Wereldwijd zijn landen met elkaar vervlochten in economische, politieke en culturele processen. Dit noemen we globalisatie. Hoe noemen we echter de vervlechting van industrieën? In toenemende mate vervagen de grenzen tussen verschillende werelden. Oprichter Klaus Schwab van het WEF spreekt daarom over industriële convergentie. Oftewel, een fusie tussen de fysieke, digitale en biologische wereld. Het samenvloeien van verschillende industrieën zal een periode van wereldwijde veranderingen met zich meebrengen. Ontwikkelingen zoals robotisering, nanotechnologie, biotechnologie, 3D printen, virtual reality en Internet of Things zullen dit allemaal versnellen. Volgens Schwab zal het de manier waarop we produceren, consumeren en met elkaar omgaan als mensen fundamenteel veranderen.
Legal counsellor Humphrey van der Laan specialiseert zich in deze materie. Hij stelt: ‘Momenteel leven we aan het einde van de industriële golf, die tot veel welvaart heeft geleid en die daarom historisch gezien uniek mag heten. Onze welvaart hebben we te danken aan de effecten van het industrialiseren van onze samenleving, de industriële revolutie, en de menselijke arbeid die hiervoor nodig was. Problemen zijn er natuurlijk ook: we hebben van de aarde bijvoorbeeld een vuilnisbelt gemaakt met wellicht onomkeerbare gevolgen. We zijn losgejubeld van de aarde waarop we leven. We leven nu niet alleen aan het einde van de derde golf, maar ook aan het begin van de vierde: de digitale golf. De essentie is dat een heel andere technologie de basis vormt, de machine versus de computer, en dat de gevolgen voor mens, economie en maatschappij fundamenteel verschillen. De werkende menselijke robots worden vervangen door technische robots, en routinematig werk wordt gerobotiseerd en geautomatiseerd. Dit effect ken je wel, het is al een decennium gaande in bijvoorbeeld de bankensector. Mogelijk denk je dat we het ergste nu wel achter de rug hebben. Helaas heb ik slecht nieuws. Van HRM (Human Resource Management) naar HBM (Human Being Management) is het toverwoord voor ondernemers omdat het meeste werk (ook op HBO en WO niveau!) door robots gedaan gaat worden. En de mens en hun emotie dan? En wat dan met mijn onderneming? Doordat onze wereld razendsnel transformeert naar de volgende fase van onze beschaving gaat de focus verschuiven van ‘ego naar eco’ en van welvaart naar welzijn. Globalisering en veranderende economische verhoudingen in de wereld, naast het grootschalig toepassen van kunstmatige intelligentie, maken de competitie harder en dynamischer. Alleen wendbare ondernemers kunnen zich continue aanpassen aan de turbulente tijden.’