In Noord- en West-Europa heeft zo’n 92% van de mensen toegang tot digitale technologie en een groot deel van bevolking communiceert vanwege corona via social media en videotechnologie als Zoom, Hang out & Teams. Door corona werken we veel meer thuis en online, volgen onderwijs (deels) online. De samenleving past zich geheel aan. Kinderopvangcentra leren kinderen via social media nieuwe gebaren. We volgen online webinars, sportwedstrijden, sportscholen houden massaal hun leden fit via social media en muziekscholen geven online zanglessen!
Marketinfacts laat weten dat in totaal 4 van de 7,6 miljard mensen in de wereld toegang tot internet hebben. Er zijn 3,2 miljard gebruikers van social media en meer dan 5 miljard mobiele telefoongebruikers. Facebook alleen al heeft 2 miljard (!!) gebruikers. En al die mensen verbeelden op enig moment hun emoties, gevoelens en gemoedstoestanden via de emoji’s– (uitspraak: emod?i) dat wil zeggen ideogrammen of emoticons (smiley), dat wil zeggen weergaven van emoties door middel van een afbeelding, een teken of een combinatie van lees- en lettertekens. In 2015 werd hun aantal op 6 miljard per dag geschat. Dat is anno 2020 een veelvoud. Wat doet dat met communicatie? En met onze hersenen en emoties? En interpreteren we een smiley of emoticon wel zoals die door de afzender bedoeld was? Naarmate je het verschijnsel nader beschouwt, rijzen er tal van vragen. En blijken er tal van valkuilen te zijn.
Emoticon, smiley, emoji
Het woord ‘emoticon’ bestaat uit de Engelse woorden ‘emotion’ (gevoel) en ‘icon’ (teken). Symbolen, letters of cijfers worden gebruikt om gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen weer te geven. De term smiley is afgeleid uit het Engelse ‘to smile’, wat glimlachen betekent. De smiley, een ontwerp uit 1963 van Harvey Ball. Dit was in opdracht van een verzekeringmaatschappij die na een fusie wilde dat het personeel blij was op kantoor en dat uitstraalde naar klanten., is een grafische weergave van een gezichtsuitdrukking. In schriftelijke communicatie geeft de gebruiker er mee aan dat hij blij is of een grapje maakt. De Fransman Nicolas Loufrani ontwikkelde in diezelfde tijd de eerste bewegende smiley. In Japan vond de overgang van het streepjesgezicht naar de afbeelding plaats. De ‘e’ van emoji staat voor afbeelding en ‘moji’ staat voor tekens. Geïnspireerd door de mangawereld ontwikkelde software-ingenieur Shigetaka Kurita in de jaren ’90 176 emoji’s. En sinds 2014 is er zelfs een wereld emoji-dag.
Emoji lijkt op ‘emotie’ maar het is een Japans begrip dat verwijst naar "afbeelding" (e) + "karakter, schriftteken" (moji). Een ideogram of symbool krijgt z’n betekenis door de wijze waarop het een bepaald gevoel of gemoedstoestand weerspiegelt. We kunnen wel zeggen dat ze tot het leven van alledag behoren. Amper een app zonder een emoji. Na maanden van emoji’s die onze gemoedstoestand verbeeldden werkt het bijna vervreemden als we iemand met wie we online communiceerden in levende lijve zien. Wat doet het toegenomen gebruik van online-communicatie en van emoji’s daarbij met onze beleving van emoties, gevoelens en gemoedstoestanden? Lopen we zo’n massaal gebruik van emoji’s niet het gevaar dat ze zich in ons hoofd nestelen en dat we alles wat we ervaren onmiddellijk vertalen naar een emoji? En als we denken aan bepaalde personen, vertalen we het gevoel dat we daarbij krijgen, of de emotie die dat oproept niet ook als vanzelf in een emoji? Wat is de invloed van emoticons. Courtney Seitner van Thenexweb.com (onderdeel van bekende al in 2015: Emojis have taken over my communication—and I’m far from alone. According to Swyft Media, 74 percent of people in the U.S. regularly use stickers, emoticons or emojis in their online communication, sending an average of 96 emojis or stickers per day.’
850 emoticons
De emoji industrie doet zijn best om voor elk gevoel en elke emotie een beeld te scheppen en te introduceren. Geen app, geen smartphone, geen desktop of tablet of het bevat een set met emoji’s – en tal van anderen beeldsymbolen. Besturingssystemen als iOS and Android ondersteunen tegen de 850 emoticons. Woede, vreugde, liefde, haat, schaamte, in de wereld van emoticons passeert alles in beelden de revue. En het zou heel goed kunnen zijn dat we tussen al die beelden uitdrukkingen en emoties tegenkomen waar we zelf niet eerder bij stilstonden, zelfs emoties of gevoelens die we onszelf nooit hadden toegedicht. Of dat we beelden tegenkomen die ieder op een eigen wijze interpreteert. Een veelgebruikte emoji op bijvoorbeeld WhatsApp is het icoontje met de zweetdruppel en brede lach. Sommigen zien het als ‘ongemakkelijk lachje’. De originele uitleg van de maker van deze emoji echter is compleet anders. Die blijkt ‘trots na work-out’ te zijn.
Emoji’s zijn beelden, spiegels, ze staan ‘model’ voor iets wat men zelf ervaart en voelt en men gebruikt ze woordloos. Je hoeft dus geen moeite te doen te zoeken naar woorden. Kan het zijn dat we de vaardigheid juist om onze emoties en gevoelens onder woorden te brengen verliezen door de beschikbaarheid van de vele emoji’s en het gemak waarmee ze kunnen worden verstuurd. Meer nog, denken we wel na wat we versturen en wat we er precies mee bedoelen. Geven ze wel weer wat we eigenlijk willen zeggen of laten we dat aan de afbeelding en de ontvanger over?
De psychologie van emoji's -Ze veranderen onze hersenen
Courtney Seitner schreef in het artikel The psychology of emojis: ´Hoewel we ons dat niet bewust zijn imiteren we bij ontmoetingen elkanders uitdrukkingen en emoties. Deze emotionele ‘besmetting’ is een groot deel van hoe we empathie tonen en relaties opbouwen. Online misten we dat cruciale element van empathie en emotie, tot de komst en het gebruik van emoji's. Onderzoek heeft laten zien dat als we kijken naar een smiley online, dezelfde delen van de hersenen worden geactiveerd als wanneer we kijken naar een levend menselijk gezicht. Onze stemming verandert, en we kunnen zelfs onze gezichtsuitdrukkingen veranderen om de emotie van de emoticon te matchen. De opkomst van emoticons en emoji’s heeft geleid tot andere hersen- en spraakpatronen. Zowel emoticons als emoji's worden door de hersenen herkend en verwerkt als non-verbale informatie, wat betekent dat we ze lezen als emotionele communicatie, niet als woorden. In wezen doen emoji's wat de tone of voice doet op de telefoon en wat uitdrukkingen en gebaren doen in face-to-face communicatie.´
Emoticons gaan voorlopig niet weg en hetgebruik ervan zal ook niet minderen, integendeel. De coronopandemie heeft geleid tot een omslag in de samenlevingen in de wereld naar meer werk en onderwijs thuis. De leiding van zestig grote bedrijven heeft eind juli al laten weten dat ze hun personeel minder laten reizen, uit oogpunt van milieu en klimaat. Dat betekent meer thuis online confereren. En heel veel berichten die via technologische communicatiemiddelen worden verzonden, worden ondersteund met emoji’s.
Bronnen:
emojibetekenis.nl
thenextweb.com