Om de komst van buitenlandse studenten (inkomende mobiliteit) te stimuleren en de wensen en mogelijkheden te verkennen, is op 1 februari 2017 een door de Nederlandse overheid en de mbo instellingen ontwikkelde pilot gestart. In dit artikel leest u meer over de achtergrond en de vormgeving van deze pilot
Grenzen vervagen, ook in het onderwijs. Langzaam wordt een tendens zichtbaar dat mbo-instellingen ook studenten uit het buitenland willen aantrekken, en dat steeds meer buitenlandse studenten (van buiten de EU) een deel van hun opleiding in Nederland willen komen volgen. Internationalisering van het onderwijs is zowel voor de buitenlandse - als de Nederlandse student van belang voor het verwerven van kennis, vaardigheden en beroepscompetenties en draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling en identiteitsvorming van studenten. Deze ontwikkeling vindt plaats binnen een krachtenveld van verschillende en (soms) tegenstrijdige criteria: welke studenten komen naar Nederland, hoe controleren we dat, aan welke eisen moeten de studenten voldoen om toegelaten te worden, hoe lichten we de studenten voor, hoe goed worden ze opgevangen en begeleid en, niet onbelangrijk: hoe beoordelen we de geschiktheid van de onderwijsinstelling die buitenlandse studenten wil ontvangen en het onderwijs dat aan deze groep wordt aangeboden?
Gedragscode
Met name in het groene mbo-onderwijs bestaat de noodzaak van en behoefte aan het stimuleren van de inkomende mobiliteit. De vraag naar de Nederlandse kennis op het gebied van land- en tuinbouw is groot. Om die reden heeft het ministerie van EZ het initiatief genomen voor een pilot, om gedurende drie jaren te verkennen wat de wensen, mogelijkheden en knelpunten zijn voor een versoepeling van het toelatingsbeleid voor niet EU-studenten voor een studie op niveau 4 in het mbo. In een werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de koepelorganisaties in het bekostigde en particuliere mbo (MBO-Raad, AOC Raad en NRTO) en de ministeries van OCW, EZ, V&J en SZW, zijn de voorwaarden voor deelname aan de pilot bepaald. Deze zijn vastgelegd in een Gedragscode.
Deze Gedragscode bevat afspraken over de omgang met buitenlandse studenten en voorwaarden die worden gesteld aan het onderwijsaanbod en de buitenlandse student. U kunt hierbij denken aan afspraken over de voorlichting aan deze groep studenten, de (taal)eisen waaraan buitenlandse studenten moeten voldoen voordat ze kunnen worden ingeschreven bij een instelling en de kwaliteit van de onderwijsinstelling en het onderwijsaanbod. Hierbij wordt het oordeel van de Inspectie van het Onderwijs betrokken. Ondertekening van de Gedragscode is een voorwaarde om het verlenen van verblijfsvergunningen door de IND aan niet EU-studenten op eenvoudige en snelle manier te laten verlopen.
Pilot
Om deel te kunnen nemen aan de pilot zijn enkele voorwaarden vastgesteld. Allereerst kunnen buitenlandse studenten naar Nederland komen voor een periode van minimaal drie en maximaal 12 maanden. Niet EU-studenten kunnen een verblijfsvergunning van maximaal een jaar krijgen. Het gaat dus niet om een volledige opleiding, maar een deel daarvan. Bijvoorbeeld een maatwerktraject of een deel van een tweetalige opleiding. Daarnaast gaat het binnen deze pilot specifiek om Engelstalig onderwijs. De buitenlandse student moet daarom kunnen aantonen dat hij het Engels beheerst op een vastgesteld minimum niveau. Tot slot is geregeld dat 75% van de buitenlandse studenten die binnen de pilot naar Nederland komen, onderwijs gaat volgen dat aansluit bij de topsectoren, waarin het Nederlandse bedrijfsleven en onderzoekscentra wereldwijd uitblinken. Deze afbakening zorgt ervoor dat Nederland zich kan profileren als kennisland en sluit aan bij de sectoren die vanuit het onderwijs internationaal georiënteerd zijn.
Binnen de pilotperiode kunnen maximaal 300 studenten naar Nederland komen. Hierbij zal ten behoeve van het leerproces gelet worden op een evenwichtige vertegenwoordiging van de nationaliteiten van de studenten met het doel een international classroom te realiseren. Ook voor Nederlandse mbo-studenten heeft dit positieve effecten op de ontwikkeling van hun vaardigheden. Tijdens de periode dat de buitenlandse studenten in Nederland zijn, mogen zij 10 uur per week werken. Ook kunnen ze stage lopen in het kader van hun opleiding, waarbij een vrijstelling geldt van de tewerkstellingsvergunningsplicht.
Commissie
Door de koepelorganisaties is een onafhankelijke commissie ingesteld die door middel van behandeling van klachten en het doen van onderzoek toezicht houdt en de pilot begeleidt. De commissie bestaat uit een onafhankelijk voorzitter, Cor Boom, voor wie internationalisering altijd een belangrijk aandachtsgebied is geweest. De drie medeleden zijn afkomstig uit een AOC-instelling (Gert Kant), een ROC-instelling (Karin Visser) en het particuliere mbo-onderwijs (Jan van der Heijden). Op dit moment zijn de werkzaamheden van de commissie erop gericht te onderzoeken of de voorwaarden die voor de pilot gelden adequaat en uitvoerbaar zijn. Zo was de procedure om als onderwijsinstelling aan de pilot te kunnen deelnemen niet alleen ingewikkeld, maar leidde ook tot onacceptabele uitsluiting. Inmiddels is er dan ook nuttig contact geweest met de koepelorganisaties en is dit punt door de werkgroep gerepareerd. Onderwijsinstellingen zijn volop bezig Engelstalige onderwijstrajecten te ontwikkelen, docenten op te leiden en de kwaliteitsborging te laten vaststellen. De komende periode zullen de eerste buitenlandse studenten worden verwelkomd. De ontwikkelingen om tot een verbeterde werkwijze en procedure voor de instroom van niet EU-studenten te komen zal de komende periode systematisch door de commissie worden gevolgd. Zij zal daarvan periodiek verslag doen.
Zie voor meer informatie over de pilot en de Gedragscode: www.internationalvet.nl. Op deze website kunt u ook het register inzien van deelnemende onderwijsinstellingen