Door Maxe de Rijk
‘Dit wordt sowieso het eerste boek dat ik uit ga lezen,’ Enes kijkt me opgewekt aan. We zitten in de laatste weken van het schooljaar. In augustus jl is mijn boek “Geen stress, we gaan het maken!” verschenen. Het is het boek over mijn klas. De leerlingen konden niet wachten en wilden er eindeloos over praten.
Drie jaar geleden werd ik de mentor van deze groep leerlingen. Ze zitten in de eerste vmbo-kansklas van Nederland. Op de school waar ik werk, het Mundus College in Amsterdam Nieuw-West, melden zich elk jaar tientallen leerlingen aan met een praktijkschooladvies, vaak omdat verwacht wordt dat het vmbo te moeilijk voor ze is. Het komt echter met enige regelmaat voor dat wij merken dat er meer in de leerlingen zit. Vanuit deze gedachte ontstond de vmbo-kansklas.
Deze klas heeft een jaar langer over de onderbouw gedaan: drie jaar in plaats van twee jaar. Zo hebben de leerlingen kunnen laten zien dat ze het vmbo wél aankunnen. Zonder al te veel van het boek te verklappen: de kansklas is een succes. De leerlingen doen dingen die door de grafiekjes van de basisschool als onmogelijk werden gezien. Het was echter niet makkelijk voor hen. Gedurende de jaren dat ik mentor was van deze groep merkte ik hoe groot de impact van discriminatie, armoede en kansenongelijkheid op hun leven is. Ik merkte dat er maatschappelijk gezien weliswaar aandacht is voor deze abstracte begrippen, maar dat maar weinig mensen écht doorhebben wat het betekent in het leven van een kind. Al mijn leerlingen hebben een verhaal, wat ik meemaak ben ik op gaan schrijven. Ik hoop dat mensen door het lezen van het boek anders naar de samenleving gaan kijken en wellicht zelfs onderdeel worden van een positieve verandering, in het onderwijs en daarbuiten.
De leerlingen hopen dat ook.
‘Wij gaan Nederland veranderen he,’ Ibrahim kijkt lachend de groep in.
‘Eindelijk gaan mensen echt zien hoe het leven is,’ sluit Salima aan.
Ik kijk naar mijn leerlingen, moet ik de verwachtingen misschien een beetje gaan temperen? Ik glimlach en zeg: ‘Ik hoop ook dat heel veel mensen het boek gaan lezen en daardoor anders naar problemen in de samenleving gaan kijken. We gaan vanzelf merken wat het boek gaat doen.’ Ik kijk naar Enes en vervolg: ‘Ik vind het ook heel mooi om te horen dat je het boek helemaal uit wilt gaan lezen Enes.’ Het waren pittige jaren voor hem. Enes werd zo vaak afgewezen in zijn leven, dat hij al het vertrouwen in zichzelf en de wereld om hem heen was verloren. Nu zit hij er vol zelfvertrouwen bij. Hij heeft zichzelf in de kansklas positief leren kennen en heeft hij enorme leervorderingen gemaakt. Ik vroeg hem of ik alles wat hij had meegemaakt mocht opschrijven. ‘Natuurlijk, dan hoeven andere kinderen het niet meer mee te maken,’ was zijn antwoord.
‘Kunt u nog een stukje voorlezen?’ vraagt Noor van achter in de klas.
‘Dat is goed.’ Ik pak mijn telefoon erbij om een verhaal uit het boek op te zoeken. ‘Willen jullie iets recents, of uit het eerste of tweede leerjaar?’
‘Van de eerste klas! Over één team, één taak,’ zegt Noor enthousiast.
Eén team, één taak: het is de lijfspreuk van mijn leerlingen. Het vat het krachtige groepsgevoel dat in de klas leeft prachtig samen. Noor bedacht de zin toen ik de klas vertelde dat ze het samen moeten doen, niemand op hun rit naar het vmbo moeten achterlaten. Sindsdien roept de klas de spreuk vol overgave als iets lukt, maar ook als het leven even tegenzit. Eén team, één taak: samen kan deze groep de wereld aan.
Dit schooljaar gaan mijn leerlingen naar de bovenbouw en start ik met een nieuwe kansklas. Ik ga deze groep enorm missen, maar gelukkig hebben we het boek als aandenken. Ik pak het hoofdstuk erbij en begin met lezen.
[auteur] Maxe de Rijk (1993) is politicoloog en verloor haar hart aan het onderwijs. Sinds enkele jaren werkt ze als docent burgerschap op het Mundus College in Amsterdam Nieuw-West. In haar boek ‘Geen stress, we gaan het maken!’ schrijft ze over haar ervaringen voor de klas.
