Foto: Deel van de cover van een NCOI-opleidingsprogramma HBO Veiligheid en Crisisbeheersing
Een citaat uit het programma voor de korte opleiding LOI HBO-programma BCM en crisismanagement: ‘Deze korte opleiding gaat in op alle aspecten van BCM en crisismanagement. Zo leer je onder meer risico’s analyseren en vertalen naar scenario’s en de mogelijke impact. Je leert over de rol van de organisatiestructuur en communicatie in de verschillende fasen van een crisis én welke stappen ondernomen moeten worden in het belang van de bedrijfscontinuïteit. Ook krijg je inzicht in de verschillen en overeenkomsten van de crisisaanpak bij de overheid en bedrijven. Je past de opgedane kennis meteen toe in realistische praktijksituaties voor een optimaal leerrendement.’
De wereld heeft behoefte aan expertise op het gebied van rampbestrijding&crisismanagement, of het nu gaat om situaties rond aardbevingen, oorlog, cybercrime of een pandemie. Het zijn crisissituaties van alle tijden en ook in onze tijd doen ze zich volop voor. In de huidige tijd worden we geconfronteerd met een tamelijk nieuw fenomeen: grootschalige cyercriminaliteit. Al jaren pleit dit platform voor een apart ministerie rond de digitale samenleving. Dat is er nog altijd niet.
Wanneer zich onverhoopt een ramp zich voordoet, dient er expertise beschikbaar te zijn om zo snel mogelijk op te treden, hulp te verlenen en verdere rampontwikkeling te voorkomen, en om, na de hulpverlening, geleidelijk tot herstel/wederopbouw te komen, de zaak te evalueren en maatregelen te nemen om, zo mogelijk, nieuwe rampen te voorkomen. Kan dat bij aardbevingen hoor ik u vragen? Ja, bijvoorbeeld door een verbod op nieuwbouw in risicogebieden of, wanneer dat niet kan, tenminste door aardbevingsbestendig te bouwen te verplichten en hoogbouw te verbieden. En door installatie van signalerings- en waarschuwingssystemen. Het argument van ‘te duur’ blijkt na elke ramp weer onzin, gezien de aantallen slachtoffers en de enorme kosten die een ramp met zich meebrengt.
Beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, kan en moet een rol spelen in bewustmaking van deze kwesties, in onderzoek, in het ontwikkelen van scenario’s, technieken en methodes van aanpak. Dit in samenwerking met overheid, bedrijfsleven en ngo’s. Het beroepsonderwijs is bij uitstek geschikt om in die samenwerkingsverbanden aan de slag te gaan met de talloze onderdelen van rampbestrijding en crisismanagement.
NCOI kent een opleiding HBO Veiligheid en Crisisbeheersing. Enkele facetten daaruit: De bescherming van vitale processen in de samenleving; Impact van internationale ontwikkelingen op fysieke veiligheid; Brand-, transport-, water- en voedselveiligheid; Publieke en private samenwerking; Crisismanagement; Soorten rampen en crises; Crisiscommunicatie; Crisisbeheersing; Leren van crises; Rampenbestrijding; Evenementveiligheid; Bestuurlijke netwerkkaarten.
Er zijn onderdelen van management en organisatie en tal van aspecten rond technologie en logistiek waarmee het beroepsonderwijs uitstekend uit de voeten kan. Het is de hoogste tijd dat de rijksoverheid en de leiding van scholen in de sector deze opleidingen mogelijk maken. Tal van hulporganisaties vinden veelal nog zelf het wiel uit als het gaat om eerste hulp bij bijvoorbeeld een natuurramp. Alleen al het zorgen voor veilige plekken van kinderen die zijn getroffen en hun familie kwijt zijn is een enorme uitdaging. Het gaat om communicatie met de lokale overheden en met de gemeenschap, de registratie van kinderen en zorgdragen voor hun onderkomens en dagprogramma. Dan is er de opvang van de gemeenschap en vluchtelingen, het organiseren van transport en verdelen van voedsel en kleding. Vervolgens het plannen van wederopbouw met planners, aannemers en overheden. De beveiliging op tal van fronten die moet zorgen dat mensenhandel en corruptie geen kans krijgen. En het documenteren en opnieuw evalueren van opgedane ervaring.
Nederland geniet al decennia internationaal aanzien in het bergen van schepen bij rampen op zee. En in watermanagement, zoals de bouw van dijken en waterkeringen. Crisismanagement en rampbestrijding zijn in eigen land nog onderbelicht en kunnen worden opgeschaald. We hebben de pandemie net achter de rug en we weten dat er vroeg of laat een nieuwe komt. Natuurrampen, dichtbij of ver weg, zullen blijven. Hetzelfde geldt voor door de mens veroorzaakte conflicten zoals cybercrime en oorlogen. Wat leren we van Oekraïne? We zien de impact ervan op Oekraïne en de gevolgen daarvan al voor de rest van de wereld. Hoe voorkomen we dat dit conflict naar andere elanden overslaat en wat moet er gebeuren wanneer dit onverhoopt wel gebeurt? Hoe bereiden we de bevolking voor? Op alle levensgebieden – wonen, werken, voedsel, transport, onderwijs, financieel, energie en ja, bewapening – is kennis nodig als het aankomt op crisissituaties. Het thema ‘veiligheid voor de burger’ is in alle genoemde velden en scenario’s nummer 1!
We houden ons het liefst bezig met onze eigen alledaagse activiteiten. Op de nieuwssites staan de aardbeving in Turkije en Syrië en de oorlog in Oekraïne naast de schaatswedstrijden en de voetbaluitslagen van het weekend. Zo gaat dat. Maar achter de schermen dienen we te bouwen aan expertise en management om in gevallen van crisis en rampen direct te kunnen optreden, dichtbij en ver weg.