Tal van docenten en ouders in het land hebben het gehad met het praten over leerachterstanden en de druk die dat op iedereen in de sector legt. Waarom praten over onderwijs- en leerachterstanden in een tijd waarin de hele wereld goeddeels stil ligt vanwege de meest omvangrijke pandemie in mensenheugenis. Het onderwijs is zo ongeveer de enige maatschappelijke sector waarin al sinds maart 2020 wordt gesproken over achterstanden. We horen of lezen niets over achterstanden in de kunst- en cultuurwereld, over het aantal concerten dat een achterstand heeft. Niets over achterstanden vanwege corona in sport, economie, vakanties, hotelbezetting of, om maar wat te noemen, bij de overheid.
Fixatie op achterstanden
Als je de samenleving vergelijkt met een schip dat tegen de ijsberg van corona vaart, op halve kracht moet varen, kun je het dan docenten en scholieren/studenten kwalijk nemen dat ze later dan gepland op de plaats van bestemming aankomen? Is dat een achterstand? Kun je marathonlopers diskwalificeren als de wedstrijd ontregeld wordt door omstandigheden buiten hen om? Kun je kinderen belasten met de gevolgen van een systeem dat ontregeld is door een wereldwijde ontwrichting van samenlevingen en economieën. Ja, kinderen straffen met extra quarantainedagen als ze niet getest worden na een coronageval in de klas? Wat is het met de fixatie op achterstanden in het onderwijs, terwijl iedereen daar al bijna een jaar in de overlevingsstand staat?
De samenleving is ontregeld
Hoe kun je met goed fatsoen blijven praten over onderwijsachterstanden terwijl de reguliere gang naar school voortdurend onderbroken wordt, terwijl iedereen in de samenleving gebukt gaat onder regels van afstand houden en elkander ontmoeten. En hierin een steeds wisselend regime bestaat. Terwijl kinderen niet of nauwelijks naar sportclubs, muziekles, naar familie, naar feestjes of op vakantie kunnen. Terwijl ouders en docenten deze week in een ongewisheid verkeren over wat de volgende week zal brengen. Terwijl er geen uitzicht is op reguliere ontspanning, terwijl familiebezoeken en vakanties ontregeld zijn, terwijl het voor supermarkten elke dag Kerst is, vanwege de drukte door klanten die meerdere keren per dag komen, omdat ze het als 'uitje' zien? De samenleving is ontregeld en in het onderwijs wordt alles op alles gezet om het zo ‘normaal’ te laten verlopen.
Ontwikkel een lesprogramma voor deze tijd
Beperk het geprogrammeerde leren. Geef ouders en docenten wekelijks wat ruimte. Sportscholen, musea en theaters zijn gesloten. Kijk of er in het land professionals uit die sectoren bereid zijn hun kennis en ervaring in te zetten voor ontspannende vormen van onderricht en uitwisseling, zowel live in leegstaande scholen, theaters en gymzalen als online ¹. Zet ict-ers in om leerlingen de nodige achtergronden van social media en internet bij te brengen.
Leren is meer dan het voorgeschreven curriculum. De pandemie heeft het voorlopig voor het zeggen, niet OCW.
Noot 1
Uit onderzoek blijkt dat zowel bewegen als muziek een positief effect heeft op het leren van kinderen en jongeren. Binnen de afdeling Funderend BeroepsOnderwijs (FBO)1 van het Koning Willem I College wordt sinds enkele jaren gewerkt met muziek en bewegen in de klas. In het Vaktijdschrift Profiel van februari 2021 schreven betrokkenen daar een artikel over. Een citaat: ‘Door middel van muziek en bewegen stimuleren wij onze leerlingen om zich actief te binden en boeien aan het reguliere onderwijsprogramma.’
Lees ook onze bijdrage
- Pleidooi: stop met negatieve focus, haal de druk van leerlingen en docenten
Profielactueel 4 febr 2021 |
Foto: Unsplash - Torsten Dederichs