Aandeelhouders van Apple hebben een brandbrief geschreven aan de leiding van Apple om actie te ondernemen tegen smartphoneverslaving. De briefschrijvers stellen: ‘Apple moet ouders meer opties geven zodat ze het smartphonegebruik van hun kinderen zo goed mogelijk kunnen controleren.’ De twee aandeelhouders die de brief schreven, vinden dat de tech-gigant meer moet doen om smartphoneverslaving bij kinderen te voorkomen. De twee partijen, JANA Partners en California State Teachers’ Retirement System, hebben samen 2 miljard dollar aan aandelen in handen, een gering bedrag op een totale waarde van 898 miljard dollar.
Er is al langer kritiek op het forse gebruik van de smartphone onder jongeren. Is die terecht? Als we kijken naar het algemene intensieve gebruik onder de bevolking van digitale media is dat maar zeer de vraag. Natuurlijk is het van belang dat ouders vanaf de peuterleeftijd kinderen leren omgaan met de digitale middelen. Zelfs de voormalige Apple baas Steve Jobs vond dat restricties in het gebruik van de smartphone door zijn kinderen nodig waren. Maar vanaf de schoolgaande leeftijd gaan de mobieltjes al mee en is controle nauwelijks mogelijk. Kinderen groeien er letterlijk mee op.
De samenleving is al volledig afhankelijk van digitale verbindingen. Bedrijven en overheid kunnen niet meer zonder. In Nederland brengen miljoenen medewerkers hun werkzame leven geheel of gedeeltelijk achter een of ander digitaal platform door. Op scholen neemt het gebruik van digitale media toe. Verder moeten we bedenken dat de smartphone tal van functionaliteiten bevat die voorheen ten dele gescheiden waren – telefoon, internet, agenda, rekenmachine etc. Al die mogelijkheden plus social mediakanalen zijn nu gekoppeld. De smartphone biedt in een zeer korte tijdspanne en vanaf één enkel platform direct toegang tot tal van groepen, voorzieningen en mogelijkheden. Winkelen, telefoneren, social media, info opzoeken, reizen boeken, nieuws bekijken, fotograferen en nog veel meer.
De kritiek of zorg is dat jongeren onvoldoende persoonlijk communiceren, boeken lezen, niet meer met de hand schrijven, een andere hersengroei krijgen en niet zonder smartphone kunnen. De mens ondergaat in zijn of haar omgeving en ranzendsnelle transitie, mede door de opkomst van de digitale technologie en voorzieningen. De smartphone is uitgegroeid tot een persoonlijk platform waarmee men met tal van groepen kan communiceren. Dat moet in een wereld waarin sprak is van een ongekende mobiliteit niet worden onderschat. Het scheppen van een vertrouwd netwerk lijkt op dat van het oeroude stamverband waarvan het leven in dorpen of stadsbuurten de laatste en snel verdwijnende voorbeelden zijn. Wie veel reist, veel van huis is, veel onderweg is, kan niet zonder de digitale stam. En dan nog het belangrijkste. Mensen ouder dan 30 herinneren zich nog het mobiele telefoonloze tijdperk, de tiepmachine, de huistelefoon en de eerste kleuren-tv. De generatie van 30 jaar en jonger groeide op met alle digitale verworvenheden die we nu kennen. Jongeren van een smartphonegebruik afhelpen is alsof je tegen iemand die vanaf de peuterschool een bril draagt zegt: zet die bril eens een paar uur per dag af. De smartphone zit in de genen. Wie dagelijks veelvuldig een bepaalde activiteit doet of vaardigheid oefent en dat zo’n 10.000 uur volhoudt, wordt er bekwaam in, het gaat in de genen zitten en het wordt een tweede natuur. Jongeren denken amper meer na over de smartphone, die is er gewoon. Kun je dat verslaving noemen? Nauwelijks. Waar het om gaat is de ins en outs van de smartphone bijbrengen en hopen op een verstandig gebruik, wat dat ook is. Maar de klok terugdraaien in het gebruik ervan, is pure illusie. Bovendien kunnen we waar het gaat om 'smartphoneverslaving' de jongeren bijna even gemakkelijk inruilen voor volwassenen en ouderen. Wat belangrijk is dat de samenlving zelf en gezonde consensus vindt in het gebruik van de digital middelen. Het gesprek daarover staat nog in de kinderschoenen.