Natuursteenbewerkers, restauratie-metselaars, restauratie-timmerlieden, diamantslijpers, audiciens en schaapsherders. Het zijn enkele van de inmiddels bijna 60 gespecialiseerde beroeps- en belangenorganisaties die zich sinds oktober 2013 hebben aangesloten bij SOS Vakmanschap, een samenwerkingsverband dat zich inzet om het kleinschalig, specialistisch vakmanschap in Nederland voor de toekomst veilig te stellen, door behoud en versterking van specialistisch beroepsonderwijs.
Het specialistisch vakmanschap in Nederland – van meubel- en horlogemakers tot tandtechnici en restauratiestukadoors – wordt in haar voortbestaan bedreigd. Door vergrijzing en ontgroening ontstaat een groeiend tekort aan goed geschoolde vakmensen. Tegelijkertijd staan de specialistische vakopleidingen in Nederland onder druk. Leerlingaantallen lopen terug, specialistische vakdocenten worden steeds schaarser, opleidingslocaties dreigen te sluiten, en door de veralgemenisering in het MBO-onderwijs ontstaat steeds minder ruimte voor verdieping en specialisatie.
De specialistische beroepsgroepen zijn ieder voor zich kleinschalig, maar leveren gezamenlijk een aanzienlijke bijdrage aan de Nederlandse economie. Daarnaast vertegenwoordigen zij ruim 30% van de opleidingen in het MBO. Om deze beroepen een gezamenlijke stem te geven hebben 44 partners uit bedrijfsleven en onderwijs zich in oktober 2010 verenigd in de “Samenwerkende Organisaties Specialistisch Vakmanschap”, waaronder de initiatiefnemers VNO-NCW MKB-Nederland, Koninklijke Metaalunie, Hoofdbedrijfschap Ambachten, en SVGB kenniscentrum. Sinds de start hebben zich inmiddels meer organisaties aangesloten bij SOS Vakmanschap, waarmee het totaal aantal partners al op 56 staat.