Op 28 Augustus gedenken we het feit dat de grootste Duitse dichter, die ooit bestaan heeft, Johann Wolfgang Goethe, twee eeuwen geleden het levenslicht zag. De vraag komt op welke zin deze herdenking voor ons moderne mensen heeft. Is Goethe niet vreemd aan onze tijd? Kunnen wij hem nog begrijpen? Onze tijd wordt beheerst door de techniek; zij wil de natuurkennis toepassen om er auto's,
vliegtuigen en atoombommen mee te vervaardigen.
Ook Goethe had grote belangstelling voor de natuur, die hij als wetenschappelijk onderzoeker met bijzondere nauwkeurigheid heeft bestudeerd. We zien dus al dat Goethe zich allerminst tot de dichlkunst heeft beperkt. Maar zijn bedoeling was niet, de natuur aan te wenden voor nuttige (of gevaarlijke) doeleinden. In Goethe leefde een grote, gevoelige verering voor de natuur, die hij wilde leren kennen en lief hebben.
Er is nog een andere tegenstelling tussen Goethe en onze tijd. Onze tijd richt zich vooral naar de massa, het leven der menigte, de groep. Goethe had in de eerste plaats belangstelling voor het menselijk individu, voor de persoonlijkheid, voor ons mens-zijn, veel minder voor ons lid-zijn van een gemeenschap. lets van die voorliefde voor het individueel-menselijke leeft er nog wel onder ons in de afkeer van het ,,nummer-zijn." In zoverre het democratisch element in onze dagen de persoonlijkheid van de mens wil hoog houden, bestaat er verwantschap tussen Goethe en ons. Daarmee staat de geest van Goethe rechtstreeks tegenover die van het nationaal-socialisme. En dat geeft aan de Goethe-herden-king die in verschillende landen plaats vindt, in onze dagen wel een bijzondere betekenis.
Inhoudsopgave