Voor meer columns over de democratie in de VS scroll na deze column verder naar beneden
__________________________________________________________________________
Blijf de democratie in je eigen leven trouw
De dag na de presidentsverkiezingen in de VS ontving ik diverse reacties uit mijn omgeving, ze hadden een gemene deler: geschokt, ongeloof. Hoe kunnen medemensen gebruik maken van de democratie om een man te kiezen die de democratie wil inruilen voor een autocratie, die zich niets gelegen laat aan het klimaat of de planeet?
In de VS zelf was schreef een religieuze leider een dag er voor:
Voting: We together can move from moral apathy and alienation to engaged participation, from toxic individualism to solidarity and community. And this for me is about care, what we really care for and care about.
Een dag erna:
Some voted their love. Some voted their hate. Some voted their fear. Some voted their hope. Some voted their ignorance. Some did not vote. And this is what we got. All will live with what we has been given; each in their own way. How will you live with this outcome?
Welnu, de verkiezingen zijn achter de rug. En we hebben ermee te maken. Wat nu?
Ik ontving uit mijn omgeving reacties van teleurstelling, boosheid, ongeloof, ja wanhoop. Ik zat na de verkiezingen met vragen. Wat maakt dat mensen kiezen voor iemand die zijn omgeving zichtbaar en hoorbaar minacht, het bestaan van anderen wil dicteren en het klimaatbeleid geen aandacht schenkt? Hoe komt het dat zijn aanhangers medemensen willen uitsluiten of vervolgen vanwege geloof, gender, etniciteit, huidskleur? Waarom leert de mens zo weinig van de eigen geschiedenis die doortrokken is van strijd, niet zelden de strijd met het zwaard in naam van religie. Actie roept reactie op, telkens weer. Ook in onze tijd is er een roep om verzet en strijd om de democratie te behouden.
Er zijn studies en boeken die daar een antwoord op geven. Maar de visie op de wereld begint (en eindigt) allereerst bij onszelf, in ons. De worsteling vindt niet in de wereld plaats maar in ons. Een deel van die worsteling is dat voor velen die de democratie een warm hart toedragen de verwachtingen, hoop en idealen en ook steevaste overtuigingen niet werden beantwoord. Het leven heeft plots een andere, onverwachte en voor hen vooral ongewenste wending genomen. Dat is een bittere pil. We hebben soms (grote) moeite te aanvaarden dat een ander niet zo denkt als wijzelf. Maar het is een feit dat we niet allemaal hetzelfde denken en vinden.
Telkens weer je verwachtingen bijstellen, er niet te zeer gehecht raken zonder uit het oog te verliezen wat er toe doet, is een uitdaging. Flexibiliteit van geest realiseren en behouden, is levenskunst.
De wereld is ‘donker’ schreef iemand. Wel, dat is allereerst een interpretatie van wat je vanuit een teleurgesteld gemoed waarneemt. In teleurstelling blijven hangen kan leiden tot cynisme en/of depressie. We kunnen de energie ook aanwenden om de democratie in ons eigen leven, via ons handelen en denken vorm en inhoud te geven. Door ieder vanuit gelijkheid te behandelen, ongeacht afkomst, sekse, kleur of religieuze overtuiging. Blijf open staan en luisteren naar de medemens.
Besef hoe belangrijk vrijheden zijn – in spreken en demonstratie, religie belijden, voor de pers.
Het blijft wrang dat autocratisch gezinde krachten in een democratie de ruimte en vrijheden benutten om fake news te verspreiden met het doel die vrijheden te beknotten. Maar in alles geldt, we kunnen niet controleren wat anderen doen en kiezen. Ieder mens gaat in haar of zijn leven een eigen pad, dat is een onvervreemdbare wet. Alles wat we kunnen doen, is onszelf telkens opnieuw de vraag stellen: Wat staat mij te doen? Wat vraagt de situatie van míj? Hoe kan ik recht doen aan de situatie? En, dat vooral, kan ik de verantwoordelijkheid nemen en dragen voor wat ik van plan ben of doe? Kortom, hoe wenden we de vermogens (zoals denken, geheugen, wil) aan die we met dit leven hebben ontvangen?