Platform Profiel Actueel

Ben Column.jpg

Wat weten leerlingen van de moderne Europese historie?

11 dec 2016 | Column | Ben Claessens

Enkele citaten uit Geoffrey Best’s biografie van Winston Churchill, Brits staatsman (1874-1965). Pag 231-233 gaat in op de jaren ’30 van de vorige eeuw. ‘De overtuiging dat een nieuwe grote oorlog in Europa onmogelijk was, werd gesteund door het vertrouwen dat er inmiddels maatregelen waren genomen die moesten zorgen dat de ‘oorlog die een eind moest maken aan alle oorlogen’ (WO I, red) ergens goed voor was geweest.(  ) Grote aantallen mensen in Engeland, Frankrijk en de kleinere Europese landen waren lid van organisaties die de Volkenbondgedachte uitdroegen, en minder maar nog altijd behoorlijk wat mensen marcheerden achter het vaandel van het pacifisme aan. ( ) Deze gevoelens en overtuigingen over de vrede vormden de achtergrond waartegen Hitler zijn duistere spel van misleiding en bedrog opvoerde, waarbij hij met oorlog dreigde als de ‘gerechtvaardigde eisen’ van Duitsland niet werden ingewilligd en vrede beloofde als dit wel het geval zou zijn. ( ) Omdat ze te maken hadden met zo’n ongewone en behendige tegenstander, zo’n lastige kwestie en zo’n groot verlangen bij het electoraat om een confrontatie te vermijden, wekte het geen verbazing dat de kabinetten van Stanley Baldwin en, vanaf mei 1937, Neville Chamberlain, er alles aan deden om in hun reactie op Hitlers herbewapening en expansionisme niet al te strijdlustig over te komen – al waren ze, voor zover de benarde financiële middelen het toelieten, al wel begonnen met een versterking van de strijdkrachten. Ze hielden zichzelf, hun partij en het publiek voor dat gezien de gerechtvaardigde klachten van Duitsland een aanpassing van de kaart van Europa niet onredelijk was. Hierdoor kreeg het woord ‘appeasement’ (kalmeren, verzoenen, tegemoetkomen) zijn hedendaagse en sinistere betekenis en werd het synoniem met het streven naar ‘vrede tegen elke prijs’. Van de zeer weinige Britse opiniemakers die weigerden te geloven dat deze appeasement-politiek van de Britse regering eerbaar en verstandig was, was Churchill de meest prominente. Hij begreep wat Hitler bedoelde met de grieven over het Verdrag van Versailles, maar iets zei hem dat Hitler veel meer wilde dan alleen het ongedaan maken van de onrechtvaardige maatregelen uit het vredesverdrag. Hij liet zich nooit inpakken door Hitlers praatjes over vrede.’

Maar Churchill legde de oorzaak van de militaire wederopstanding van Duitsland niet alleen bij Hitler. Al in 1919, toen het Verdrag van Versailles met zware sancties door de geallieerde overwinnaars van WO I werd opgelegd aan Duitsland, was hij bang geweest voor deze wederopstanding. Citaat: ‘Churchill noemde de economische clausules in het Verdrag ‘zo schadelijk en dwaas, dat ze duidelijk geen enkel doel dienden’. De manier waarop ze werden toegepast noemde hij zelfs ‘krankzinnig’ en ‘ het droevige verhaal van gecompliceerde waanzin’. ( ) Het leek hem uitgesloten dat ( ) Duitsland vroeg of laat niet zou proberen wraak te nemen en zijn positie als grootmacht te heroveren. In welke vorm deze nieuwe Duitse dreiging zich zou aandienen, en wanneer, dat moest men natuurlijk nog afwachten.’

 

 

 
Meer over
 
3 jul 2019

NYT: De toekomst van de democratie – de grootste bedreiging ervoor zijn we zelf

NYT: De toekomst van de democratie – de grootste bedreiging ervoor zijn we zelf
6 feb 2017

‘Eigen land eerst’ is al vele, vele eeuwen een achterhaald standpunt

‘Eigen land eerst’ is al vele, vele eeuwen een achterhaald standpunt

COOKIE INFORMATIE

Voor een volledige werking van deze website wordt gebruik gemaakt van cookies.
Meer informatie over cookies > Accepteren Alleen noodzakelijke cookies