THEMA Democratisch Burgerschap |
De rechtse Republikeinse partij is vertegenwoordigd in 26 van de 50 staten. Geen staat is zover met het realiseren van een rechts nationalistische agenda als Florida. De staat Florida in de VS is al enkele decennia het laboratorium voor conservatief rechtse, blank nationalistische krachten. Die staat laat zien hoe de VS er staatsrechtelijk uit kan zien als de Republikeinen de macht heroveren in het Congres en in het Witte Huis. Hoe? Als een op autocratisch wijze geleide staat waar tal van democratische rechten en vrijheden gestript zijn. Hier enkele van hun agendapunten:
- Steun voor de Grote Leugen (en daarmee voor de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021) dat niet Joe Biden maar Donald Trump de presidentsverkiezingen van november 2020 won. Een leugen die door 30-35% van het Amerikaanse volk wordt geloofd en wordt uitgedragen door nagenoeg de hele Republikeinse partij.
- Inperking van de mogelijkheden om te stemmen wat met name Amerikanen van kleur benadeelt
- Verbanning van boeken over het raciale en slavernijverleden
- Het verbod op LGBTQ als thema op scholen
- Een dreigend verbod op abortus door de conservatief rechtse meerderheid in het Hooggerechtshof
- Toestaan van inrijden op protestdemonstraties
- Een stop op immigratie
We hebben het hier over de Verenigde Staten, de oudste en grootste democratie ter wereld, althans tot voor kort. Dat wil zeggen, het was vooral een democratie in naam, want eeuwenlang waren alle rechten voorbehouden aan blanke mannen. Anno 2022 wil een deel van blank Amerika terug naar een staat die, zoals de conservatieve rechter James Alito van het Hooggerechtshof het recent uitdrukte, 'geworteld is in de historie van de natie'. Met andere woorden 1776, het jaar van de Onafhankelijkheidsverklaring van de nieuw geformeerde 'Verenigde Staten' waar ook de 'Founding Fathers' zoals George Washington en James Madison slavenhouders waren.
Al decennia werken blank nationalistische krachten met de vele miljoenen dollars van hun donoren aan de realisatie van hun radicale plannen voor een herleving van oude idealen. Ze kregen momentum door de verkiezing van de eerste zwarte president, Barack Obama, in 2008 en vervolgens in 2016 door een voor hen ideale opvolger van Obama, de geboren demagoog Donald Trump. Trump wist met zijn leugens en haatspeeches over de politiek het rechts nationalistisch deel van de bevolking te verenigen onder de hoed van MAGA ‘Make American Great Again’.
Die steun van 30-35% van de bevolking groeide al snel uit tot een cultus, gebaseerd op de vrees voor een tanende blanke nationalistische cultuur. De enorme steun voor Trump was voor de Republikeinse Partij het teken Trumpisme tot basis te maken. De huidige 'cult'partij heeft geen politieke, maar een culturele agenda met louter thema’s om de etnische diversiteit in de samenleving een halt toe te roepen en het ‘glorieuze’ racistische verleden van blank nationalistisme nieuw leven in te blazen. Het uiteindelijke doel werd in de Trumpjaren duidelijk: een blank, christelijk nationalistische autocratie. Voor het Trumpisme is alles geoorloofd om dat doel te bereiken. Wat die beweging met steun van de Republikeinen in het Congres en in de 50 staten heeft laten zien, was op 8 mei jl voor de Amerikaanse president Joe Biden aanleiding om de MAGA beweging de "meest extreme politieke beweging in de recente historie van de VS’ te noemen.
De MAGA-ideologie heeft de Republikeinse partij overgenomen. Het heeft ertoe geleid dat personen, groepen en gedachten die tot 2015 ondergronds of in de schaduw bestonden ‘mainstream’ zijn geworden. Dat zijn bijvoorbeeld extremistische militante groepen als de ProudBoys of de TwoPercenters, maar ook aanhangers van de Grote Leuge, complottheorieën als Qanon. Velen steunen de idealen van de Confederatie, de afscheidingsbeweging in het zuiden van de VS die de Burgeroorlog in 1861 in gang zette door vast te houden aan de lucratieve slavernij en na het verlies van die strijd in 1865 via de zgn Jim Crow wetten het racisme en de segregatie tussen blank en zwaart nog 100 jaar lang in stand hield.
Deze MAGA-leden krijgen via rechtse media landelijke bekendheid, komen openlijk uit voor hun extremistische opvattingen en stellen zich kandidaat voor politieke functies. Tal van Republikeinse Congresleden die zich in 2015 nog laatdunkend over de kandidaat Trump uitlieten en hem een regelrecht gevaar noemden, zijn door de knieën gegaan en hebben zich geconformeerd aan de wind van extremisme, alles om maar in de gunst te blijven van Trump en de MAGA-beweging.
De MAGA-beweging heeft een regelrechte aanval ingezet op tal van democratische vrijheden, rechten en verworvenheden. Onder het mom van een gestolen verkiezingsoverwinning door Biden zijn alleen in 2021 in tal van staten in de VS honderden wetsvoorstellen voor wijziging van verkiezingsregels ingediend en/of aangenomen. Met name de verworvenheden die zwarte Amerikanen helpen tijdens de talrijke verkiezingen op allerlei niveaus zijn ingeperkt – het moeilijker maken om via de post te stemmen, strenge identiteitseisen, kortere stemtijden, minder stemlocaties en zelfs het verbod om wachtende stemmers van water te voorzien!
Al jaren waarschuwen we op deze website voor het beroepsonderwijs het gevaar van extremistisch rechts niet te onderschatten. Rechts extremisme is tegen diversiteit en tegen democratische rechten en vrijheden. In de VS zien we hoe actief en destructief rechts nationalisme kan zijn. Met Trump als roerganger zijn ze bereid alle regels en wetten te overtreden, verkiezingen te stelen en minderheden te benadelen waar maar mogelijk. De verdedigers van de democratie doen hun best een politieke en rationale agenda uit te voeren terwijl hun opponenten een culturele, emotionele agenda volgen. Het is grofweg een strijd tussen het intellect van de ‘geschoolde elite in de steden’ en de emotie van met name blank en landelijk Amerika, van democratische krachten tegen autocratische krachten.
Dit najaar staan de ‘’midterms’ op de agenda. Dan zal duidelijk worden welke richting de VS zullen opgaan. Duidelijk is in ieder geval dat hoe dan ook de VS vastzitten in een keihard gevecht om de macht.
- Zie voor meer over de VS onze THEMA webpagina over Democratisch burgerschap in het Beroepsonderwijs&Samenleving