- De opmerkelijke logica van minister Wiersma met betrekking tot de verstrekking van maaltijden en de toekomst van de economie in Nederland
Een bericht van het Ministerie van OCW van 29 maart jl: 'Basisscholen en middelbare scholen kunnen zich vandaag aanmelden op www.schoolmaaltijden.nl voor gratis schoolmaaltijden voor hun leerlingen.' (Rijksoverheid Nieuwsbericht). Een twitter van minister Dennis Wiersma (po en vo) die dag: ‘Goed eten = beter leren. De portemonnee van ouders mag niet bepalen of je op school goed kan meedoen. Dáár leg je de basis voor de toekomst. Een #schoolmaaltijd kan het verschil maken. Scholen kunnen zich vanaf nu aanmelden http://schoolmaaltijden.nl.
Wiersma doneert € 105 miljoen extra voor maaltijden om ‘het maximale uit alle leerlingen te halen’ zoals hij enkele weken daarvoor had aangekondigd (Rijksoverheid Nieuwsbericht | 10-03-2023). In dat persbericht maakt hij zijn zorgen en ambities duidelijk: ‘Met keihard werken en je best doen moet je in Nederland alles uit jezelf kunnen halen. Waar je woont, wie je ouders zijn of op welke school je zit, mag geen rol spelen. Voor mij staat voorop dat we onze leerlingen helpen het optimale uit zichzelf te halen. Met onder andere het bijbrengen van taal, rekenen en hoe we in Nederland met elkaar omgaan. Nederland staat de komende jaren voor grote opgaven en daarvoor is het essentieel om te investeren in onze leerlingen en daarmee in onze toekomstige economie. Nu het huishoudboekje in gezinnen soms onder druk staat, is het aan ons ervoor te zorgen dat leerlingen zich volledig kunnen focussen op school. Eventuele spanningen of geldzorgen thuis mogen zich niet vertalen naar het klaslokaal. Voor veel leerlingen kan een schoolmaaltijd dan ook een enorm verschil maken. Ze zijn energieker en doen beter mee in de klas. Daarom gaan we komende maanden op grotere schaal leerlingen helpen aan een goede maaltijd op school.’
De subsidie voor maaltijden is lovenswaardig, zeker, en voor een deel van de leerlingen hard nodig, maar de bizarre versimpeling om - in één adem - thuissituaties van leerlingen in relatie te brengen met maaltijden op school, de idee om maaltijden als oplossing voor de toekomst van het land te presenteren en vervolgens een enorme druk op leerlingen te leggen om het maximale te presteren, is op z'n zachtst gezegd opvallend. De redenering hier: Met maaltijden houden we de leerlingen gefocust en energiek zodat de redding van de toekomstige economie is verzekerd.
Juist.
Een dag eerder, op 28 maart, kwam de Rijksoverheid overigens met dit bericht: ‘Meer ademruimte voor studenten, docenten en onderzoekers: veel belangstelling voor slimmer inrichten van het collegejaar.’ Toelichting: ‘Er is veel belangstelling voor pilots voor een ‘slimmer collegejaar’. Deze moeten studenten, docenten en onderzoekers meer rust en ruimte bieden gedurende het studiejaar. Vijftien onderwijsinstellingen gaan aan de slag met het slimmer inrichten van bestaande onderwijsactiviteiten en het op verantwoorde wijze verminderen van het aantal weken met onderwijs en/of tentamens. Vandaag is de landelijke start bij de Universiteit van Amsterdam.’ (Rijksoverheid Nieuwsbericht | 28-03-2023)
Is hier dan de redenering: In het po en vo halen we het maximale uit leerlingen en in het wo geven ze een adempauze?
In de dagen waarop die berichten verschijnen, had NPO Radio 1 een direct gerelateerd item: Mbo-studenten zijn de toekomst, maar de druk op hen is enorm (NPO Radio 1 ma 27 maart). Een toelichting van de NPO radio 1: Het aantal jongeren dat kampt met (ernstige) mentale problemen is de afgelopen jaren verdubbeld. Veel van deze jongeren zijn student op het mbo en de druk op hen wordt steeds groter. Daarom gaat de 'minister van Oplossingen' van Spraakmakers zich de komende tijd hard maken voor deze groep.
Wellicht kan de minister wat minder spreken over 'maximale' en 'optimale' prestatie en meer aan het onderwijs overlaten hoe er wordt les gegeven en welke 'druk' vereist is. De ene leerling/student is de andere niet. Niet iedereen is gebaat bij druk uitoefenen om een 'maximale prestatie' te leveren. En in dat verband, niet elke docent kan of wil de door de minister bedoelde druk uitoefenen in zijn of haar lessen en begeleiding. En laten we de relatie maaltijden-versus energie en toekomst van Nederland maar helemaal schrappen. Er zijn veel en veel meer factoren van invloed op kinderen en tieners en hun leerprestaties dan de minister misschien geneigd is voor ogen te hebben. We weten niet eens wat volgende week de situatie in het land en in de wereld zal zijn. Waarom de maaltijden niet gewoon genoemd in relatie tot het welzijn van de leerling/student. Punt. Aandacht voor het welzijn omwille van het welzijn. Natuurlijk, de leerling van nu is de burger van straks. Maar de leerling van nu is ook veel meer dan een economische factor straks.
Foto: Minister Dennis Wiersma (Rijskoverheid)