Hoe zal het onderwijs in het MBO er uit zien in het postcoronatijdperk? Het meeste zal gewoon hetzelfde blijven maar hebben we straks ook iets geleerd van deze bijzondere periode?
Ja, we hebben opeens Teams van Microsoft ontdekt. Je kan gewoon met je klas in contact staan op elk moment je wil en waar je ook bent. In oktober 2019 was ik op Malta voor een bijeenkomst van UNEVOC (United Nations Vocational Education). Ze hadden negen goede praktijkvoorbeelden uit Europa uitgenodigd op het gebied van duurzaamheid in het MBO. De VN heeft inmiddels door dat het in de verduurzaming niet alleen van belang is de universiteiten en hoge scholen te betrekken. Het MBO krijgt nu ook de aandacht want men realiseert zich nu dat daar de grootste groep studenten zit en dat die groep de ruggengraat van de maatschappij gaat vormen.
Duurzame steden
Tijdens de bijeenkomst op Malta werden mooie voorbeelden getoond van duurzaam onderwijs. Zoals vanuit Espoo Finland waar een MBO staat in een van de meest duurzame steden van de wereld. In Hongarije is in een Europees project lesmateriaal gemaakt met betrekking tot elektrische auto’s. En in Duitsland traint Deutsche Post haar personeel online op het gebied van duurzaamheid. En ook konden we laten zien hoe duurzaam mbo in Nederland bezig is.
Maar de reden dat ik hierover schrijf is wat een Oostenrijkse docent Engels die op Malta aanwezig was, met liet zien. Hij werkte al lang via het onlinesysteem Teams, hij geeft in feite al zijn lessen via die tool. Hij toonde me dat, ondanks het feit dat hij op Malta zat, zijn lessen gewoon doorgingen. Ik vroeg hem of we met zijn studenten konden praten. Geen probleem. Een viertal studenten zat in een auto en vond het leuk contact te hebben. Dat zal in het postcoronatijdperk heel normaal zijn, realiseerde ik me.
De docent vertelde me dat in hun agrarische opleiding niet zozeer de competenties belangrijk waren als wel de vaardigheid vrienden voor het leven worden, zoals deze studenten toonden. Dat vindt men op zijn school het allerbelangrijkste. Ze vieren feesten, maken samen muziek, brouwen hun eigen bier, gebruiken groente en fruit uit eigen tuinen. Wat blijkt? Als de sfeer goed is, komen de resultaten vanzelf.
We leren in deze tijd dat de noodzaak om te vliegen veel minder groot is dan we dachten en dat, als we thuis blijven, de wereld dan niet vergaat. Met het online systeem Teams kom je ook een heel eind. Daarin kan je zelfs met 250 personen inloggen. Wat als we zo een college geven aan 250 personen tegelijkertijd. Dat scheelt heel veel tijd. Wie weet kunnen we één dag in de week tot Teamsdag maken. Een dag waarbij de studenten niet hoeven te reizen en een aantal lessen online gegeven worden. Dat is goed voor het milieu en scheelt in ruimte, catering en voorzieningen.
Nu we onze gebouwen niet verwarmen en de mechanische ventilatie en de verlichting uit staat en er geen dienstreizen worden gemaakt, besparen we tienduizenden euro’s. Hoe gaan we dat geld opnieuw inzetten? Koop er zonnepanelen voor of zo!
We beginnen ook ervaring op te doen met online examineren. Bij de opleiding voor technici in gas en water wordt bekeken of je via een Gopro camera technische handelingen kan filmen zodat de examinator niet meer naar alle plekken hoeft af te reizen. Als dat werkt kan dat voor heel veel beroepen een nieuwe invalshoek worden. Ook om op afstand instructies te geven. Wat dat betreft wil het DaVinci college samen met ons een project starten met betrekking tot VR (virtual reality) en AR (artificial reality) zodat het geven van instructie op afstand nog gemakkelijk kan worden. We gaan een nieuw tijdperk in.
Waardering van beroepen
Gelukkig gaan we ook een nieuwe tijdperk in van waardering voor beroepen in de zorg en verpleging. Beroepen waar vaak MBO-ers in werken. We beginnen in te zien dat onze ecosystemen kwetsbaar zijn en dat we naar landbouwmethoden moeten met minder mestproductie en minder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Weet dat virussen ook van pluimvee of varkens over kunnen slaan op mensen. Daar moeten we eens goed naar gaan kijken.
De coronatijd heeft ons ook een stuk socialer gemaakt waar studenten in de sociaal maatschappelijke wereld gebruik van kunnen maken. Het heeft ons geleerd hoe je media moet inzetten en hoe je grappige filmpjes kunt maken om de moed er in te houden. Iets voor onze marketing en communicatie studenten.
Kwijtschelding schulden
Ook zien we dat juist de MBO-ers die kleine bedrijfjes hebben of ZZP-er nu de klappen krijgen. Kwijtschelding van schulden zou op zijn plaats zijn. We beginnen de ongelijkheid in inkomens en in macht als ongemakkelijk te ervaren. De Hema heeft geregeld dat ze in deze tijd maar de helft van de huur betalen. ZZP-ers en kleine MKB-ers krijgen dat vaak niet voor elkaar. De grote multinationals betalen amper belasting vaak ook nog dankzij Nederlandse constructies. Dat krijg je als MKB-er niet voor elkaar. Maar we weten ook dat wij niet meer alles hoeven te pikken. Dat de grote groep MBO-ers ook een stem heeft en dat we samen de wereld kunnen veranderen in een meer eerlijke rechtvaardige wereld.
Rutger Bregman schrijft dat is bewezen dat hoe langer je economie studeert, hoe egoïstischer je wordt. We zullen ons economie-onderwijs moeten veranderen. We zullen moeten leren dat er naast economische waarde ook sociale en ecologische waarden bestaan en dat je die mee moet nemen in alles wat we doen. SDG 10 gaat ook over inkomensgelijkheid. Hoe gaan we dat aanpakken? Een uitdaging.
De auteur is Duurzaamheidscoödinator Koning Willem I College Progammamanager Duurzaam MBO
Profielactueel.nl is partner van Duurzaam MBO
Noot:
Op 29 mei a.s. is we in Velp een grote bijeenkomst voor het HBO en MBO gepland over duurzaamheid. Die bijeenkomst vindt nu plaats via webinars. Vanaf maandag 25 mei tot en met 28 mei vanaf 10.00 uur zijn er referanten en workshops en op 29 mei is er de keynote en de uitreiking van de Sustainabul in het HBO. Zo kan het ook en niemand hoeft te reizen.
Foto: Helloquence – Unsplash