Het combineren van een studie met de zorg voor bijvoorbeeld een zieke moeder kan pittig zijn. Zeker nu er - als gevolg van de coronacrisis - nog meer van (jonge) mantelzorgers wordt gevraagd. 1 op de 5 jongeren groeit op met een zorgsituatie binnen een gezin, maar bij veel opleidingsinstellingen is er nog weinig kennis over deze jonge mantelzorgers. Tijdens de week van de jonge mantelzorger van 1 tot 7 juni lanceert MantelzorgNL een toolkit met informatie, ervaringsverhalen en tips voor decanen en studentbegeleiders.
Extra begeleiding studerende mantelzorgers niet vanzelfsprekend
Mantelzorg is alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving. Door de zorgtaken van jonge mantelzorgers tot en met 24 jaar, is er minder tijd voor opleiding, vrienden en hobby’s. Dit in combinatie met de zorgen die zij zich maken over hun naaste wordt het risico op lichamelijke en emotionele klachten, zoals stress, kopzorgen, vermoeidheid, angst en depressieklachten verhoogd. Dit uit zich op de opleiding in lagere cijfers, motivatie- en concentratieproblemen en/of zelfs studievertraging. Onderwijsprofessionals hebben een belangrijke rol in het tijdig herkennen, erkennen en ondersteunen van jonge mantelzorgers.
‘Door de coronacrisis is er behoorlijk wat druk bijgekomen. Mijn broer en zus waar ik voor zorg, gaan niet meer naar de dagbesteding. Nog meer zorgtaken dus, terwijl op school alles doorgaat. Voor jonge mantelzorgers is er vrijwel niets geregeld.’
Esma, student Management in de Zorg aan de Hogeschool Utrecht
Corona en mantelzorg
Door de coronacrisis is aandacht voor jonge mantelzorgers urgenter geworden. Veel jonge mantelzorgers ervaren meer angst en zorgen over de gezondheid van hun naasten. Ze zijn bang het virus te verspreiden in het gezin en durven daarom soms niet meer naar buiten. En doordat niet alle vormen van zorg en dagbesteding mogelijk zijn, kan de druk op jonge mantelzorgers om meer hulp te verlenen toenemen. Zij zijn nu immers veel thuis. Daarnaast hebben jonge mantelzorgers de neiging om zichzelf weg te cijferen; ze willen hun ouders niet opzadelen met hun problemen. De kans dat ze tijdens deze coronacrisis zwijgen, is des te groter.
Onbegrip
Hoewel de noodzaak om deze jongeren extra aandacht te geven vanzelfsprekend lijkt, is het dat helaas nog niet. Bij veel opleidingsinstellingen is nog weinig kennis over jonge mantelzorgers. Docenten realiseren zich vaak ook niet dat ook jongeren mantelzorger kunnen zijn. Hierdoor stuiten studenten op onbegrip als zij – buiten hun invloed om - afwezig zijn tijdens belangrijke momenten of praktijkoefeningen. Ook is het voor studenten vaak lastig om begrip te krijgen bij examencommissies.
Hogeschool Amsterdam
Rick Kwekkeboom is lector Langdurige zorg en Ondersteuning bij de Hogeschool van Amsterdam en doet onderzoek naar studenten die zorgtaken hebben en dus jonge mantelzorgers zijn. ‘Wij denken dat we jonge mantelzorgers beter kunnen begeleiden als we in de hele hogeschool, onder studenten, medewerkers, docenten en de examencommissies aandacht geven aan jonge mantelzorgers. We stimuleren studerende mantelzorgers om meer over hun situatie te praten en door betere begeleiding van deze studenten maken we het mogelijk dat zorg en studie beter te combineren zijn.’
‘Gelukkig had ik wel een studieadviseur die ik aan het begin van mijn opleiding over mijn situatie had verteld. Zij heeft me enorm geholpen door me te steunen en soms dingen voor me te regelen, zoals het verzetten van een deadline of het communiceren met een docent of professor.’
Jolinda, universitair student Psychologie
Toolkit en online presentatie
Het tijdig herkennen, erkennen en ondersteunen van studenten met mantelzorgtaken is nog niet zo eenvoudig. Om deze reden heeft MantelzorgNL een toolkit ontwikkeld voor mbo, hbo en universiteiten. Hier kunnen decanen en studentbegeleiders terecht voor informatie, ervaringsverhalen en praktische tips en handvatten voor het bieden van ondersteuning. De toolkit bevat ook posters en flyers die binnenkort ook in het Engels verkrijgbaar zijn. Kijk voor meer informatie op:www.mantelzorg.nl/toolkit-studentbegeleiders
Tevens organiseert MantelzorgNL op 9 juni tussen 10 en 11 uur een online presentatie van de toolkit voor decanen en studentbegeleiders via Microsoft Teams. Tijdens deze bijeenkomst wordt ook ingegaan op het ondersteunen van studenten met mantelzorgtaken nu het onderwijs op afstand en online plaats vindt. Bijwonen is gratis. Kijk voor meer informatie op: https://mantelzorg.nl/artikel/presentatie-toolkit-mantelzorg-studie
De feiten over mantelzorg
- 1 op de 3 Nederlanders (16+) gaven in 2016 mantelzorg (circa 4,4 miljoen mantelzorgers)
- 750.000 mantelzorgers geven zowel langdurig (meer dan 3 maanden) als intensief (meer dan 8 uur per week) hulp
- 8,6% van de mantelzorgers voelt zich zwaar belast (380.000 mantelzorgers)
- Ongeveer vijf of op de zes mantelzorgers geniet van de leuke momenten van het zorgen
- 1 op de 4 werknemers combineert betaald werk met mantelzorg
- 1 op de 5 jongeren groeit op met een zorgsituatie binnen een gezin
Bron: MantelzorgNL
MantelzorgNL, de Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers richt zich samen met haar 400 regionale en lokale lidorganisaties op ondersteuning van, voor en met mantelzorgers (Lees hier meer).