KENNISNET - Digitalisering heeft invloed op waarden als gelijkheid, autonomie en privacy. In het onderwijs groeit het bewustzijn daarover. Ethische vragen worden steeds vaker gesteld. Met aandacht voor ethiek kan het onderwijs digitalisering gericht sturen. Een speciaal ontwikkeld ‘Sturingsmodel waardevol digitaliseren’ beschrijft dit proces.
Digitalisering biedt het onderwijs volop kansen. Maar het roept ook ethische vragen op als:
- Wat doet toenemende monitoring met de vrije ontwikkeling van leerlingen?
- Wat betekent de invloed van grote techbedrijven voor onze publieke waarden?
- Hoe beïnvloeden slimme adaptieve leersystemen de professionele autonomie van de leraar?
De snelle technologische ontwikkelingen maken deze vragen extra urgent. Hoe zorgen we dat digitalisering waarden niet ondermijnt maar juist stimuleert?
Digitalisering, waarden en ethiek
Wat verstaan we precies onder digitalisering, waarden en ethiek?
- Met digitalisering bedoelen we de toenemende ontwikkeling en toepassing van, en de interactie met, digitale technologie.
- Een waarde is iets wat een persoon of groep in het leven nastrevenswaardig vindt.
- Ethiek gaat over de vraag wat ‘het goede handelen’ is. Waarden spelen daarin een essentiële rol. Voor de onderwijscontext is ethiek te beschrijven als de reflectie op waarden.
Digitalisering in het onderwijs kan waarden zowel bedreigen als bevorderen. Zo heeft de ontwikkeling van (adaptieve) leersystemen, die grote hoeveelheden data van leerlingen verwerken, geleid tot vragen over privacy. Reflectie van betrokken partijen in het onderwijs leidde tot het privacyconvenant.
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zorgde later voor een wettelijk kader. Deze afspraken en eisen geven sturing aan de ontwikkeling van digitalisering vanuit de waarde privacy. Die waarde roept de ethische vraag op in hoeverre en onder welke voorwaarden de leersystemen gebruik kunnen maken van de gegevens van leerlingen.
Klik hier voor meer informatie
Foto: Overheid Australie