Platform Profiel Actueel

vn.jpg

16 Maart 2021 - Eén jaar COVID-19 & de samenhang tussen corona, mens en klimaat

13 mrt 2021 | Column | Redactie Platform Profielactueel

Ieder zal op 16 maart a.s. één jaar epidemie en wat deze wereldwijde gebeurtenis betekent op een eigen wijze herdenken. Deze maand een jaar geleden, op 16 maart jl werd de eerste lockdown vanwege de COVID-19 pandemie van kracht. Het veranderde het leven van iedereen, hetzij door ontslag, door de omslag naar thuiswerk, mensen konden hun familie, vrienden en relaties niet langer fysiek bezoeken, geen avonden meer in cafés, restaurant, bioscopen. Het reizen werd aan banden gelegd, ja zelfs het samen zijn in de open lucht. Op elk facet van ons leven hadden de overheidsmaatregelen invloed. Een Hollywood scenario had het niet weerbarstiger kunnen beschrijven.   

Op ons Online Platform houden we sinds maart 2020 op THEMA-pagina’s en blogs en ontwikkelingen bij (o.m. over COVID-19 in NL en wereldwijd - Burgerschapsontwikkeling - raciale (on)gelijkheid). Wereldwijd werden ruim 2.5 miljoen mensen het slachtoffer van het virus, daarvan in Nederland bijna 16.200 mensen. De economische ontwrichting is enorm, mensen en samenlevingen zijn zichzelf niet meer. De avondklok - wie had dat een jaar geleden gedacht!? - die in december jl inging, blijft tot 31 maart van kracht. Daarmee is het pandemiejaar rond, maar zijn we nog niet van de epidemie af. 

De link ‘mens, natuur en pandemie’
Pandemieën zijn niet nieuw. We kennen ze doorheen de hele historie van de mensheid. De pandemie is een reminder van het basale gegeven dat wij mensen deze planeet niet bezitten of beheersen. We nemen de wereld van ons voorgaande generaties over. Tijdelijk. Hooguit hoeden we deze enorme erfenis en is het onze taak de erfenis waar mogelijk in een betere staat achter te laten en over te dragen aan volgende generaties. Dat is een enorme uitdaging. De pandemie is een ingrijpende gebeurtenis en een herinnering aan die uitdaging.

Een van de vereisten om daarin stappen te zetten is het besef dat we de natuur die we geacht worden te beschermen en te behoeden voor kaalslag is het besef dat we zelf die natuur zijn. Natuur werkt op natuur in, het is direct verbond, een wederzijdse afhankelijkheid. Deskundigen legden al direct in maart-april 2020 het verband tussen de pandemie en de klimaatverandering.

Het is opmerkelijk, ja verbijsterend en bizar dat we, terwijl we elke dag bestaan en overeind blijven door die natuur, dankzij de zuurstof in de lucht, het water uit de kraan en het voedsel dat met name de landbouw produceert en snakken naar strand- en zeevakanties, dat we tegelijkertijd zo van de natuur ontaardt zijn dat het lot en de toekomst ervan ons weinig lijken te deren. Kortgezegd, we willen schoon water, veilig voedsel, een goede gezondheid en een leefbare toekomst voor onze kinderen terwijl we er alles aan doen daar barrières voor op te werpen.

Al 50-60 jaar geleden kwamen de eerste waarschuwingen voor de klimaat- en milieugevaren en sinds 5-10 jaar hebben klimaatwetenschappers eindelijk de grote internationale organisaties als het IMF, de Wereldbank en de EU aan hun zijde. Het Klimaatakkoord van Parijs werd in 2015 getekend. De EU wil nu de aanpassingen om het klimaat te redden gaan implementeren. Dat zal het nodige vergen. De bevolking lijkt door de pandemie wel wat anders aan het hoofd te hebben en daar is alle begrip voor. Maar tegelijkertijd stelt die pandemie ons een vraag: hoe we deze planeet gezond houden voor komende generaties.

We zijn deel van de ruimte
We vergeten al te vaak waar en wat we zijn. Onze mooie blauwe lucht waar de meteorologen op tv en radio over spreken is in feite gewoon de eindeloze ruimte, het heelal, dat ’s nachts vol sterren staat. Vanuit die ruimte bezien is de aarde een blauwige speldeknop die met een snelheid van ruim 1000 km per uur rond de as draait en ook nog eens een baan rond de zon aflegt. Het bestaan van de aarde is direct afhankelijk van die ‘ruimtelijke’ omstandigheden. We zijn ruimtereizigers, letterlijk, maar dat maakt ons geen Masters of the Universe hoewel we soms wel doen alsof. We ontkennen botweg de enorme invloed van de ruim 7 miljard mensen op de planeet op de opwarming van de aarde en gaan rustig door met het delven en opbranden van fossiele brandstoffen, het leeg vissen van de oceanen, kaalslag plegen in oerwouden en ander desastreus beleid op korte termijn. En vlak daarbij de invloed van conflicten tussen landen en politieke groeperingen binnen landen niet uit. In de VS ontkennen de Republikeinen bijvoorbeeld glashard alles wat met klimaatinvloed te maken heeft. Ze maken met liefde korte metten met beschermende milieumaatregelen, regels voor een lagere uitstoot voor auto’s en initiatieven voor internationale samenwerking. In hun visie is de mens de baas. Dat alles heeft wereldwijd gezien een belemmerende werking op de ontwikkeling van een gecoördineerde en alomvattende inspanning om de planeet en de mensheid te redden.

Tijdens de pandemie en het wereldwijd sterk verminderde transportniveau, zagen we hoe boven grote steden de lucht opklaarde en het water schoner werd. Maar velen houden hun hart vast voor als de lockdown-maatregelen weer versoepeld worden en een lange tijd opgesloten bevolking zich bevrijd weet en wil inhalen wat zo lang niet kon – met name reizen. De economie zal weer op volle toeren en wellicht over de toeren gaan draaien. Dat kan het natuurlijk herstelvermogen enorm schaden. De VN organisatie voor klimaatverandering gaf eind februari een rood alarm dat de gestelde doelen van het Klimaatakkoord van Parijs bij lange na nog niet zijn gehaald (CBS). Al met al is het niet langer denkbeeldig dat de planeet op zeker moment een punt van verzadiging, van no-return bereikt, een  planetaire situatie die herstel onmogelijk maakt. De planeet is een levend organisme, geen tuin waarin we naar believen kunnen rondstruinen. De planeet biedt de mens, dier en plant en de oceanen een thuis en vraagt, net als een gezin, om verzorging, onderhoud, waardering en respect.

Het zal mede van de politiek afhangen hoe we in de komende jaren de keten ‘mens-milieu-klimaat’ gaan (her)inrichten. Gaan we de zaak langzaam omdraaien en de aarde in bescherming nemen, ten gunste van een leefbare toekomst voor de generaties na ons? Zelf kunnen we al veel doen. Zoals ons eigen leven, onze woningen, opleidingen en bedrijven verduurzamen. Laten we daarmee een begin maken of doorgaan.

 

 
Meer over
 

COOKIE INFORMATIE

Voor een volledige werking van deze website wordt gebruik gemaakt van cookies.
Meer informatie over cookies > Accepteren Alleen noodzakelijke cookies