Platform Profiel Actueel

Ben C.jpg

Vernieuwing: ‘het verrassend onverwachte’ van al het menselijke handelen

20 mei 2018 | Column | Ben CLaessens, hoofdredacteur

De mens bestaat bij de gratie van diens vermogens – denken, willen, herinneren. De heilige drie-eenheid in de ogen van Augustinus. Deze mens vindt zijn of haar expressie in bedenken, plannen, ontwikkelen – kortom, in doen. We doen nooit niet iets, ook wanneer we ons vervelen of luieren ‘doen’ we. We ademen, we kijken, luisteren, lopen, handelen. Altijd. De mens is gedoemd tot ‘doen’. Omdat, naar mijn idee, de verandering die dit bestaan eigen is, ons daartoe aanzet. Verandering en handelen, doen, zijn één beweging. Aldus dragen we actief bij aan verandering en vernieuwing. Hannah Arendt, filosofe en politiek denker, koppelde het menselijk handelen aan een nieuw begin, de schepping.

Hannah Arendt schrijft over het unieke karakter van de mens en van diens handelen. Handelen wil zeggen een initiatief nemen. De drang ertoe ontspringt aan het nieuwe begin dat in de wereld kwam toen wij werden geboren en wij  geven aan deze drang gehoor door uit eigen beweging iets nieuws te beginnen. Het was Augustinus die schreef: opdat er een begin zij werd de mens geschapen; vóór hem/haar was er niemand. Elke handeling brengt iets nieuws teweeg, aldus Arendt. Ze noemde het ‘het verrassend onverwachte’. ‘Dit karakter van het verrassend onverwachte dragen alle aanvangen en alle oorsprongen.’ Het is een oneindige onwaarschijnlijkheid van de anorganische processen die zich afsprelen in het heelal of de evolutie van menselijk uit dierlijk leven. Dat de mens in staat is tot handelen, zo zei ze, betekent dat het onverwachte van hem kan worden verwacht, dat hij kan waarmaken wat in de hoogste mate onwaarschijnlijk is. ‘En dit weer is slechts mogelijk omdat ieder mens uniek is, zodat er met iedere geboorte iets in de wereld komt wat op unieke wijze nieuw is. Met betrekking tot deze iemand die uniek is kan in waarheid worden gezegd: daar was voordien niemand.’ Met de schepping van de mens is het beginsel ‘beginnen’ geschapen, een begin maken, in de wereld zelf komen. Het is volgens Arendt een andere manier om te zeggen dat het beginsel ”vrijheid’ werd geschapen toen de mens werd geschapen, niet eerder.

Bron: Hannah Arendt, De menselijke conditie

Foto op twitter bij de link naar deze column: Pexels

 

 

 

 
Meer over
 

COOKIE INFORMATIE

Voor een volledige werking van deze website wordt gebruik gemaakt van cookies.
Meer informatie over cookies > Accepteren Alleen noodzakelijke cookies