Gebaande paden verlaten, inspelen op innovatieve ontwikkelingen in een veranderende samenleving, samenwerken met bedrijven uit de regio, investeren in je ontwikkeling als docent. Daarin schuilt magie: uitgangspunt van het symposium Magisch Mondriaan, dat het Haagse ROC Mondriaan 17 maart in de hoofdvestiging organiseerde voor het hele personeel op al haar vestigingen. Voorname doelen vormden ontmoeting en uitwisseling. Zo’n 1500 deelnemers, zowel docenten als ondersteunend personeel, deden in workshops inspiratie op over lesgeven in een nieuw, magisch digitaal tijdperk.
Beroepen verdwijnen door voortschrijdende automatisering, nieuwe beroepen komen ervoor in de plaats. Ook op mbo-niveau 2 en 3, benadrukt de Haagse onderwijswethouder Ingrid van Engelshoven in haar workshop ‘De toekomst van het mbo’, waarin zij ingaat op de vraag wat de invloed van de gemeente is op het mbo-onderwijs in de stad. ‘Robots vergen onderhoud en beveiliging’, houdt Van Engelshoven haar gehoor voor. ‘Er ontstaat grote behoefte aan beveiliging in industriële processen en cybersecurity. Een taak voor het mbo om daarin opleidingen te verzorgen, samen met het bedrijfsleven, waarbij het mbo flexibel inspeelt op de behoeften van bedrijven. Daarbij beweegt het mbo mee in wat bedrijven vragen.’
Docenten moeten volgens Van Engelshoven blijvend investeren in hun ontwikkeling, reden waarom de gemeente Den Haag continu budgetten ter beschikbaar stelt om hen daartoe gelegenheid te geven: ‘Ze moeten dit ook op hun salarisstrook zien.’
Daarnaast stimuleert de gemeente Den Haag bedrijven stageplekken te creëren, op een manier waarop zij volgens Van Engelshoven vooruitloopt op andere steden. Als voorbeelden noemt zij de financiële ondersteuning van de gemeente bij het oplossen van knelpunten op de werkvloer, en de voorwaarde die om bij de bouw van nieuwe schoolgebouwen mbo-studenten stage te laten lopen.
Studenten moeten de kans krijgen hun leven lang ter leren, beklemtoont de wethouder: ‘Geef kwetsbare groepen meer ruimte. Niet iedereen kan in dezelfde onderwijsmal worden geperst.’
Olifant
Dit komt ook naar voren in de workshop ‘Hoe de olifant in de klas te temmen?’ van Arnout Prince, docent en lerarenopleider VO aan Hogeschool Inholland. De olifant staat voor het gebrek aan motivatie, dat leren vaak belemmert. ‘Kinderen willen uit zichzelf leren, maar dat wordt ze afgeleerd door ze in een systeem te drukken’, stelt Prince, die aan de hand van wetenschappelijk onderzoek uitlegt dat de klassieke benadering van belonen, aantrekkelijke werkvormen en samenwerkend leren onvoldoende werkt: ‘De docent is constant bezig van alles te organiseren, en het werkt maar eventjes.’
Prince bepleit de praktijk van individuele schoolloopbaanbegeleiding, waarin betere resultaten worden bereikt door studenten bewust te maken van het belang om bepaalde vakken te leren, die zij denken niet nodig te hebben: ‘Speel in op hun droom en op de benodigde vaardigheden om die te realiseren, en oefen deze in haalbare babystapjes. Creëer een sfeer waarin ze willen leren, door hen te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid.’
Om tot een structuur en een leerklimaat te komen dat dit mogelijk maakt, moeten docenten teambreed samenwerken: ‘Gezamenlijk strategieën verzinnen. Leren motiveren is teamsport.’
Voor deelnemers boden de workshops eyeopeners. Irene Gunneweg (Onderwijsmanager School voor Toerisme en Recreatie) vindt de workshops rond digitale vernieuwingen nuttig: ‘We moeten vooruitlopen op de groeiende rol van online shoppen in de reiswereld, maar niet vergeten dat bepaalde onderdelen mensenwerk blijven.’
Voor Mattie van der Helm (docent bij het Vavo en inhoudelijk betrokken bij de voorbereiding van Magisch Mondriaan) biedt de ontmoetings- en uitwisselingsfunctie van het symposium een gigantische meerwaarde voor de organisatie: ‘De langere pauzes tussen workshops geven gelegenheid tot bijpraten. Het versterkt de onderlinge band, waardoor mensen elkaar vaker opzoeken als zij advies nodig hebben.’
Tekst: Profiel, Ineke Westbroek