Naast alle nieuws uit de wereld ver weg kwam op 15 augustus het bericht met deze kop op de NOS site over een gebeurtenis vlakbij. Vier volwassen mannen sloten een fietsende jonge tiener in, om hem te beroven (van een kettinkje, die hij afgaf) en om hem te slaan en te schoppen. En wel zo dat hij het bewustzijn verloor. Vier personen. Volwassen mannen. Tegen een 14-jarige. Dit gebeurt in een land in vredestijd, in een naar alle maatstaven redelijk welvarend land met prima gezondheidszorg, met goed onderwijs, voldoende voedsel en mogelijkheden tot ontspanning.
Wanneer ik dit bericht lees – en het geldt ook voor de vele andere vormen van crimineel gedrag – dan denk ik: waarom? Wat komen mensen tekort dat ze tot dit gedrag komen? En ook: de daders waren ooit jong en zaten op school. Misschien wel in het mbo. En ik vraag me af: wat was hun thuissituatie? Zouden ze als leerling op enigerlei wijze zijn opgevallen? Waren er misschien signalen die hadden kunnen worden opgevangen? Is er een terugkoppeling van politie naar de school waarop de daders zaten of zitten? Kunnen scholen en hun leerlingen daarvan leren?
Ik geloof in het goede in de mens. Niemand wordt crimineel geboren. Wel dat in ieder van ons de potentie schuilt er een te worden. Niet alleen opvoeding, scholing maar vooral ervaringen en de wijze waarop we die verwerken tekenen ons leven. Deze jongen heeft aan den lijve ervaren tot wat de medemens in staat is, namelijk zonder reden iemand tot aan het randje van de dood brengen. Wat voor beeld zal dat bij hem achterlaten? En de vier volwassen daders? Wat horen we nog van hen? Zal deze gebeurtenis hen tot zinnen, op een ander pad en tot oprechte excuses en andere voornemens brengen? Wie zal het zeggen. Ik ben eigenlijk zeer benieuwd naar hoe in het mbo wordt omgegaan met het fenomeen criminaliteit. Het is geen populair thema. Maar de werkelijkheid is niet altijd populair en laat zich in ieder geval niet in een bijrol drukken. Elke dader zal ooit op school.