Kinderen en jongeren van tegenwoordig leren op school 21st century skills. Dat is nodig omdat de maatschappij door technologie en digitalisering van een industriële naar een kennis- en netwerksamenleving verandert, aldus Kennisnet. De vaardigheden of competenties die leerlingen worden bijgebracht zijn onder meer kritisch denken, problemen oplossen, ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden, computational thinking en mediawijsheid. Leerkrachten en docenten moeten mee. Maar lukt het een beetje met de 21e eeuwse vaardigheden van de leraren?
Digitalisering en mobilisering hebben een grote impact op het onderwijs. Dat is logisch, omdat die impact buiten het onderwijs net zo groot is. Leerlingen en studenten zijn slim en razendsnel met nieuwe technologie. Kennis vergaren en delen, communiceren; het gaat allemaal digitaal en het klaslokaal verliest langzaam zijn functie als centraal punt voor kennisoverdracht. Uit onderzoek blijkt dat scholen het nog best ingewikkeld vinden om de digitale vaardigheden een plek binnen het onderwijs te geven.
Studenten hoef je niets te vertellen
Toch hoeven we ons over die kinderen en jongeren misschien geen zorgen te maken, wat betreft de adoptie van al die nieuwe mogelijkheden. Dat gaat bijna vanzelf. Maar kunnen de leerkrachten en docenten het allemaal nog wel bijbenen? Hoe staat het met hen? Bij de implementatie van nieuwe technologie op onderwijsinstellingen merk je vaak een verschil tussen docenten en studenten. Bij de bouw en oplevering van een nieuw portaal voor een grote ROC, merkte het hoofd ICT van de school ook op: “Studenten hoef je niets te vertellen, maar bij docenten en medewerkers vergt de overstap iets meer tijd en aandacht. Het is best even wennen voor ze.”
Technologie als bedreiging
Dat heeft soms te maken met leeftijd en flexibiliteit. Jongeren pakken nieuwe dingen nu eenmaal makkelijker op. Een andere keer heeft het te maken met de opstelling van docenten. Sommigen zien technologie als bedreiging. Het gevoel is dan dat er een tegenstelling is tussen technologie en lesgeven voor de klas. Die is er niet, beide zijn noodzakelijk. Het heeft ook iets te maken met hoe de technologie het schoolgebouw binnenkomt. Als onderwijsorganisaties hun medewerkers echt meenemen in alle digitale ontwikkelingen, is de kans op acceptatie en adoptie veel groter.
In de vele projecten voor onderwijsinstellingen hebben we geleerd hoe belangrijk het is dat medewerkers direct goed uit de voeten kunnen met het nieuwe ICT-systeem of het extranet. Laat ze ervaren welke voordelen het in hun dagelijkse werk oplevert. Creëer een lerende omgeving waar medewerkers steeds hun vakkennis en vaardigheden kunnen verbeteren en kunnen meegroeien met de digitale ontwikkelingen. En laat zien hoe leuk en effectief nieuwe technologie is.
Wie niet leert, is af. Of zet zich, zeker waar het gaat om digitale vaardigheden, binnen redelijk afzienbare termijn buiten spel. Leren is de rode draad in ons leven, dat geldt voor iedereen – inclusief de leerkrachten.
Melle Lelieveld, Business Manager bij Winvision