Page 5 -

de stem minder engels en

van de docent nederlands, meer

vakmanschap
Onderwijs speelt zich in de kern af tussen twee
personen: student en docent. In bedrijfskundige
e
termen heet dat de ‘corebusiness’ of het ‘primaire De veralgemenisering van het mbo is de groot-
d
proces’. Het betreft het op zichzelf lastig te duiden ste bedreiging voor vakmanschap, stelt het So-
proces waarin een overdracht plaatsvindt die sub- ciaal en Cultureel Planbureau (SCP). De aan-
tiel is en communicatie in de meest ware zin van dacht voor de algemene vakken gaat ten koste
het woord vereist. De kwaliteit van die overdracht van het opbouwen van vakkennis. Juist het mbo
wordt bepaald door vertrouwen, ervaring, emotie, moet zich meer richten op vakmanschap, om het
itor
kennis, didactische en pedagogische vaardighe- beroepsonderwijs aantrekkelijker te maken. Dat
den en, niet in de laatste plaats, aandachtige aan- kan bijvoorbeeld door mensen uit de beroeps-
wezigheid en betrokkenheid. praktijk vaker bij het onderwijs te betrekken. Het
Onderwijs draagt levenswijsheid en levensken- Planbureau vindt het hoog tijd dat het imago van het mbo wordt opgevijzeld.
ial
nis over. In de oudheid stond onderwijs bekend De kwaliteit, de organisatie en de inrichting van het onderwijs en stages
als een ontmoeting en dialoog waarin een geheim kunnen volgens het rapport beter. Leerlingen zouden worden afgeschrikt
werd overgedragen. Geheime kennis van het be- door de massale roc’s, en in de media zouden regelmatig negatieve be-
staan dat men zelf manifesteerde. De student be- richten over de mbo-scholen verschijnen. De mbo-opleidingen zouden zich
vond zich ‘onder wijzen’, dat wil zeggen dat hij zich meer moeten richten op de beroepspraktijk, omdat leerlingen dat wél inte-
in ervaren handen bevond en zich kon overgeven ressant vinden. Als de opleidingen zich meer richten op de praktijk, is de
aan een proces dat niet geforceerd werd. Het leer- kans groter dat ze de opleiding afronden.
proces kende een eigen tijd en daarin bedreven Het rapport is te downloaden via www.scp.nl.
personen. De wijzen in oude tijden wisten het al: de
student en het aan hem of haar gewijde onderwijs-
proces staat centraal en is bepalend. Daar gebeurt
het. Al het andere eromheen is randvoorwaardelijk europese jongeren
en staat in dienst van dit primaire, subtiele proces.
Echter anno 2014 is onderwijs onderhevig aan steeds hoger opgeleid
doelmatigheid, efficiency en wat politiek, overheid
en andere organisaties opleggen wetten, eisen, Jonge Europeanen zijn steeds hoger opgeleid. Het doel
regels, testen, resultaten enz. De onderwijzer dat over zes jaar 40 procent van alle jonge dertigers
staat in dienst van het beleid in plaats van an- een diploma van een hogeschool of universiteit hebben,
dersom. Scholen nemen in naam professionals komt in zicht. Nederland is het streven van ruim 40 pro-
aan, maar krijgen voorgeschreven en dicteren ver- cent hoogopgeleide dertigers al een paar jaar voorbij en
volgens wat docenten te doen staat. In het huidige ook andere landen zijn flink op stoom. Er zijn regio-
veelgeprezen democratische bestel van ons land nale verschillen. Zo telt Duitsland, toch de
heeft de docent zelf verbazingwekkend wei- motor van de Europese economie, nogal
nig stem. Mbo-docenten zijn niet verenigd. weinig hoogopgeleiden: slechts 32 pro-
Pas sinds enkele jaren is er de Beroeps- cent van de jonge dertigers. Nederland
vereniging docenten mbo (BVMBO), met heeft 42 procent. Maar dat komt vol-
momenteel 400 leden. Dat kunnen er in gens het Center for Higher Education
theorie 35.000 worden. Hoe verrijkend Policy Studies (CHEPS) in Ensche-
zou dat voor het mbo en de samenleving de doordat sommige opleidingen in
zijn! Ik moet me sterk vergissen, maar die Duitsland niet tot het hbo behoren en
bundeling zou een immense massa aan in Nederland wel, waaronder de op-
kennis, ervaring en inzichten in didactiek leiding fysiotherapie en andere ge-
en pedagogiek kunnen vrijmaken en het zondheidsopleidingen. Volgens de
mbo en daarmee de samenleving naar statistieken tellen Ierland, Cyprus en
een totaal ander niveau van onderwijs Luxemburg de meeste hoogopgelei-
kunnen katapulteren. den onder jonge dertigers: ongeveer
de helft van hen heeft een diploma in het
Ben claessens, hoofdredacteur hoger onderwijs behaald.
Bron: Eurostat

Maart 2014 5