In het onderwijs gaat het over en om van alles en nog wat, maar rond één thema is het opvallend stil: criminaliteit. Waarom? Elke crimineel heeft ooit op school gezeten. Onder de leerlingen van nu bevinden zich dus toekomstige criminelen. Sommige leerlingen zullen al met criminele activiteiten bezig zijn. Soms sluiten we daarvoor onze ogen. Criminaliteit is geen populair thema maar wel een gegeven en zo oud als de mensheid. De lijst van vormen van criminaliteit is lang. De politie zelf noemt op zijn website een korte lijst waarop staan vermeld: cybercrime, drugs, fraude en witwassen, geweld, inbraken in woningen en bedrijven, kinderporno, mensenhandel, overvallen, straatroof, zware milieucriminaliteit. Rond 1960 werden zo’n 120.000 meldingen van criminaliteit gedaan. Dat zijn er nu zo rond de miljoen (2015), overigens wel 23% lager dan in 2007. Het aantal meldingen van criminaliteit daalt wat op zichzelf geen reden is er op scholen geen aandacht te besteden. Het mijn-en-dijn, het adagium ‘werken voor je eigen geld’, het respecteren van het persoonlijke domein van de ander, het wijzen op zoiets als een geweten, zijn belangrijke thema’s.
Het feit dat jonge jongens of meiden overvallen gaan plegen, in drugs gaan handelen, pizzabezorgers van hun scooter beroven, ouderen thuis bedreigen en beroven, stelen van hun medeleerlingen, is niet normaal. Interventie en begeleiding zijn nodig. Maar het belangrijkste is preventie. Toen jaren geleden vertegenwoordigers van de politie en gemeente aan mijn deur kwam met voorlichting om ramen en deuren beter te beveiligen, heb ik daar niet aan meegedaan. Dat is voor mij de omgekeerde wereld. Ik ga mezelf niet gevangen zetten omdat een ander het verschil niet wil zien tussen wat van mij of hem of haar is. Ik vind het ook een totaal verkeerd signaal en het oproepen van een angstklimaat. Het gaat in mijn beleving om preventie: zorgen dat opgroeiende kinderen en jongeren leren wat mijn en dijn is. Mede door consequent voorlichten van burgers en met name van ouders, door gericht onderwijs op scholen. Haal de politie binnen de school, zorg voor rollenspellen, voor theater over het onderwerp, voor lespakketten, werkstukken enzovoort. En help en ondersteun slachtoffers en laat ze hun verhaal vertellen op scholen.