vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de examine-
ring: men ‘keurt zijn eigen vlees’.
– ook zzp-ers) samen met speciaal voor het Toetsbureau opge-
leide toetsleiders (medewerkers uit de administratieve sector). Centraal of Decentraal?
Belangrijke basis voor deze examenorganisatie is een flexibel Veel scholen zijn bij de verplichte examinering van Nederlands
en stressbestendig administratief team: maandelijks worden improviserend gestart. Elke opleiding organiseerde zijn eigen
er gemiddeld 1.200 examens Nederlands en Engels georgani- examenproces. Op zich een logische werkwijze, omdat elke
seerd, afgenomen en beoordeeld. Alle examens vinden plaats opleiding eindverantwoordelijk is voor zijn eigen examinering.
op de locatie van de opleiding: de examenfunctionarissen Dit betekent wel dat er talloze losse eilandjes zijn ontstaan
komen naar de vestiging toe. Opleidingen zijn niet verplicht met vaak verschillende werkwijzen.
gebruik te maken van dit Regionaal Toetsbureau. Men werkt Het andere uiterste is een geheel centraal gestuurde exa-
met ingekochte examens, maar de trend naar zelf geconstru- menorganisatie taal. Hierin worden de examens sectorover-
eerde examens wordt steeds groter om zo de inhoud van de stijgend ingezet met examenprocessen taal die zoveel moge-
examens dichter bij de beroepspraktijk te brengen. De hele lijk centraal zijn georganiseerd: eigen constructie of inkoop,
organisatie staat achter deze aanpak, ook de taaldocenten die vaststelling, afname en beoordeling. Voor het management een
vanwege de werkdruk zelf hierom gevraagd hebben. overzichtelijk geheel, voor de opleidingen onderwijsinhoude-
Tijdens de bijeenkomsten waar de filmpjes bekeken en be- lijk niet altijd aantrekkelijk.
sproken werden, bleek dat veel aanwezigen de examentalen- Uit de interviews blijkt dat scholen vaak een tussenvorm
markt van ROC Flevoland massaal en te onrustig vonden. De zoeken. Het Koning Willem 1 College pleit voor standaardise-
aanpak van Nova College sprak meer aan: met name de werk- ring van het examenproces. Er is sprake van een centrale regie
drukvermindering van docenten taal, de betrouwbaarheid van op de examinering Nederlands. Men werkt met vaste examen-
examinering, maar ook het werken met een kleine efficiënte formats, die nauwgezet aangeven aan welke eisen een examen
examenorganisatie. Een aantal scholen bleek ook al bezig te zijn en een examinator moeten voldoen. Ook de screening en de
met het centraal organiseren van met name schrijfexamens. vaststelling van de examens gebeurt centraal en gaat volgens
Toch waren er ook andere geluiden te horen. Deze kwamen een vast patroon. De invulling van de examens, de inhoud, ligt
met name uit de hoek van de deelnemers die taal als een ge- echter bij de opleidingen en de docenten: men wil zo de ruimte
integreerd onderdeel van de beroepsopleiding zien. Hiernaast en de kleur van de opleiding behouden.
beschouwen ze examinering van taal als wezenlijk onderdeel Op ROC Mondriaan gebruikt men ook een tussenvorm.
van het onderwijsproces . Mondriaan is verdeeld in scholen en elke school heeft een ei-
gen examencommissie die verantwoordelijk is voor het eigen
Examinering binnen de opleiding examenproces. Maar voor de constructie van taalexamens
Het Friesland College kiest voor examinering binnen de oplei- werkt men met een centrale examenbank, waarop opleidingen
ding: examinering als een verzilvering van het onderwijs. Alle voorbeelden van examens kunnen vinden. Hiernaast kunnen
generieke taalexamens worden door docenten Nederlands zelf opleidingen nog zelf examens construeren. Boven de examen-
geconstrueerd binnen de context van de opleiding. De exper- commissies van de scholen staat het centrale Mondriaan exa-
tise rond examinering wil men binnen de opleiding zo breed mencentrum. Die werkt met een centrale vaststeller die alle
mogelijk maken: alle docenten Nederlands zijn opgeleid tot examens, de generieke en de beroepsspecifieke, screent en
beoordelaar en constructeur. Docenten Nederlands exami- vaststelt. Tijdens de bijeenkomsten bleek dat veel aanwezigen
neren de vaardigheid schrijven. Maar beroepsvakdocenten de voorkeur geven aan deze tussenvormen.
en coaches worden allen opleid om generieke spreek- en ge-
spreksexamens af te nemen en te beoordelen. Daadwerkelijke Knup Fuhri Snethlage is adviseur bij CINOP

SEPTEMBER 2014 21