Veel leerlingen die uitvallen of het zogenaamd matig of slecht doen, kunnen goed leren, sommige heel goed. Maar niet nu, niet op dat moment, niet op die plaats en niet onder die omstandigheden. Soms werken de huiselijke omstandigheden tegen of zit het er even niet in, vanwege ziekte, gebrek aan concentratie of gewoon omdat het niet de juiste tijd is. Net als een baby en peuter zijn of haar tijd neemt om te leren praten, lopen, spelen, spreken, luisteren etc zo hebben jongeren hun eigen tijd en plaats waarop zaken samen vallen. En soms strookt dat letterlijk niet met het dwingende schema van de school, de inspectie, de overheid, de samenleving. Maar dan is toch de leerplicht. Zo ontstaat het beruchte keurslijf waarin leerlingen worden gepropt. Ene zo ontstaat uitval. Omdat de leerling het nu eenmaal niet kan of om allerlei redenen niet wil.
Onderwijs slaagt pas wanneer de leerling wil en kan leren. Niet omdat de overheid of de school het wil. Overheid en school bepalen inhoudelijk en organisatorisch het onderwijs maar of de leerstof overkomt en of de lesroosters passen bij de sociale omstandigheden en het geestelijk welbevinden van de leerling hang van de leerling af. In de meeste gevallen schikt de leerling zich, velen gaan graag naar school. Maar voor een aantal komt school bijvoorbeeld te vroeg. Sommigen belanden in opleidingen die niet bij hen passen. Natuurlijk zijn er de gevallen waarin de leerling zich niet gestimuleerd voelt door de docent. En er zijn leerlingen voor wie de school nu eenmaal weinig toevoegde waarde heeft. Die zijn beter af in een praktische setting. Veel studente zijn nu eenmaal ondernemers in de dop. Daar wordt veel te weinig rekening mee gehouden.
Als we kijken naar de samenleving zien we honderdduizenden die een freelance bestaan hebben. Los van de slechte sociale wettelijke kaders die deze regering schiep voor zzp-ers – en deze ook weer terecht opschortten vanwege hun averechtse werking – kiezen veel jonge mensen voor een vrij bestaan. Voor hun voelt een vaste baan, met alle regels van dien, als een keurslijf. In ons tamelijk rigide onderwijssysteem bevinden zich tienduizenden jongeren die na hun schooltijd kiezen voor een zelfstandig bestaan. Velen van hen hadden altijd al moeite met de vaste lestijden, leerstof, huiswerk, examens etc. De vraag is waarom we jonge mensen van wie al op school vast staat dat ze niet passen in het onderwijssysteem zolang kooien? Een Engelsman zou zeggen: It doesn’t make any sense. In Nederland zeggen we: Omdat het nu eenmaal… Dat is…zó 1950!