Het is een anderhalve eeuw geleden, dat de Engelse econoom Thomas R. Malthus groot alarm maakte. „Blijft de bevolking van de aarde groeien op een manier, die een meetkundige reeks benadert (1—2—4—8 . . . enz.), dan zal er binnenkort een tijdstip komen, dat hongersnood en oorlog daaraan een wreed einde zullen moeten maken." En Malthus grondvestte deze overtuiging op het feit, dat naar zijn mening de beschikbare hoeveelheden voedsel zich volgens een rekenkundige reeks zouden ontwikkelen: 1—2—3—4 . . . enz.
Kort na Malthus' dood werd zijn sombere voorspelling reeds geloochenstraft, onder meer door de ongeevenaarde snelle opkomst van de techniek. Er kwamen na Malthus nog anderen, die de alarmklok hebben geluid, nadat zij de voedingsmogelijkheden hadden bestudeerd van de steeds sneller groeiende wereldbevolking. Gelukkig — het was steeds loos alarm. Maar het schrikbeeld van uithongering der wereld laat de mensheid niet los. Gruwelijke hongersnoden herinneren we ons uit China, uit Voor-lndie, en begrip van wat honger is, kregen we in Nederland in de winter van 1944/45. Zeker, niet geheel te vergelijken met die andere, maar zo heel dicht bij huis. Het schrikbeeld laat de mensheid niet los. Het zijn in de eerste plaats de kun-stenaars, die ons de nachtmerrie van een massahonger tastbaar voor ogen plaatsen. Een van hen is de Engelse romanschrijver van brede, universele ontwikkeling Aldous Huxley. Zijn boeken gaven UNESCO, de opvoedkundige, wetenschappe-lijke en culturele organisatie van de Verenigde Naties, aanleiding hem te vragen zijn zienswijze op eenvoudige wijze uiteen te zetten voor ieder wiens leven door dit vraagstuk wordt geraakt. Dat wil dus zeggen voor ieder zonder meer .. .
Maar het was een goede gedachte, de tegenpartij te horen. Men wilde ook de meer optimistische zienswijze tot haar recht laten komen, die in tegenstelling tot die van Huxley, het voedselprobleem als oplosbaar beschouwt. Het is een waardig tegenstander, die Huxley in de discussie tegenover zich vindt, n.l. Sir John Russell, geleerde uit een befaamd Engels geslacht, president van tal van wetenschappelijke genootschappen. Als antwoord op het betoog over de dubbele crisis besprak Sir John Russell ,,De uitweg?."
Inhoudsopgave