Page 7 -

Onderwijsraad wil te besteden aan 21ste eeuwse vaardigheden in het curriculum.

Nu hangt het vooral af van de scholen en individuele docenten
of leerlingen zich 21ste eeuwse vaardigheden eigen kunnen
permanent college voor maken in het onderwijs.

Breng scholen in positie
herijking curriculum Het bij de tijd houden van het onderwijs is vooral een taak van

leraren en managers op verschillende niveaus. Zij kunnen het
curriculum aanpassen, verbeteren en afstemmen op de lokale si-
bij het samenstellen van kwalificatiedossiers is dat sommige or- tuatie om goed in te spelen op maatschappelijke veranderingen.
ganisaties behoefte hebben aan gespecialiseerde arbeidskrach- Hun betrokkenheid en professionaliteit vormen daartoe de sleu-
ten en andere aan breed opgeleide mensen. Een vergelijkbaar tel, terwijl zij daar nu nog niet alle mogelijkheden voor krijgen.
spanningsveld kan ontstaan tussen arbeidsorganisaties die baat Om scholen beter in positie te brengen, pleit de raad voor
hebben bij gericht opgeleide mensen en werknemers die voor kennisuitwisseling en kennisverrijking. Bijvoorbeeld door
hun eigen loopbaan meer profijt hebben van brede beroepsoplei- deelname aan kennisgemeenschappen te stimuleren en bij-
dingen. Recente ervaringen met de herziening van de kwalifica- en nascholing te laten ontwikkelen. Een onderdeel hiervan is
tiestructuur in het mbo onderstrepen nog eens de complexiteit het ontwikkelen van concrete (leer)materialen of toevoegingen
van dit proces van curriculumvernieuwing. Betrokkenheid van aan bestaande methoden. Minstens zo belangrijk is dat leraren
landelijk georganiseerde werkveldcommissies en branche- en elkaar informeren over de resultaten van innovatieve lesaan-
werkgeversverenigingen betekent bovendien niet automatisch pakken en zo een proces van kennisverrijking op gang brengen.
dat op regionaal niveau roc’s en werkgevers ook eigenaarschap
ervaren rond de samengestelde kwalificatiedossiers.
Leren en leven in de
Meer regie gewenst
Het tekort aan systematiek en regie belemmert het zicht op het huidige tijd doen een groter beroep
e
curriculum als geheel. Het proces van curriculumvernieuwing op 21 eeuwse vaardigheden
vindt overwegend plaats binnen vakgebieden en sectoren, en
binnen de afzonderlijke kwalificatiedossiers. Echter, versnip-
pering in de vakvernieuwing is een groeiend probleem vanwe-
ge het toenemende belang van vakoverstijgende kennis. Er is En betrek het onderwijsveld bij de ontwikkeling van visie-
afstemming nodig tussen vakken en leergebieden bínnen een documenten die leidinggevenden en leraren houvast en rich-
onderwijssector en tússen de verschillende sectoren. Doordat ting geven bij het formuleren van een visie op wat leerlingen
niemand echt verantwoordelijk is voor het curriculum als ge- moeten kennen en kunnen. Dit gesprek wordt binnen scholen
heel, ontbreekt deze afstemming. Dit maakt het Nederlandse nog niet altijd gevoerd. Ook het ontwikkelen van evaluatie-
onderwijs kwetsbaar. instrumenten waarmee scholen de opbrengsten van hun cur-
Tot slot blijkt dat er weinig prikkels zijn om gericht aandacht riculumvernieuwing in kaart kunnen brengen, kan helpen.

Permanent college herijking curriculum
Meer lezen De raad vindt dat de overheid een eigen verantwoordelijkheid
> Naar een lerende economie, Wetenschappelijke Raad voor het heeft voor eigentijds onderwijs. Zij bepaalt uiteindelijk welke
Regeringsbeleid (2013) vakken en leerinhouden een plaats in het formele curriculum
> Education, inequality, and active citizenship: Tensions in a differentiated verdienen. Ook voor meer samenhang in het curriculum is
schooling system., Van der Werfhorst, H.G. (2009) een zekere mate van sturing door de overheid nodig. De raad
> Tertiary Education for theKnowledge Society, Organisation for adviseert daarom een permanent college voor het curriculum
Economic Coordination and Development (2008). in te stellen dat periodiek adviseert over aanpassingen die in
> Over de drempel van postinitieel leren, Onderwijsraad (2012). het formele curriculum nodig zijn. De eerste herijking van het
> Een andere kijk op talent, Van Beek, K. & Doorten, I. (2009). curriculum zou speciale aandacht moeten besteden aan 21ste-
> Meetinstrumenten voor sociale competenties, metacognitie en eeuwse vaardigheden. Het college zorgt ook voor het monito-
advanced skills. Een inventarisatie, , Kohnstamm Instituut, Ledoux, G., ren van curriculumvernieuwingen en het entameren van een
Meijer, J., Van der Veen, I. & Breetvelt, I. (2013). nationaal debat over de doelen van het onderwijs. De samen-
> Stand van zaken herziening kwalificatiestructuur MBO, een stelling en positionering van het college moet het brede maat-
tussentijdse evaluatie. Programmamanagement MBO15 (2013). schappelijke belang van onderwijs weerspiegelen.
> Hoe toekomstbestendig is ons onderwijs?, CED-groep (2013).
> Modernisering leraarschap, Diesrede Open Universiteit, Ten Dam, G. (2013). Mirjam Bakker, Judith Soons en Regina Stoutjesdijk zijn beleidsadviseurs
Onderwijsraad. Voor het volledige advies en reacties: www.onderwijsraad.nl.

SEPTEMBER 2014 7