Platform Profiel Actueel

Ben Column.jpg

Maak de leerling al vroeg en gedoseerd vertrouwd met vermogens als ‘denken’

21 feb 2016 | Column | Ben Claessens, hoofdredacteur

Minister Bussemaker wil leerlingen verantwoord en kritisch leren denken en de lessen daarin per 1 juli verplicht stellen. Dat is mooi. Mijn advies is om hier op de basisschool al mee te beginnen. Zet eerder in op het thema verbinding, want daar heeft denken direct mee te denken, evenals gevoel en emotie. Niet om verbinding te kunnen maken, maar om te leren uitgaan van de verbinding die er van nature tussen de mens en zijn of haar omgeving is. De mens is namelijk geen eiland. We ZIJN Met elkaar verbonden, ondanks de verschillen waar we vaak zo prat op gaan.

Ik las dit in het persbericht: "Leerlingen moeten weten hoe ze omgaan met conflicterende meningen. Ze moeten beseffen hoe belangrijk het is om elkaar te respecteren. Burgerschap moet een vaste plek krijgen in het lesprogramma."

Drie keer ‘moeten’. Naar mijn idee zit ‘m de crux daarin dat we elkaar (leren) ’ont-moeten’. Geef de kennismaking met de eigen vermogens – denken, herinneren, gevoelens, emotie – een vaste plek, vanaf de eerste onderwijsjaren. Niet het cognitieve maar de vermogens waar het cognitieve van afhankelijk is dienen aan bod te komen. Doseer alles goed, zeker in de eerste vijf, zes jaren. Geef geen punten of beoordelingen in de eerste drie, vier jaren. Het gaat niet om presteren of om excellentie, nee, het gaat erom leerlingen vertrouwd te maken met zichzelf, de omgeving, hun leven. Doseer alles goed opdat kinderen niet worden overbelast. Gaandeweg kun je de leerlingen begeleiden in het aanwenden van die vermogens in de basale, de praktische en kennis en projectachtige zaken. Wijdt de leerling in, in zijn of haar wereldbeeld en ervaringswereld.

Denken is een functie van onze geest waarin alles en iedereen in de ruimte waarin we zijn een plaats heeft. En het is dus logisch dat je in je denken rekening houdt met alles en iedereen. Maar de kennismaking daarmee gaat verder dan je afvragen of je mag weigeren de hand van een vrouw te schudden. Of een antwoord geven op de vraag of vluchtelingen welkom zijn. Daarmee drukken we leerlingen met de rug te muur. Ga uit van de individuele situatie van de leerling, niet van wat de regering vindt en wil opleggen vanuit een politiek denken. Het gaat erom leerlingen ermee vertrouwd te maken met het gegeven dát er zoiets als denken en een vrij denken bestaat, dat ze kritisch en verantwoord mógen denken en dat het van belang is dit door de dag heen te praktiseren. Het gaat om het eenvoudige besef dat onze gedachten maar ook emoties als stenen in de vijver zijn, ieder van ons veroorzaakt met wat ie denkt, voelt en doet rimpels in de nabije en verre omgeving. En het is steeds weer de vraag welk type rimpels we willen veroorzaken: constructieve of destructieve.

 

 
Meer over
 
17 dec 2019

Een belangrijke stap - meer ruimte voor scholen

Een belangrijke stap - meer ruimte voor scholen
8 jan 2016

Ontwikkeling hangt af van openheid en verbondenheid

Ontwikkeling hangt af van openheid en verbondenheid
5 dec 2015

Jonge burgers met oog voor de samenleving

Jonge burgers met oog voor de samenleving
16 okt 2015

Bespreek met elkaar de thema's 'macht' en 'verantwoordelijkheid'

Bespreek met elkaar de thema's 'macht' en 'verantwoordelijkheid'
13 okt 2015

Scholing is niet toevoegen maar wekken en ont-dekken

Scholing is niet toevoegen maar wekken en ont-dekken

COOKIE INFORMATIE

Voor een volledige werking van deze website wordt gebruik gemaakt van cookies.
Meer informatie over cookies > Accepteren Alleen noodzakelijke cookies