Gebruik maken van de instrumenten uit de ‘andere’ wereld verrijkt de eigen praktijk van docenten. Bijvoorbeeld wanneer docenten een onderzoekende houding ontwikkelen en hun lespraktijk kritisch gaan evalueren met behulp van vragenlijsten die ze aan leerlingen voorleggen. Dat is ook het geval bij schoolleiders die besluiten gaan nemen op basis van onderzoeksresultaten over een innovatie in hun school of een programma voor professionele ontwikkeling van docenten inzetten waarin onderzoeksmatig werken een rol speelt. Dat zijn enkele bevindingen uit het onderzoek naar cross-professionele samenwerking in het vo van Kohnstamm-onderzoeker Wouter Schenke die op 9 oktober a.s. zijn proefschrift hierover verdedigt. Zijn onderzoek levert inzichten op voor scholen en onderzoekers over hoe praktijkgericht onderzoek bijdraagt aan de verbetering van het onderwijs
Schenk heeft gekeken welke processen en resultaten zich voordoen in de samenwerking van schoolleiders, docenten, onderzoekers, adviseurs en begeleiders in ontwikkel- en onderzoeksprojecten. Hij doet dat in termen van het leren van de betrokken professionals, schoolontwikkeling en het bevorderen van onderzoeksmatig werken in scholen. Door cross-professionele samenwerking maken professionals uit de onderwijs- en de onderzoekspraktijk nader kennis met elkaars werelden.
Een voorbeeld van een ontwikkel- en onderzoeks(O&O)project speelde zich af in een school waarin docenten beter wilden omgaan met verschillen tussen havo- en vwo-leerlingen die in dezelfde klas zaten. Dankzij het bespreken van literatuuronderzoek en door het analyseren van leerlingresultaten konden de docenten onderbouwen hoe ze hun lessen anders wilden inrichten en daarbij meer recht doen aan verschillen tussen leerlingen.
Uit de resultaten blijkt dat er niet één vorm van cross-professionele samenwerking in O&O-projecten is, maar dat professionals de samenwerking op verschillende manieren vorm gaven. Daarbij varieerden de redenen voor samenwerking van de diverse betrokkenen, de rol- en taakverdeling en de communicatiestructuur in het project.
De achterliggende gedachte van deze O&O projecten was dat het doen van praktijkgericht onderzoek op school zou bijdragen aan het doorvoeren van verbeteringen in de schoolpraktijk. Dat doel was in twee derde van de projecten bereikt. Een voorwaarde was duidelijke afspraken te maken over wie welke ontwikkel- en onderzoekstaken zou uitvoeren en wanneer die zouden worden uitgevoerd.
aarnaast bleek het belangrijk om bevindingen uit het onderzoek te delen met docenten en schoolleiders en gezamenlijk in discussie te gaan over wat dit betekent voor de schoolpraktijk. Een laatste bevinding is dat de O&O projecten schoolleiders de mogelijkheid gaven om onderzoeksmatig werken van docenten aan te moedigen. Ook werden docentonderzoekers opgeleid, die enkele uren per week onderzoeken op school zijn gaan uitvoeren.
Bron Kohnstamm Instituut
Titel Proefschrift: Connecting Practice-Based Research and School Development. Cross-professional Collaboration in Secondary Education, W. Schenke