Onderwijs van de toekomst meer met hart en handen

In het project ‘Leren met de Next Generation’ hebben Windesheim en zes Drentse scholen voor voortgezet onderwijs geprobeerd de contouren te schetsen van het onderwijs van de toekomst. Want een snel veranderende wereld die digitaliseert en globaliseert vraagt om onderwijs dat daarop is afgestemd. Het project leidde tot interessante en uitgewerkte ideeën over het onderwijs van de toekomst. Deze ideeën werden onlangs tijdens een congres op Windesheim gepresenteerd. 
 
Hoe moet het onderwijs van de toekomst eruitzien? Hoe worden leerlingen geacht te leren? Alle deelnemers – van de directie, docenten en studenten van de lerarenopleidingen van Windesheim tot de leerlingen, docenten en directeuren van de middelbare scholen – werkten actief samen om op dit soort vragen een antwoord te vinden.
 
Inspirators
Leerlingen lieten zich tijdens het project inspireren door de ideeën van neurowetenschapper Dan Siegel. Hij pleit voor beter onderwijs waarbij leerlingen zowel hun linker- als rechterhersenshelft gebruiken, bijvoorbeeld door het integreren van bewegen of mediteren in de lessen. Leerlingen bleken tijdens het project enthousiast over onderwijs dat verdergaat dan kennis opdoen met het hoofd. Zij gaven aan ook bezig te willen zijn met hun hart en handen. Het project gaf de leerlingen de gelegenheid hun ideeën uit te werken met filmpjes, muziek en U-dialogen (volgens de U-theorie van Otto Scharmer). Zelfs een ontmoeting in Rotterdam met een inspirerende denker als de dalai lama bleek mogelijk. 
 
De leerling bepaalt
Het project maakt duidelijk dat deelnemers een andere rol zien voor zowel leerlingen als leraren. In het onderwijs van de toekomst moet ‘de next generation’ zelf bepalen wat zij wil leren. Leraren zijn daarbij belangrijk als ondersteuners van het leerproces en de kennisconstructie en moeten minder gericht zijn op kennisoverdracht. Door ruimte voor ondernemen te creëren kunnen leerlingen hun leerdoelen bereiken via zelfbedachte projecten en eigen bedrijven. Een aantal scholen voor primair en voortgezet onderwijs overweegt om gezamenlijk deze ideeën verder vorm te geven en te verwezenlijken. 
 
Samen op weg
Concreet leidde het project tot onder meer het DotEcoPlatform: een platform met interactieve lesmaterialen, gezamenlijk ontwikkeld door docenten economie van de deelnemende scholen. Kees Versteeg, medeorganisator en directeur van het Hondsrug College, over het belang van het project: “Natuurlijk moet het onderwijs stappen zetten op het gebied van cultuur, organisatie, inhoud en manier van lesgeven. Het project is een eerste poging om met verschillende doelgroepen te praten over de richting waarin dit zou kunnen gebeuren.”
 
Windesheim voorziet grote organisatorische veranderingen in het onderwijs en wil hierop inspelen met het ontwikkelen van een post-hbo-opleiding waarin change management centraal staat.