Toen onze eerste zeven jaar jong was, had ik het gevoel dat mijn werk als ouder er voor 80% op zat. School, vrienden en sport namen een deel van de opvoeding over maar hoe ze zich daarin bewoog was afhankelijk van wat ze in voorgaande jaren ontwikkeld had. Datzelfde zag ik daarna bij haar twee zussen. De dames zijn nu in de twintig. Twee van hen zijn voor hun werk in onderwijs en hulpverlening elders in de wereld actief, de derde werkt aan een promotieonderzoek. Ze hebben vooral veel zelf ontdekt en zelf leren toepassen en dat principe van ervaringsgericht doen en leren tot de rode draad in het leven gemaakt.
Opvoeding en scholing zijn in mijn optiek geen kwestie van iets toevoegen of opleggen maar van opwekken, ontdekken en initiëren. Onderwijzen veronderstelt in de publieke opinie dat op school iets gehaald en geleerd kan worden, dat men leerlingen iets meegeeft maar dat is het juist niét. Juist omdat we dat propageren en proberen, beklijft er dikwijls zo weinig. Het gaat niet om klonen of kopiëren maar om aanreiken, alsof je water aanbiedt dat vervolgens wordt gefilterd via innerlijke lagen, daar op vruchtbare bodem stuit en deze tot ontwikkeling brengt.
Ondertussen gaat de overheid niet uit van de burger, de persoon, maar van het onderwijs. Het Nederlandse onderwijs is goed maar moet nog beter. De leerlingen van vandaag gaan straks aan het werk in beroepen die we nu nog niet kennen. Veel leerlingen voelen zich onvoldoende uitgedaagd en presteren onder hun kunnen. Niet elke student zit op de juiste plek. En niet elke docent haalt het beste uit zichzelf. Ik wil het ministerie van OC&W vragen nog eens goed naar de teksten op de eigen website te kijken. Het onderwijs is niet bepalend maar dienstbaar en niet de hoofdzaak maar een onderdeel in het leven van de burger. De tekst benadrukt wat niet goed gaat en ontbreekt en wijst met een beschuldigende vinger naar de docent. Onnodig. Een tekst van de overheid dient aan te geven wat onderwijs is en welke middelen student en docent ter beschikking staan. Het gaat om jonge mensen in hun proces van ontluiken en ontdekken, om mensen helpen het spoor van hun eigen leven te vinden en verder aan te leggen, om vorm te kunnen aan creativiteit en andere kwaliteiten, om bewustwording van de eigen verantwoordelijkheid en daarnaar handelen. Een mens wil zich ergens in kunnen uiten, zichzelf kunnen terugvinden in wat hij of zij zelf ontwikkelt en neerzet. Daarvoor is professionele begeleiding nodig. Waarbij professionaliteit vooral stoelt op ervaring. Leren voor een beroep is daarbij (hooguit) een voertuig voor het proces van leren, van zichzelf en de eigen kwaliteiten ontdekken.