‘Grijp probleemjongeren bij hun lurven’ luidt de titel van een bijdrage op de website Socialevraagstukken.nl, een project van diverse maatschappelijke organisaties. In een artikel van Floor Bevaart, coördinator Academische Werkplaats bij De Nieuwe Kans, staat deze groep centraal. Zie het artikel klik hier.
We weten dat in iedere sociale laag op een zichtbare of mindere zichtbare wijze burgers zich niet houden aan de conventies van de samenleving. Ze scheppen vanuit hun situatie liever hun eigen conventies, dat geeft identiteit en enige bescherming. Jongeren die in problemen komen, zijn opgegroeid met een bepaalde ‘kijk’ en het is de moeite waard die kijk tegemoet te treden en van andere, meer realistische invalshoeken, te voorzien.
Het is van belang dat deze jongeren, los van oorzaken, achtergronden, dilemma's, knelpunten enz. leren zien dat ze geen ‘eiland’ zijn vanwaar ze naar hartenlust hun eigen gang kunnen gaan. Integendeel, in alles wat ze doen, maken ze gebruik van de samenleving, ja, ze zijn er volledig van afhankelijk zijn. Geen mens is een eiland. Natuurlijk staat niemand daar bij stil, ook hulpverleners niet. We groeien namelijk niet op met die gedachtegang en we worden er niet in geschoold. Maar het is een feit. Probeer de jongere die in de problemen komt, daar de ogen voor te openen. Deze aanpak kan overal en op elk moment worden toegepast, want elke stap die we zetten, kunnen we zetten dankzij anderen. Het is in feite te simpel en te vanzelfsprekend voor woorden.
Toon de jongeren dat geen van hen zelf zijn of haar kleding, het transport, de wegen waarover ze rijden, het geld, de smartphones en de voeding waarvan ze gebruik maken zelf heeft gemaakt. Het komt van anderen. Ze kunnen misschien ‘sch*t hebben aan de samenleving’, maar de feiten kun je niet uitwissen. Ze zijn en blijven een mens dat zich op enig tijdstip wast onder een douchekop waaruit water van een waterzuiveringsbedrijf komt. Ze hebben het niet zelf aangeboord en uit de bodem onttrokken. Ze zijn met huid en haar en in elke vezel aan de omgeving gebonden waar ze verkeren, elk ogenblik van de dag, of ze het leuk vinden of niet. Maak ze duidelijk dat belasting, bedreiging en benadeling van hun omgeving betekent dat ze hun eigen leven belasten, bedreigen en benadelen.
Juist het inzicht van wederzijdse afhankelijkheid biedt de mogelijkheid een volledig eigen identiteit te ontwikkelen. Het besef van afhankelijkheid en verbondenheid schept een band en een basis om te leren een eigen gang te gaan. En ook dat het leven erom vraagt dat men zich ontwikkelt, zonder die band van wederzijdse afhankelijkheid te schaden. In (het wekken van) dat afhankelijkheidsbesef ligt een cruciale sleutel voor een eigen toekomst..