Auteur René van Kralingen schreef het boek ‘’Didactiek en Pedagogiek voor het beroepsonderwijs - Een boek voor instructeurs en onderwijsassistenten’’. Hij vertelt: ‘’Dit boek is ontstaan op het Grafisch Lyceum Rotterdam. Daar gaf ik meerdere cursussen didactiek en pedagogiek aan onderwijsassistenten. De opdrachten die ik liet maken vormen de bouwstenen van dit boek. Omdat de markt van onderwijsassistenten in het mbo klein is, besloot ik het boek te verbreden en mij tevens op instructeurs te richten. Als parttime lerarenopleider legde ik contact met Rotterdamse collega’s van de instructeursopleiding. Die hadden wel oren naar een specifiek boek voor hun opleiding. En zo besloot ik het boek voor instructeurs en onderwijsassistenten te schrijven. Een boek voor onderwijsondersteuners werkzaam in het beroepsonderwijs.
Instructeurs en onderwijsassistenten vormen in het mbo de kurken van het onderwijs. Ze zijn van morgens vroeg tot in de avond aanwezig, zijn dé verantwoordelijke voor een lokaal of ruimte en kennen het werkveld op hun duimpje. Omdat ze vaste waarden op een school zijn, ontstaan er spanningen. De dilemma’s bij instructeurs liggen bij het loyaliteit. Ze voelen zich vaak een betrokken broer of zus van studenten, maar moeten ook ingrijpen als een strenge vader of moeder. Daarnaast merken zij vaak op dat de regels per docent varieren. Bij de ene docent mag je tien minuten te laat komen, bij een andere docent komen studenten er niet meer in. Welke opvoedregels moeten zij volgen? Wat als de regels van de docent verwarrend zijn, en zij hier als onderwijsondersteuner niet achter staan? Instructeurs en onderwijsassistenten ervaren de gelijkheid in een onderwijsteam soms ook als lastig. Bij sommige docenten ben je een collega naar wie geluisterd wordt. Je bent hun onderwijskundige gesprekspartner. Bij anderen mag je de papierbakken leggen en behoor je echt tot het ondersteunend personeel. In dit boek besteed ik aandacht aan de profilering en de nodige autonomie van de onderwijsondersteuner.
Het mbo kent een keurige schaal-indeling van onderwijsassistenten in schaal 3 tot instructeurs in schaal 9. In de praktijk zie je dat het takenpakket van deze onderwijsondersteuners per opleiding sterk uiteenloopt. Sommige instructeurs fungeren als docent, ook al ligt de eindverantwoordelijkheid bij de docent. Sommige onderwijsassistenten hebben een pittig takenpakket met veel verantwoordelijkheden. Ze vangen klassen op, en springen bij als docenten uitvallen. Mbo opleidingen sturen studenten immers niet graag naar huis. Dit boek helpt hen tot afbakening van taken en verantwoordelijkheden komen. Niet scherp en compleet, maar verkennend vastgesteld vanuit de eigen opleiding.
Een van de kerntaken van een instructeur of onderwijsassistent is begeleiden. Dat doen zij in het atelier, practicumlokaal of werkplaats. Omdat sommige ondersteuners de neiging hebben om studenten iets te snel te hulp te schieten krijgen zij de opdracht om hun impulsieve hulpvaardigheid in kaart te brengen. Met de opdrachten uit het boek wil ik hen tot een planmatige manier van begeleiding brengen. Hun primaire doel is studenten snel verder te helpen. Het hogere doel is leerlingen vanuit een eigen autonomie zelf hulp te laten vragen, en zo tot grote zelfstandigheid te brengen. Studenten even helpen omdat zij een vraag hebben, is soms prima. Maar niet altijd, en niet overal. Dit planmatig begeleiden vraagt om observatie, registratie, communicatie met de docent.
Omdat ik regelmatig merk dat instructeurs en onderwijsassistenten iets te snel tot conclusies trekken, ben ik tot paragrafen over lichtvoetig onderzoek gekomen. Er wordt bijvoorbeeld iets snel geconcludeerd dat een student door trauma’s niet kan leren, of dat een student met ADHD nu eenmaal zo leert. Lichtvoetig onderzoek leidt tot een nuancering van ervaringen, fenomenen of verschijnselen. Tot iets minder snel conclusies trekken als ervaringsdeskundige. Het voorkomt het vastroesten van opvattingen en denkbeelden. Bovendien leidt dit lichtvoetig onderzoek tot een genuanceerd gesprek met de docent waarmee wordt samengewerkt.
Om het boek te illustreren met voorbeelden en casuïstiek ben ik op bezoek geweest bij verschillende mbo-opleidingen. Ik heb foto’s gemaakt en interviews afgenomen met instructeurs, onderwijsassistenten en docenten. Verder heb ik mijn manuscript door collega-opleiders van hogescholen als de NHL, HVA, HR en Fontys tegen het licht laten houden. Dit is een boek waar mensen zich letterlijk en figuurlijk in herkennen en waar ze ook mee verder kunnen.’’
Het boek verschijnt op 27 maart, ISBN 9789401452663, prijs € 34,99.