Roc’s krijgen meer moeite zzp’ers met een eigen beroepspraktijk in te huren. Dat is het gevolg van de nieuwe wet DBA die per 1 mei is ingegaan. Het kan betekenen dat studenten minder les krijgen van vakspecialisten als modeontwerpers, fotografen en artiesten.
Volgens de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties moeten scholen met zzp’ers gaan samenwerken via zogeheten modelcontracten. ‘Je moet voorafspraken maken, die eerst moeten worden goedgekeurd door de Belastingdienst,’ vertelt Rob Admiraal, directeur HRM van het Koning Willem I College in Den Bosch. De Belastingdienst kijkt naar de aard van de relatie en kan oordelen dat er geen sprake is van zelfstandige arbeid door een zzp’er, maar van een gezagsrelatie. Zzp’ers moeten dan een contract krijgen of de samenwerking moet worden beëindigd. Maar voor zzp’ers is een contract om fiscale redenen vaak niet aantrekkelijk – zij verliezen dan hun zelfstandigenaftrek - , zodat ze besluiten geen les meer te geven en zich beperken tot hun beroepspraktijk. Admiraal ziet het al gebeuren. ‘Wij werken bijvoorbeeld voor de opleiding Mobiliteit en Logistiek met autospecialisten. Die mensen hebben we hard nodig, maar kunnen we moeilijk vinden. Het wordt voor ons lastiger om met hen samen te werken en daarmee doe je de studenten te kort.’
Volgens Marije Hulsbosch, woordvoerder van de MBO Raad, heeft een werkgroep van mbo- en hbo-instellingen gezamenlijk twee modelovereenkomsten ontwikkeld. Deze worden voorgelegd aan de Belastingdienst en het is wachten op een reactie.
Jolande Rijnders, directeur HRM van ROC Mondriaan in Den Haag, hoopt dat deze overeenkomsten een oplossing gaan bieden. ‘Het gaat om het zogeheten model vrije vervanging en het model geen gezag. Volgens het model vrije vervanging is er geen sprake van een dienstverband als een zzp’er iemand anders zijn werk kan laten overnemen. Dat zou een oplossing kunnen zijn voor mensen met een specifieke deskundigheid die zelf hun netwerk kunnen inzetten. Via het model geen gezag kan een docent lesgeven op basis van zijn expertise zonder voorschriften van de school over het gebruik van lesmaterialen of einddoelen. Dat zouden we kunnen gebruiken bij de inzet van vakspecialisten, bijvoorbeeld bij artiesten of chefkoks die een masterclass komen geven.’ Als de modelovereenkomsten die de mbo- en hbo-werkgroep hebben opgesteld niet worden goedgekeurd door de fiscus, hebben scholen volgens Rijnders een probleem om beroepsspecifieke deskundigheid in te huren.
Nog lastiger wordt het volgens haar bij de volwasseneducatie. ‘Daar maken wij gebruik van zzp’ers als NT2-docenten. Ook met de komst van veel vluchtelingen en daardoor een toename van werkaanbod, zijn dat geen vaste banen. Het is werk op projectbasis voor vaak een klein aantal uren per week op onregelmatige tijden. De zzp’ers die de lessen geven, werken vaak voor verschillende organisaties en zijn daar tevreden mee. Maar de inzet van zzp’ers lijkt hier echt verleden tijd. Wij breken er ons hoofd over hoe we toch in de vraag naar kwalitatief goede NT2-lessen kunnen voorzien.’
Volgens Admiraal is het soms mogelijk een zzp’er een klein contract van 0,2 of 0,4 ft aan te bieden, maar daar schiet de school weinig mee op. ‘Ons beleid is dat iedereen met een contract deelneemt aan overleg en scholing en interne taken op zich neemt. Dan resteren er weinig uren om les te geven. Je komt dus in de knel met je formatie en taakverdeling.’ Payrollconstructies zijn een andere mogelijkheid om personeel in te huren, omdat scholen het werkgeverschap daarmee kunnen uitbesteden. Maar voor scholen zijn ze duur en voor zzp’ers vaak niet aantrekkelijk omdat ze dan minder verdienen, zegt Admiraal.
Samenwerking met het bedrijfsleven is van groot belang voor het beroepsonderwijs, zegt Hulsbosch. ‘Scholen maken veel gebruik van zzp’ers met een beroepspraktijk die vanuit hun specifieke expertise of praktijkervaring toegevoegde waarde leveren. Dat willen we graag goed regelen. Als we deze mensen niet kunnen inhuren, is hun kennis niet voor het onderwijs beschikbaar.’
Bron: Profiel - Mirjam Jansen