Onderwijs staat niet los van het politieke en democratische klimaat. Dat klimaat is bezig drastisch te veranderen en vraagt ons aller aandacht, ook in het onderwijs. In dat kader het verzoek uw verbeelding te gebruiken.
Wat als onze premier een ex-medewerkster van hem een ‘hond’ zou noemen en een ‘verrot type’? Of iemand van een andere partij een ‘varkentje’ en ‘een persoon met een laag IQ’. Of als hij het geboortecertificaat van een burgemeester van etnische afkomst in twijfel zou trekken.
Wat als hij er een eigen bedrijf op na zou houden en dat bedrijf aantoontbaar zou bevoordelen vanwege zijn eigen functie als premier?
En wat als de premier ook de rechterlijke macht en de veiligheidsdiensten zou ondermijnen door denigrerende opmerkingen zoals dat ze niet te vertrouwen zijn en sommige wetten gewoon fout. En wat als hij de vrije pers dag in dag uit zou beschuldigen van fake nieuws? En als de premier keer op keer zijn sympathie voor Rusland zou uitspreken en de alliantie met bondgenoten in de EU en de NAVO ter discussie zou stellen, hen zou beledigen en bedreigen?
Wat als er een politieonderzoek naar deze premier zou lopen, vanwege de verdenking van frauduleus gedrag door het bevorderen van criminele activiteiten tijdens de verkiezingen? Wat als hij elke dag zou worden betrapt op 5-7 leugens en verdraaiingen van feiten? En wat als hij weigert neo-nazi’s en blanke nationalistische bewegingen werkelijk te veroordelen? En tot slot, wat als zijn eigen politieke partij zou weigeren de rabiate uitlatingen van hun leider te veroordelen?
Dit alles zou een bom onder het leefklimaat in het hele land zijn, de veroorzaker van een ongekende polarisering van meningen en een ongekende spanning. Al het hier beschreven gedrag lijkt direct afkomstig van een Hollywoodscenario voor een naargeestige film over een fictief persoon. Maar de intens treurige realiteit is dat de hedendaagse werkelijkheid is. De persoon in kwestie is gelukkig niet onze premier, maar wel niemand minder dan de Amerikaanse president.
Deze man is sinds januari 2017 aan de macht en in staat geweest om in een mum van tijd moeizaam opgebouwde verworvenheden af te breken en talloze conflicten te veroorzaken. Zonder enige reden, enkel uit rancune en vanwege de conflicten in hemzelf. Met de Republikein Donald Trump heeft de westerse wereld het slechtst mogelijke rolmodel getroffen. Dat een derde van de Amerikanen hem steunt, stemt diep droef. Tijdens campagne-events van Trump dragen sommigen t-shirts waarop staat dat ze liever een Rus willen zijn dan een Democraat en dat de vrije pers per definitie fake is.
De man haalt in miljoenen mensen het slechtste naar boven. Je kan je afvragen: wat als er in ons land geen rechterlijke macht, geen vrije pers, geen onafhankelijke politieke partijen zouden zijn die zouden zorgen voor de zgn. ‘checks & balances?’, de controle op het gedrag van regering en overheid. Dan zouden we belanden in situaties zoals die bestaan in Rusland, Turkije, Venezuela, waar alles wat vrij is en zich vrij wil uiten de mond wordt gesnoerd. En dat onvrije klimaat, dat is nu precies wat de huidige Amerikaanse president nastreeft en waar een derde van de bevolking hem in steunt.
De situatie in Turkije en in de VS toont aan hoe snel democratieën van karakter kunnen veranderen en hun democratische pijlers kunnen verliezen. Een persoon als stormram die onophoudelijk tegen de poorten van de democratie beukt en de pijlers eronder trekt, voldoet. Zeker wanneer diens politieke partij geen weerstand biedt. Voor het onderwijs biedt de huidige situatie alle reden aandacht te besteden aan politieke processen, de omgang met elkaar, de fundamenten van een democratie enzovoort.
Bestel onze uitgaves over het belang en de ondermijning van de democratie:
Klik hier De unieke kenmerken van een democratie
Klik hier De teloorgang van de Amerikaanse democratie