Het is een lastig begrip. Empathie. Het vermogen je in te leven in wat er in de ander om gaat. Toch deinsde ROC Friese Poort niet terug voor een poging om 470 eerstejaarsleerlingen te laten kennis maken met de praktijk ervan. Een uitdagende poging. Van 29 januari tot 2 februari gingen de leerlingen op ‘empathy-avontuur’.
Het roc ontwikkelde sinds eind 2016 met locatietheater Prins te Paard een programma dat uiteindelijk doeltreffend in zijn eenvoud blijkt. Geen hoogdravende betogen, geen ingewikkelde lesprogramma’s. De studenten beleefden een dag waarin hij of zij in een verlaten bedrijfspand, speciaal voor de gelegenheid ingericht, een introductie op het avontuur. Medewerkers van het locatietheater verwelkomden de leerlingen in een tot vliegveldterminal omgebouwd complex. Leerlingen namen in tweetallen plaats in een vliegtuigstoel, werden in een empathische wasstraat langs een vijftal locaties met een tegengesteld karakter (rijk/arm – vrijheid/gevangenis etc.) gereden. Daarna doorliepen ze vervolgens een route langs bagage-afhandeling en afdelingen vol gegevens van vermiste bagage en mensen, om uiteindelijk een ticket voor hun reis voor die dag te bemachtigen. De plaats van vertrek was Emmeloord, hun oord van bestemming, een adres ergens in de NOP. Met een envelop waarin zes vragen werden ze met een busje naar hen onbekende bewoner(s) van de NOP gebracht met wie ze, aan de hand van de vragen, bij een kopje thee in gesprek gingen. Voor de onvoorbereide leerlingen viel dit avontuur zomaar uit de blauwe lucht.
Prins te Paard
Het project had een lange voorgeschiedenis, in het najaar 2016 begon de school ermee. Aanleiding was een afstudeerproject van een vijftal jongeren met een technische opleiding: de sloop en transformatie in een kunstvoorwerp van een originele landbouwcombine uit de jaren ’60, in samenwerking met oud-landbouwers. Die combinatie – jong en oud bezig met een project – werkte wonderwel. ‘De jongeren waren eerst sceptisch, zo van ‘zal wel’ om uiteindelijk enthousiast te raken en tot diep in de nacht door te werken’, vertelt Rutger Bergboer van locatietheater Prins te Paard. ‘We hebben indertijd het project aangedragen bij ROC Friese Poort die er enthousiast over was en er een akkoord aan gaf. Die positieve ervaring wederom leidde eind 2016 tot dit empathie-avontuur. Het is geen theatervoorstelling maar we maken er wel een theater van de verbeelding van. De studenten gaan op avontuur in de eigen regio, op bezoek bij en in gesprek met mensen die ze niet kennen. Hun verbeelding en flexibiliteit worden geprikkeld. In duo’s gaan ze bij iemand met een bijzonder verhaal op bezoek om een gesprek te voeren. En dat kan iedereen zijn. Van de burgemeestersvrouw tot bewoners van een asielzoekerscentrum. Iedereen heeft verhalen over zijn of haar leven die het waard zijn om te vertellen. We hebben iedereen die we benaderden, in totaal op zo’n 130 plaatsen, bereid gevonden deel te nemen, mensen met een beroep, mensen thuis, wethouders en burgemeester. Iedereen was enthousiast.’
ROC Friese Poort
ROC Friese Poort vindt de persoonlijke vorming van studenten van groot belang. De school leidt op voor een vak maar wil studenten ook bagage meegeven als persoon. Koen Vos, opleidingsmanager en mede-initiatiefnemer van het empathie-avontuur: 'In dit geval gaat het om: Hoe maak je contact met iemand die je niet kent? Dat is niet voor iedereen gemakkelijk. Maar de vaardigheid is wel van belang om je in de samenleving thuis te voelen, om te kunnen ervaren dat je als mens waardevol bent en dat je bijdrage aan de maatschappij er toe doet. Daarbij hoort ook het tonen van respect voor de visie en mening van de ander. Empathie, dat is verder kijken dan jezelf, het gaat om contact maken en om te kunnen inschatten: wie is degene tegenover me, wat is het voor iemand gaat? Het gaat er niet om dat je elke persoon kan doorgronden, maar dat we leren aandacht te hebben voor elkaar.'
Na de reis in de NOP worden de duo’s met een busje teruggereden naar het tot terminal omgetoverde bedrijfspand. Ter afronding houden ze daar een gesprek met een medewerker van school van een paar minuten over de indrukken van die dag. Het zijn mooie, onbevangen uitingen. Sommige leerlingen volgen opleidingen Entree, anderen 2 tot niveau 4. Allen hebben vandaag deze bijzondere en verrassende reis gemaakt. En alles ter voorbereiding van hun reis naar de latere eigen zelfstandigheid.
Ben Claessens, hoofdredacteur Profiel
Foto's:
- Studenten in de empathische wasstraat, het begin van hun daglange avontuur
- De vertrekhal
- Afscheid na een kennismaking en een gesprek
(met dank aan ROC Friese Poort)
Deel ook uw visie en project mbt structurele aandacht en zorg voor mens en milieu in het beroepsonderwijs via ProfielActueel, klik hier