- Sociale media zijn op kousevoeten de huiskamers binnengekomen en hebben zich er breed gemaakt, in de hoofden van de bewoners.
Een CNN bericht van 14 juni jl: Japan makes 'online insults' punishable by one year in prison in wake of reality TV star Hana Kimura's death. Het artikel stelt: ‘Het Japanse parlement heeft maandag wetgeving aangenomen die "online beledigingen" strafbaar stelt met gevangenisstraf te midden van toenemende publieke bezorgdheid over cyberpesten, aangewakkerd door de zelfmoord van een reality-tv-ster die te maken had gehad met misbruik op sociale media. Onder de wijziging van het wetboek van strafrecht van het land - dat later deze zomer van kracht wordt - kunnen overtreders die zijn veroordeeld voor online beledigingen tot een jaar gevangenisstraf krijgen, of een boete van 300.000 yen (ongeveer $ 2.200). Het is een aanzienlijke toename van de bestaande straffen van detentie voor minder dan 30 dagen en een boete van maximaal 10.000 yen ($ 75). Het wetsvoorstel bleek controversieel in het land, met tegenstanders die beweerden dat het de vrijheid van meningsuiting en kritiek op de machthebbers zou kunnen belemmeren. Voorstanders zeiden echter dat de strengere wetgeving nodig was om cyberpesten en online intimidatie aan te pakken.'
Een van de grootste uitdagingen voor de mensheid, tenminste in democratisch georganiseerde landen, is de omgang met de geboden vrijheid. Eeuwenlang was het recht op meningsuiting voorbehouden aan een elitaire klasse van machthebbers en religieuze instellingen. Hoewel Europa al zo’n drie eeuwen een krantencultuur met een vrije pers kent is, als het gaat om de vrijheid van meningsuiting, de emancipatie van de burger pas in de tweede helft 20e eeuw doorgebroken. Sinds het begin van deze eeuw kan iedere burger over een spreekbuis beschikken dankzij social media. Een spreekbuis met wereldwijdbereik! Massamedia heeft een nieuwe invulling gekregen. De massa heeft een medium.
De individualisering van deze zgn. sociale media is een boeiend fenomeen. We zien op diverse platforms accounts en spreekbuizen van en voor jong tot oud die enorm succesvol zijn, sommigen met miljoenen volgers. Social media maken selfmade muzikanten van de ene op de andere dag wereldberoemd. En rijk. De mogelijkheden zijn schier onbegrensd. Een kant hiervan zijn de eveneens onbegrensde mogelijkheden anderen te bekritiseren of zelfs het leven zuur te maken. Hate speech is een groot probleem. Maar ook sextortion en andere vormen van digitale oorlogsvoering op het persoonlijke vlak.
We zien een toename van het aantal zgn. juice of roddel channels die hun imago bouwen op al of niet vermeende waarheden en persoonlijke aanvallen. Van scholen en veiligheidsregio’s horen we met grote regelmaat over jongeren die via social media andere jongeren met filmpjes en dreigementen onder druk zetten. Niet zelden wordt geld geëist of worden expliciete handelingen verlangd.
Pesten is in NL niet strafbaar
In Nederland is de wet op dit punt lankmoedig. Op een politiesite heet het: 'Pesten, uitschelden, treiteren of negeren, maken je enorm kwaad of verdrietig, maar zijn niet strafbaar. Je kunt dus niet standaard aangifte doen van pesten. Dat kan pas zodra je bedreigd wordt. Wanneer het pesten blijft doorgaan en steeds verdergaat, kan het strafbaar worden. Bijvoorbeeld als je wordt bedreigd of als je wordt geslagen of geschopt. Ook smaad en laster, bijvoorbeeld online, zijn strafbaar. Je kunt hier dus melding of aangifte van doen. Hoe dan ook, praat erover met iemand die je vertrouwt. Belangrijk is dat je zoveel mogelijk bewijsmateriaal meeneemt naar het politiebureau.'
Met de escaperoom BL@CKMAIL wil de politie jongeren wel bewuster maken van de risico’s die ze online lopen en handreikingen bieden om slachtofferschap op het gebied van cybercrime en sextortion te voorkomen. In de escaperoom is het account van het fictieve personage Marije gehackt. Ze krijgt een bericht van een hacker die pikante foto’s van haar heeft bemachtigd. Als ze geen bitcoins betaalt aan de hacker, dreigt hij de foto’s online te zetten en te delen met Marije’s ouders en vrienden. Elk groepje van vier deelnemers krijgt 20 minuten de tijd om te voorkomen dat de foto’s van Marije online komen. Hiervoor moeten ze codes bemachtigen bij vier opdrachten. Na het spel gaan ze in gesprek met een begeleider. Hierin wordt gesproken over digitale veiligheid, over schaamte en waar je terecht kunt als je toch slachtoffer bent geworden. Voor meer zie de politie-website.
En wat als in Nederland een wet zoals die in Japan zou worden aangenomen. Wie gaat op de naleving ervan toezien? De sociale media zijn wild stromende rivieren geworden die allang buiten hun oevers zijn getreden door alles wat maatschappeleijke normen en waarden met voeten treedt, zoals fatsoen, oprechtheid, zelfbeheersing, respect enzovoort. Zoals we al eerder schreven, sociale media zijn op kousevoeten de huiskamers binnengekomen en hebben zich er breed gemaakt, in de hoofden van de bewoners.
Voor meer informatie
- De werelddominantie van sociale media
Platform Profielactueel 31 MEI 2022 | COLUMN
- Kawasaki enacts Japan's first bill punishing hate speech
Japan Times 12-12 2-019 |
- Hate speech vs. free speech: the UK laws | Swiss voters outlaw sexual-orientation discrimination
The Week 12 febr 2020 |