Platform Profiel Actueel

vox1.jpg

Een leefbare toekomst kan niet zonder de stem en spirit van jongeren 

19 jan 2021 | Column | Ben Claessens, hoofdredacteur-uitgever

  • In 2007 stond er in een Britse medisch tijdschrift in 2007: ‘We need to ensure that economic gains are not won at the cost of the mental health of young people.’

Anne Helen Petersen, : 'We’re a generation that has never quite been able to find any stability, economic or otherwise. And it’s not just because we’ve endured two financial crises (the Great Recession and now the coronavirus), though that’s obviously part of it. It’s because the world we’ve inherited set us up for burnout.'

Samenleving, economie, de jonge generatie, milieu en planeet - al dat staat onder druk. En daarmee het uitzicht op een leefbare toekomst. Platfom Profielactueel pleit voor meer invloed van de jonge generatie in het beleid van de BV Nederland, naar het voorbeeld van de VS waar jongerenorganisaties de nieuwe Biden-regering op 17 januari jl verzocht hebben om een apart strategisch beleidsinstituut en een plaats in het Witte Huis. De mammoettanker 'Samenleving' vereist een koerswijziging - inplaats van een samenleving die teveel is afgestemd en in het onderwijs teveel de nadruk legt en voorbereidt op een economie dient de koers richting een leefbare samenleving te zijn, met o.a. een toekomstbestendige economie, zoals ook het Ministerie van EZ erkent in de oproep ‘Toekomstbestendige economie vraagt veel meer aandacht voor verduurzaming’. Het onderwijs met z'n honderdduizenden jonge studenten en de generatie van de toekomst speelt een sleutelrol. Het pleidooi van EZ sluit aan op het pleidooi van Platform Profielactueel naar de (sociale) verduurzaming van het beroepsonderwijs afgelopen najaar. De staat van welzijn onder studenten is een signaal dat we niet kunnen negeren en vraagt om een andere benadering - welzijnsgericht inplaats van economiegericht.

LAKS-waarschuwing
Op 4 december jl hield het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) in de Balie een congres over de toetscultuur in het voorgezet onderwijs. Voorzitter van het Komitee Nienke Luickx schreef op Linkedin: 'Een interessant en actueel onderwerp. Leerlingen hebben het gevoel dat ze van toets naar toets leven, we zijn té veel aan het leren voor een cijfer en te weinig voor een ontwikkeling die daar bij hoort. Leerlingen zetten zich voor korte duur even optimaal onder stress in en na het maken van de toets of het krijgen van een cijfer is het leren meestal voorbij. Het leerrendement is hierdoor van korte duur. Het gaat teveel over cognitie en te weinig over andere vaardigheden die voor leerlingen essentieel zijn om zich voor te bereiden op de toekomst.'

En Frank van den Ende Educational designer & innovator aan Gilde Opleidingen schrijft op 23 januari jl op Linkedin: ‘Lesstof verplaatsen om achterstanden weg te poetsen.’ Is dat niet de essentie van waar het misgaat? Het denken in achterstanden, het toewerken naar een gemiddelde? Heeft de huidige coronacrisis niet laten zien dat juist hierin iets moet veranderen? Meer aandacht voor de verschillen in talenten, leerbehoeften en tempo’s van leerlingen? Meer ruimte voor docenten en scholen om het onderwijs zo in te richten dat het bij hen en hun leerlingen past? Als we dan toch eindelijk een keer zoveel investeren in het onderwijs, doe het dan vanuit vertrouwen naar de scholen toe en niet vanuit de gedachte dat we alles weer zo snel mogelijk bij het ‘oude’ moeten krijgen...'

Veel jongeren staat het water aan de lippen of gaan kopje onder
Die nadruk op systeem, rendement en cognitie is een gevolg van de nadruk op en de ongeremde groei van productie in de economieën vande afgelopen 125 jaren. Het onderwijs is afgestemd op voorbereiding op een rol en het functioneren in een economie inplaats. Het welzijn van individu en samenleving, laat staan de inzet voor een leefbare samenleving, zijn amper een issue geweest. Alles is industrie en productie, zelfs de vakantiebranche, zelfs de sport-, fitness en yogascholen. Juist de enorme groei in die branches geeft aan hoe ver we zijn afgedwaald van onze eigen natuur, zoals de Zwitserse psycho-analist Carl Jung ooit schreef. We vinden de ontspanning niet in wat we doen, maar bereiden iedereen voor op een wedstrijd die talloze uitvallers kent. Voor hen richten we mentale hulpverlening en speciale instituten voor ontspanning in. Hetzelfde doen we met het milieu en het klimaat. We negeren waarschuwing op waarschuwing en zijn pas bereid de put te dempen als het kalf op sterven na dood is en de jonge generatie het water aan de lippen staat.De groeiende overbelasting van jongeren
Platform Profielactueel bericht al jaren over studenten en de mentale belasting. Voorjaar 2018 hielden we er een workshop over in Den Bosch.

Onze websiteblogs  Blog Millenial-Gen Z en Blog Welbevinden bevatten tal van berichten over de toegenomen druk op jongeren de laatste jaren en de nadelige en soms desastreuze gevolgen ervan. Het laatste jaar laat een accumulatie in de berichtgeving daarover zien. Meer dan één op de drie studenten (34,6%) heeft een verhoogde kans op een burn-out. In Nederland zijn er naar schatting 125.000 jongeren die klachten vertonen die samengaan met vermoeidheid en een burn-out.

Het coronajaar 2020 heeft de druk op jongeren nog eens verhoogd, met opnieuw een toename van somberheid en zelfs zelfdoding.

Het huidige tijdperk en de gevolgen
In zijn boek Crealucion schreef de in april 2017 overleden voormalig bestuursvoorzitter van het Koning Willem I College, Coen Free: 'In beginsel kan en wil elk kind leren. Leer kinderen creatiever te dennken, zodat hun statische mindset zich kan ontwikkelen tot een groei-mindset. Onderwijs heeft tot taak jongeren reden te geven om te leven en niet om te sterven. Als je jonge mensen hun dromen afpakt, pak je hun wil om te leven af.' 

Er zijn diverse factoren die het voor de huidige jonge generatie extra moeilijk maken.  

  • De Millennials en GenZ hebben te maken met enkele diepe crisis – de financiële van 2008 en de coronapandemie van 2020. Amper hersteld van de vorige doemt de nieuwe al weer op. En de impact ervan is enorm, zeker die van 2020 – het leven met familie en vrienden, de studie, reismogelijkheden, stages, werk, ontspanning – alles staat sinds maart op zijn kop.
  • De huidige generatie leerlingen en studenten op scholen en academische centra krijgen veel meer maatschappelijke thema’s op het bordje dan vorige generaties. Tot voor 20-25 jaar geleden moest je voor een project naar de bibliotheek. Je had een beperkte groep vrienden. Tegenwoordig komt het nieuws uit de hele wereld binnen en worden we geconsumeerd door hordes ‘friends’ via de social media-platforms. Welke impact heeft dat? 
  • Dan is er de kwestie van de ‘mammoettanker en het zeilbootje’. De samenleving en daarmee ook het onderwijs wordt ge- en bestuurd door een toenemend aantal hoog opgeleiden. In en voor het onderwijs werken tienduizenden experts en professionals aan leerstof. Ze vertalen daarbij datgene wat ze zelf na decennia van studie, onderzoek en ervaring aan kennis hebben opgedaan in leerstof – modellen, materialen en lessen die worden gepresenteerd aan scholieren en studenten die de decennia aan ervaring van deze experts missen.
    De samenleving vaart daarmee met een mammoettanker aan kennis, curricula en leerstof af op het zeilbootje van de jongste generatie. En onderwijs is veelal eenrichtingverkeer. Veel studenten worden overvoerd, overweldigd, overspoeld, overvraagd. Er is onvoldoende referentie- en denkkader en tijd noch gelegenheid voor studenten de leerstof te verwerken. Ze missen de praktijkervaring die nodig is om die stof te toetsen en zich eigen te maken. Laat staan dat er ruimte is voor hen om er hun eigen inbreng in te hebben.
    Dat is waar Nienke Luickx op wijst. Veel studenten missen de tijd, omstandigheden en de begeleiding om uit te vinden wat ze willen, waar ze staan, wie ze zijn. Juist dat wat het onderscheid maakt tussen een ‘geleende’ persoonlijkheid, gevormd door anderen en een ‘eigen’ persoonlijkheid ontbreekt. Dat knaagt, wringt en leidt tot een belevingsvernauwing die serieuze en soms desastreuze gevolgen kan hebben. Zie de naar schatting 30% procent van de studenten die kampt met depressie en of een burnout.  
  • En het houdt niet op met de studie-omstandigheden. Het toekomstperspectief voor de Millennium-generatie en GenZ is een andere dan die van de na-oorlogs generaties. De huidige generaties moet omgaan met kwesties die deuken slaan in hun bestaanszekerheid zoals
    - de financiële crisis van 2008;
    - de huidige pandemie die zijn weerga niet kent en jongeren al nu bijna een jaar hun sociale leven, studie- en stagemogelijkheden en deels het levensplezier en toekomstperspectief ontneemt. Het einde ervan is nog niet in zicht, ook niet met de vaccinaties. We weten niet wat de uiteindelijke nasleept van de pandemie zal zijn en wat dit zal gaan betekenen voor werk, mobiliteit, reizen enz.;
    - de klimaatcrisis waarvan de gevolgen op hun bordje zal liggen;,
    - de ingrijpende veranderingen in pensioen en wonen (eigen huis)
    - de invloed van technologie op snelle veranderingen in beroepen en banen en het verdwijnen daarvan – Tot 2025 zullen er volgens het World Economic Forum (WEF) 85 miljoenen banen verloren gaan door automatisering, maar er komen 97 miljoen banen bij door de nieuwe verhoudingen tussen mens, machines en algoritmen.

Gepersonaliseerd leren
In de decemberuitgave van ons Vaktijdschrift Profiel schrijft Mariola Gremmen in een bijdrage met als titel 'Richting meer personaliseren van het onderwijs', over de noodzaak van een verandering van onderwijssysteem. Zij schrijft: 'Op dit moment hebben we in Nederland een diplomagericht onderwijssysteem. Bij de meeste opleidingen, die nog nauwelijks tot geen flexibilisering bieden, dienen studenten door bepaalde hoepels te springen op vastgestelde momenten middels vastgestelde manieren van toetsing. De vaste structuur kan zorgen voor duidelijkheid en een erkend diploma voor studenten. ( ) Er zijn echter ook enkele nadelen van dit statische onderwijs. Zo kunnen studenten aanbodgericht gaan studeren, waarbij ze niet zelf nadenken wie ze zijn en wat ze eigenlijk willen leren (vraag gestuurd leren). Dit kan leiden tot passiviteit. Het is immers al uitgedacht door de docenten wat ze moeten leren, wanneer en hoe ze moeten aantonen dat ze wat geleerd hebben. Ook is het voor lerenden dan niet mogelijk om te versnellen of te vertragen binnen bepaalde modules, wanneer ze de stof bijvoorbeeld gemakkelijk of lastig vinden of studeren graag willen combineren met andere bezigheden. Sommigen beoefenen bijvoorbeeld topsport, zijn zwanger, hebben een eigen bedrijf of zijn mantelzorgers. Deze omstandigheden of persoonlijke keuzes kunnen ervoor zorgen dat studenten sneller of langzamer door bepaalde studie onderdelen heen willen.'

  • Lees hier het artikel van Mariola Gremmen van Avans Academie 'Richting meer personaliseren van het onderwijs' in de december 2020-uitgave van ons Vaktijdschrift Profiel 
  • Lees ook het artikel in de november 2020-editie van ons Vaktijdschrift Profiel 'Waarom werkt het vmbo niet met een portfolio?' van Naomi Veldhoven, adviseur in onderwijsontwikkeling & organisatie en coach bij Pesant? 
    'Ik denk al 20 jaar: Hou toch op met die centrale examinering voor vmbo-leerlingen.
    Vertrouw op de ontwikkelkracht van de leerlingen en de expertise van hun docenten om hen te begeleiden.'

Met het oog op jongeren en hun toekomst is het noodzaak dat de woorden van vertegenwoordigers als Nienke Luickx navolging krijgen. Het jaar 2021 en de jaren daarna dienen in het teken te staan van debat, initiatieven en beleid in een samenleving die volledig bereid is aan volgende generaties te garanderen dat ook hen een leefbare samenleving wacht.

Noot
Het dilemma van overbelaste jeugd doet zich wereldwijd voor. Covid heeft de situatie verergerd maar ook pregnanter aan het licht gebracht. Voor informatie hierover:

  • Werken aan mentale gezondheid van jongeren - Adviezen voor gemeenten tijdens de coronacrisis 
    Nederlands Jeugd Instituut december 2020 | 
    Onderzoeken bevestigen dat jongeren en jongvolwassen door de coronamaatregelen, meer dan andere leeftijdsgroepen, mentale gezondheidsproblemen zoals eenzaamheid, somberheid en angst ervaren. 
  • Teens struggle to balance school, family, work amid COVID-19 
    Een reportage van het Amerikaanse netwerk ABC |
  • RUNNING ON EMPTY The impact of challenging student life on wellbeing and academic performance
    Proefschrift Jolien Dopmeijer, MSc van najaar 2020 - Zij is Projectleider Studenten Programma Alcohol bij he Trimbos Instituut |
  • How millennials became the burnout generation 
    Vox 3 dec 2020 door Sean Illing |
    Anne Helen Petersen (Author of the book Can’t Even: How Millennials Became the Burnout Generation) on why millennials have internalized the worst parts of their condition. 
  • Lees ook onze webpagina met informatie over de welzijnseconomie 
    Blog WelzijnsEconomie&Industrie 4.0 & Beroepsonderwijs

 

Voorzitter Nienke Luickx van het LAKS op 4 december jl in de Balie, Amsterdam (bron: Linkedin)

 

 
Meer over
 

COOKIE INFORMATIE

Voor een volledige werking van deze website wordt gebruik gemaakt van cookies.
Meer informatie over cookies > Accepteren Alleen noodzakelijke cookies