Technische bedrijven zijn naarstig op zoek naar technisch talent. Bijna de helft van de bedrijven heeft meer dan drie technische vacatures per jaar open staan. Helaas blijkt het niet eenvoudig de functies te vervullen, met name vrouwelijk technisch talent is lastig aan te trekken. Vrouwen zijn in Nederland sterk ondervertegenwoordigd in technische functies. Niet alleen in vergelijking met mannen, maar ook in vergelijking tot andere Europese landen. Met 18% vrouwen bungelt Nederland onderaan de ranglijst. Hoe kan dit? En belangrijker: hoe kunnen we technisch talentvolle vrouwen motiveren voor een technische mbo-opleiding? Hiervoor hebben we in dit onderzoek een speciale open dag met een app ontwikkeld.
De ondervertegenwoordiging van vrouwen
Vrouwen vinden het belangrijk werk te doen wat maatschappelijk relevant is. Hoewel technische beroepen zeker maatschappelijk relevant zijn, is dit niet altijd zichtbaar. Daarnaast zijn de beelden van jonge vrouwen van de techniek vaak stereotypisch en worden technische beroepen gezien als mannenberoepen. Ook zijn er niet veel rolmodellen om tegenop te kijken. Uit een vergelijking van 33 landen bleek de impliciete genderbias ten aanzien van techniek het hoogst te zijn in Nederland. De omgeving van meisjes en jonge vrouwen is dus vaak niet bevorderlijk. Daar komt bij dat jonge vrouwen zich vaak minder zeker voelen over de eigen technische competenties dan jonge mannen, ondanks dat hun prestaties in de exacte vakken in het voortgezet onderwijs gelijk zijn. Kiezen voor een technische opleiding is een zeer onconventionele keuze.
Studiekeuzeproces
In dit onderzoek/project, waarin we jonge vrouwen willen motiveren voor techniek spelen we in op de eerste twee fasen van het studiekeuzeproces, namelijk het ontwikkelen van interesse en het exploreren van een opleiding. In de derde fase wordt een beslissing gemaakt. Om zicht te krijgen op de exploratiefase van jonge vrouwen, zijn vijftien jonge vrouwen geïnterviewd. Hieruit blijkt dat ze informatie over een opleiding bij voorkeur ontvangen in de vorm van een video met korte tekst. Ook zijn ze in hoge mate geïnteresseerd in het ontvangen van informatie via apps en smartphones. Daarnaast geven ze aan dat ook fysiek aanwezig zijn en informatie krijgen van iemand die aanspreekt belangrijk is.
App en open dag
Op basis de interviews en bestudeerde literatuur is gekozen voor het organiseren van een open dag voor jonge vrouwen die tegemoetkomt aan hun wensen. Vrouwelijke studenten, docenten en vrouwen uit het technisch bedrijfsleven zullen hierbij aanwezig zijn. De aanwezigheid van rolmodellen heeft een positieve invloed op het zelfvertrouwen en zorgt voor een veilig en vertrouwd gevoel. Om jonge vrouwen tijdens en na de dag verder te helpen bij studiekeuze is een (prototype van) een app ontwikkeld. Zo laat deze app jonge vrouwen op een toegankelijke manier kennis maken met de opleidingen. De interactieve plattegrond en timetable zorgen ervoor dat de jonge vrouwen een goed beeld hebben van de dag. Er kunnen video’s worden bekeken van vrouwelijke studenten en de belangrijkste kenmerken van de opleidingen worden puntsgewijs gepresenteerd. Ook kunnen in de app persoonlijke gegevens worden bijgehouden, zoals het beoordelen van een opleiding en het vragen stellen aan studenten via de chatfunctie. Deze gegevens kunnen gebruikt worden tijdens de loopbaanoriëntatie-lessen.
Werk aan de winkel
Er is nog altijd sprake van onbewuste en onbedoelde uitsluiting van meisjes en (jonge) vrouwen in techniek. Een open dag met een app als hulpmiddel helpt, maar zal op zichzelf er niet voor zorgen dat er meer jonge vrouwen kiezen voor techniek. Ook andere acties zijn nodig, op verschillende niveaus. Kortom, er is werk aan de winkel.
De auteurs / begeleiders in het onderzoek
- Madelon Hazekamp is afgestudeerd aan de opleiding Creative Media & Game Technologies van Saxion University of Applied Sciences. Het onderwerp van het afstudeeronderzoek was meer meiden in mbo techniek.
madelon_hazekamp@hotmail.com
- Symen van der Zee is lector Wetenschap en Techniek in het onderwijs bij Saxion University of Applied Sciences. Eén van de onderzoekslijnen betreft de ondervertegenwoordiging van vrouwen in bèta-technische velden.
s.vanderzee@saxion.nl
- Anke Laarhuis is marketingstrateeg bij ROC van Twente, afstudeerbegeleider van Madelon Hazekamp en adviseur voor de werkgroep Meiden in Techniek -
alaarhuis@rocvantwente.nl
- Natascha Prins is projectleider Toptechniek in Bedrijf vanuit ROC van Twente - nprins@rocvantwente.nl