Het schooljaar 2023-2024 wordt anders dan anders. De oorzaken daarvan vinden we in de val van het kabinet vlak voor de zomer en een Tweede Kamerverkiezing in november. En in ingrijpende gebeurtenissen in het buitenland.
Niet eerder bevond Europa en daarmee Nederland zich tussen twee onvoorspelbare vuren – de oorlog in Oekraine die sinds februari 2022 woedt enerzijds. Een oorlog die de Oekraine tot oorlogsgebied heeft gemaakt, al talloze burgers en militairen het leven heeft gekost en tot de betrokkenheid van de EU en NATO heeft geleid. De uitkomst hangt in hoge mate af van participatie en steun voor Oekra?ne van de Verenigde Staten.
Maar juist in die Verenigde Staten woedt momenteel een ‘Burgeroorlog 2.0’ die alles te maken heeft met een Republikeinse partij die in de ban is van Donald Trump. Nog altijd kan Trump zijn verlies in de presidentsverkiezingen in november 2020 niet toegeven. Tegen hem lopen inmiddels tal van rechtszaken waarvan er enkele volop in het nieuws zijn en direct het hart van de democratie raken.
Er is een zaak aangaande diefstal van geheime overheidsdocumenten en overtreding van de spionagewet, een aanklacht voor een criminele samenzwering voor het beïnvloeden van de uitslagen van de presidentsverkiezing in november 2020 en zijn rol in de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 en, tot slot, een criminele samenzwering om de uitkomst van de presidentsverkiezingen van 2020 in Georgia ongeldig te verklaren. Verder lopen er rechtszaken wegens verkrachting en een wegens grootschalige fraude door de Trumpfamilie. Mogelijk komt daar nog een aanklacht uit de staat Arizona bij voor fraude in het verkiezingsproces van 2020.
Trump was president van 2016-2020 en miljoenen hardcore fans geloven zijn leugen dat niet Joe Biden maar hij de verkiezingen won. Die Big Lie past in de cultbeweging die Trump met zijn presidentsjaren op gang bracht en die hem moet helpen in zijn streven om de VS opnieuw én blijvend te leiden, als dictator van de VS. Het klinkt absurd maar de werkelijkheid is dat op lokaal, staats- en federaal niveau met name de extreme Make America Great Again (Maga) Republikeinen, er alles aan doen om macht te verwerven teneinde democratische processen te saboteren. Ze ontkennen glashard elke overtreding van de wet door Trump en beschuldigen de Democraten van ‘weaponizing’ de staatsorganen ten gunste van Biden. Dat is een uiterst gevaarlijk standpunt. Maga politici zweren wraak voor als de Republikeinen ooit weer aan de macht komen. Ze hebben al een draaiboek klaar liggen dat lijkt op een handboek voor autocratische tyrannen, en erin voorziet om de president meer macht te geven en hem/haar de mogelijkheid te geven om de hand te hebben in de herstructurering van het ministerie van Justitie, de staatsorganen voor veiligheid en politieke besluitvorming. Hoe dat kan uitpakken, tonen landen als Turkije en, met name, Hongarije wiens leider, Victor Orban een groot voorbeeld is voor de Republikeinen.
De VS als dictatuur. Het kan maar zo gebeuren. Komend jaar gaan we hard op weg naar de volgende presidentsverkiezingen, in november 2024 en vele verkiezingen voor het Congres. En te midden van dat spelen de talloze rechtszaken die voor Trump en vele van zijn mede-samenzweerders kunnen leiden tot gevangenisstraffen. De VS is een kruitvat.
En dan is er aan de grens van Europa de bloedige oorlog tussen Rusland en Oekraine met directe betrokken van de EU en NATO-bondgenootschap. Ook die strijd is ongewis. Als Trump onverhoopt mocht winnen, loopt Europa groot gevaar. Trump is anti-Europa en anti-NATO. Dat we het maar weten.