Marcel Lieskamp werd als projectleider bij Koraal aangesteld om een signaleringsinstrument voor potentiële slachtoffers van loverboys te ontwikkelen. Dit in samenwerking met de gemeente Weert, Bureau Jeugdzorg Limburg, stichting Veilig Thuis Noord- en Midden-Limburg en het Openbaar Ministerie. ZonMw maakte, in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid, het project mogelijk met een subsidie voor kortdurende projecten rond mensen met een LVB die in aanraking komen met justitie.
Signaleren met 11VB
Koraal is er met name voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking met complexe gedrags- en/of psychiatrische problemen. Het signaleringsinstrument dat op het initiatief van Koraal (zie voor de achtergronden de link onderaan het artikel) met samenwerkende partijen is ontwikkeld bestaat uit elf indicatoren om potentiële loverboyslachtoffers te spotten en kreeg daarom de naam 11VB. De tool bestaat uit een checklist met signalen waarop gescoord kan worden. Komt de score boven een bepaald niveau, dan zijn er dus voldoende signalen dat een meisje kans loopt in handen te vallen van een loverboy. Of wellicht al gevallen is.
Met behulp van 11VB willen de onderzoekers het risico op slachtofferschap vroegtijdig signaleren om vervolgens passende interventies en hulpverlening te kunnen bieden. Als je met dit instrument kunt signaleren, kun je ook goede interventies ontwikkelen. Zodat dat ze weerbaarder zijn en op een goede manier met seksualiteit omgaan. Vaak hebben ze een compleet vertekend beeld van wat gezonde seks is.
‘Veel behandelprogramma’s worden op de tekentafel om de jongeren heen ontwikkeld’, aldus Lieskamp. ‘Maar elk geval is uniek, je kunt daar geen format overheen leggen. Interventies zijn maatwerk. Daar is dit signaleringsinstrument op ontwikkeld.’ Lieskamp geeft een voorbeeld: loverboyslachtoffer Britt geeft nu zelf presentaties over het 11VB instrument. Al in de testfase op 13 VSO scholen zijn twee meiden gespot door het 11VB-instrument
Tool signaleert twee meisjes als mogelijke slachtoffers
Het instrument is ontwikkeld voor meisjes en uitgebreid getest. Hoe urgent de noodzaak voor een dergelijk instrument is, blijkt uit het volgende: al in de testfase, die plaatshad op dertien VSO-scholen (Voortgezet Speciaal Onderwijs), zijn twee meiden gespot door het 11VB-instrument. Eén van hen was al in handen gevallen van een loverboy en de ander liep een groot risico.
Sinds januari 2020 is 11VB gevalideerd in de nationale Databank Instrumenten van het Nederlands Jeugdinstituut. Lieskamp benadrukt het belang daarvan: ‘Daarmee krijgt het instrument status en daar zijn we heel blij mee. Als we de doelgroepen die contact hebben met de meiden bewust kunnen maken van de grootte van het probleem, dan ben ik al heel blij. Nog blijer ben ik als wij meiden eruit kunnen trekken of kunnen voorkomen dat ze in het circuit terecht komen.’
Bredere bekendheid met 11VB
Het signaleringsinstrument is bedoeld voor professionals in de jeugd- en strafrechtketen en voor leraren in het VSO. Maar het is ook nuttig voor ambtenaren die een taak hebben in de wijk, zoals de wijkteams en jeugdwerkers. Lieskamp: ‘We willen een verdere slag maken naar leerplichtambtenaren. Want schoolverzuim en wegloopgedrag zijn belangrijke indicatoren van het instrument.’
- Lees hier het hele artikel van ZONMW
- Lees hier in berichtgeving van de Koraal/organisatie over de achtergrond voor de ontwikkeling van het signaleringsinstrument
- De foto is van de cover van een AO-uitgave uit 2014 over loverboys en de digitale methodes waarmee ze hun slachtoffers maken, zie hier meer.