Bedrijven eisen een ondernemende houding van hun medewerkers. En steeds meer mbo’ers gaan als zelfstandige aan het werk. Maar worden ze daar wel goed op voorbereid? Volgens Johan Douwes, directeur van de Utrechtse Ondernemers Academie, worstelen veel mbo-scholen met de verankering van ondernemend gedrag en ondernemerschap in het onderwijs. ‘Eigenlijk zouden alle studenten er kennis mee moeten maken.’
‘We leven in een snel veranderende maatschappij, waarin steeds meer sprake is van een nomadische arbeidsmarkt. Ondernemend zijn is een must voor iedereen, zowel voor studenten als docenten.’ Bert Timmerman, projectmanager bij het ROC van Twente, maakt onderscheid tussen ondernemendheid en ondernemerschap. ‘Als werknemer moet je proactief, creatief en innovatief zijn. Je bepaalt zelf wat je wel en niet doet. Eigenlijk ben je ondernemer van je eigen leven. Bij ondernemerschap komen nog andere competenties kijken.’
‘Nederland telt ongeveer 800.000 zzp’ers, waarvan 60 procent afkomstig is uit het middelbaar beroepsonderwijs’, aldus directeur Johan Douwes van de Utrechtse Ondernemers Academie (UOA). ‘De schatting is dat het aantal mbo’ers dat een eigen bedrijf begint de komende jaren zal stijgen van circa 4 naar 10 procent. Voor een groot roc gaat het al gauw om duizenden studenten.’ De vraag is dan ook of deze groep voldoende wordt voorbereid op een toekomst als ondernemer. Eén van de kernpunten uit het SER-advies Handmade in Holland: vakmanschap en ondernemerschap in de ambachtseconomie (2013) is dat vakopleidingen meer aandacht moeten besteden aan ondernemerschap.
Deze oproep wekt de indruk dat het mbo-onderwijs al jaren zit te slapen als het om ondernemerschap gaat. Dat beeld is echter onjuist, ook al zijn er verschillen in aanpak. In de periode 2007–2013 zijn veel projecten van roc’s door de overheid gesubsidieerd vanuit het Actieprogramma Onderwijs en Ondernemen. De laatste evaluatie, de zogenoemde tweemeting Ondernemerschap in onderwijs, constateert dat ondernemerschap in 2012 bij ruim 80 procent van de mbo-instellingen een plaats heeft gekregen in het curriculum.
Een van de gesubsidieerde projecten is het Ondernemerslab van het ROC van Twente. Bert Timmermans: ‘Studenten die tijdens of na hun studie een eigen bedrijf willen beginnen, krijgen ondersteuning bij het verwezenlijken van hun droom. Ze kunnen daarbij gebruik maken van de faciliteiten van de Regionale Organisatie voor Zelfstandigen (ROZ). We koppelen studenten aan een bedrijfsadviseur, die ze een spiegel voorhoudt en adviseert hoe ze hun zwakke punten kunnen verbeteren.’
(Lees het hele artikel in mbo-Vakblad Profiel van mei, reportage: José Vorstenbosch)