Mbo-ers zijn de ruggengraat van de maatschappij. Het is de groep die het doet, die de handen uit de mouwen steekt en die een groot deel van het midden en kleinbedrijf draaiende houdt. Nu problemen op het gebied van duurzame ontwikkeling alsmaar groter worden is het steeds meer van belang jongeren op het mbo mee te laten denken en doen op dit gebied. Meedenken, creatief zijn, oplossingen vinden die er voor zorgen dat we gelukkig kunnen zijn en blijven. Niet alleen dat je zelf gelukkig wordt maar ook je omgeving en je nageslacht.
Nog niet zo lang geleden leerde je op de lagere school dat er 3 miljard mensen op aarde zijn. Binnenkort leer je 9 miljard. In nog geen mensenleven tijd verdrievoudigt de wereldbevolking en weet niemand meer hoe je die allemaal moet voeden, werk kunt geven, op vakantie kunt laten gaan etc. Ieder jaar verbranden wij waar de natuur 1 miljoen jaar over gedaan heeft om het te maken. Aardolie, aardgas steenkool is namelijk samengeperste zonne-energie van vroeger. Dat kan zo niet doorgaan. We moeten meer gaan doen met minder. We moeten bekijken hoe we op allerhande manieren energie en materialen kunnen gaan besparen. Als we die dan toch nodig hebben moet de energie duurzaam worden opgewekt en moeten de materialen in de cirkels zitten en weer worden hergebruikt.
Belang voor de samenleving
Het MBO onderwijs zou haar studenten moeten opleiden met het bovenstaande besef. Dat is in het belang van onze hele samenleving. We weten wel dat duurzaamheid nog vaak duur is en dat een aantal spelregels in ons systeem het tegendeel in de hand werken. Maar het onderwijs hoeft zich daar niet aan te storen. Je kan inspelen op hoe het eigenlijk zou moeten. Dat dat in de echte maatschappij soms moeilijk is, weten we wel. Op school kan het goede voorbeeld geven worden en de school zou dat via haar gebouwen en catering moete uitstralen. Dus geef duurzaam bouwen in plaats van gewone bouwkunde. Dan hebben ze op school in ieder geval gehad hoe het zou moeten. Geef duurzame horeca (werk met biologische, seizoens- en steekproducten) en je zult zien dat ouders je opleiding meer waarderen dan dat je dat niet doet. Geef duurzame energietechnieken want die worden sowieso de toekomst. Geef duurzaam toerisme en duurzame mode en kleding want het onderwerp zal steeds belangrijker worden. Geef hoe je bedrijven kunt runnen door niet alleen te kijken naar economische winst maar ook naar sociale en ecologische winst. Dat is de toekomst. Laat zien dat de cybersfeer (de hele IT wereld met sensoren, domotica, regelsystemen, big data, (super)computers etc) van ongekend belang zijn om meer te kunnen doen met minder. Het groenen van de ICT wereld is belangrijk maar groenen door ICT zal nog een veel groter effect hebben.
Zet bedrijven in het zonnetje die het goed bedoelen en die duurzaam bezig zijn. Dat geeft een win win situatie. Als we studenten het belang van duurzame ontwikkeling in laten zien, krijgt de overheid het ook makkelijker om maatregelen door te voeren.
Een immense opgave
De opgave waar we voor staan is immens. Honderdduizenden huizen zullen gerenoveerd moeten worden. De nieuwbouw moet nul op de meter worden. We zullen enorme windmolenparken moeten aanleggen. Elk dakoppervlak zou zonnepanelen moeten krijgen. Er moet een smart grid komen, elektrische laadpalen en nog veel meer. En dan moeten we ook nog van het gas af. Allemaal werk voor mbo-ers. Daarbij zal onze kennis over heel de wereld gewild zijn. Kennis over water, waterzuivering, dijken, duurzame landbouw, afvalverwerking, elektrische auto’s, smart cities, precisielandbouw etc.
DMBO vindt dat ze docenten bij elkaar moet brengen om te praten over hoe je duurzaamheid op een uitdagende manier kan implementeren. Er moeten inspiratiesessies georganiseerd worden en er moet scholing komen. Bijeenkomsten waar experts en lectoren docenten wijzer maken. Dat naast allerhande challenges en betekenisvolle projecten met het bedrijfsleven zodat de uitdaging voor jongeren nog groter wordt.
We moeten aan de slag. Maar onderschat het mbo niet. Er bestaan al de mooiste voorbeelden als centrum duurzaam in Leeuwarden, de duurzaamheidsfabriek te Dordrecht, de duurzame horeca te ’s-Hertogenbosch. Dit zijn de early adaptors. Nu moeten we naar de early majority.
[auteur] Rob de Vrind is coördinator duurzaamheid aan het Koning Willem I College en initiatiefnemer van Duurzaam MBO
Voor de website Duurzaam MBO https://www.duurzaammbo.nl/
Foto: Pexels
NB: Dit artikel verscheen eerder in het voorjaar 20187 in het Vakblad Profiel