In het teken van de Nationale Herdenking van het Nederlands Slavernijverleden op 1 juli maakten Maasmakers Jeroen van der Heijden, Aisa Winter en projectleider Sara Giampaolo Point of No Return. Point of No Return is een voorstelling over slavernij in het verleden en de impact die het heeft gehad op het heden en op Rotterdam. De voorstelling werd gemaakt samen met 17 Rotterdamse jongeren van 9 tot 16 jaar en was te zien in het weekend van 30 juni-1 juli in het Maaspodium, Rotterdam. Op 30 juni was er aansluitend een wandeling naar het herdenkingsmonument slavernijverleden op de Mullerpier op steenworp afstand van het Maaspodium.
Point of No Return
Point of No Return; waar de schepen met slaven vertrokken en waar zelden iemand terug kwam. Point of No Return; we kunnen er niet omheen. Dit is het moment om terug te kijken, om te herdenken. Op 30 juni / 1 juli herdacht Nederland de afschaffing van de slavernij, een gezamenlijke geschiedenis. Over zo’n lange periode valt veel te herdenken. Maar wat precies? Deze vraag probeerden theatermakers Aisa Winter en Jeroen van der Heijden te beantwoorden. Met een groep van 17 Rotterdamse jongeren maakten zij de voorstelling Point of No Return.
Waarom dit project?
“Het bestaan van slavernij en de rol die ons land daar in een relatief recent verleden in speelde, zit ook in het DNA van veel Rotterdamse kinderen. Soms aan de oppervlakte en soms diep weggestopt. Om elkaar in de stad beter te leren kennen, horen we elkaar ook te kunnen bevragen over wie onze ouders en grootouders waren. Maas theater en dans wil met Point of No Return Rotterdamse jongeren dit onderdeel van de geschiedenis met een open en nieuwsgierige blik laten bevragen, om het vervolgens invoelbaar te maken met een voorstelling” aldus Bernadette Stokvis, zakelijk directeur Maas theater en dans.
Aisa Winter, een van de makers van Point of No Return: “Ik ben in Ghana geweest bij de forten Elmina en Cape Coast, de plekken vanwaar de slaven werden weggevoerd, ook wel Point of No Return genoemd. Dat is de titel van de voorstelling en die hebben we multi-interpretabel gemaakt. Want het is niet alleen de plek vanwaar de slaven werden weggevoerd en nooit meer terug kwamen. Als je iets meer weet over die geschiedenis, kun je nooit meer terug naar ‘ik wist het niet’. Je kunt je niet meer beroepen op onwetendheid” aldus Aisa Winter, een van de makers van Point of No Return.
Maakproces
Centraal in het maakproces stonden vragen als: Wat heeft Rotterdam met de slavernij te maken gehad? Wat herdenken we precies? Wie waren er nu precies bij betrokken? Wat heeft slavernij met mij te maken?
Om deze vragen te beantwoorden zijn de makers samen met de 17 jongeren op zoek gegaan naar verhalen uit de tijd van de slavernij, onder andere door excursies naar de Black Archives (waar de kinderen hun eigen naam mochten opzoeken), het Tropenmuseum, Stadsarchief Rotterdam en door het bekijken van de film 12 Years a Slave. Daarna hebben makers en jongeren alles opgeschreven wat ze belangrijk vonden uit deze bronnen en er scènes van gemaakt. Deze scènes monteren makers Jeroen van der Heijden en Aisa Winter tot een voorstelling. Tussen 30 april en 29 juni 2018 repeteren de jongeren elf keer.
Makers
Concept, regie: Jeroen van der Heijden, Aisa Winter
Projectleiding: Sara Giampaolo
Spel: 17 kinderen en jongeren: Misha Bot, Isa Dobrnjac, Suheda Eroglu, Sorsha Finlay, Aya Ighiri, Abigail Lima, Jhaleesa Monteiro, Kiran Motim, Ayleen Nieuwenhuizen, Vanilson Pereira, Elvis Rot, Rover Rot, Britt Schuurmans, Nadia van de Stadt, Lotti Verhoog, Jaqielle Vlaun, Maliya Uiterloo
Regieassistent: Lukas Schmidt
Met dank aan: Saul Henry, Black Archives, Jolanda Spoel
In samenwerking met: Keti Koti